20 yıl süre ile olmayan bir uygulamanın neredeyse tüm yükünü üstlenecek olan mali müşavirler/muhasebe meslek mensupları tarafından da dillendirildiği gibi, geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesinin yapılmasında fiili imkânsızlık bulunmaktadır…

Mehmet Ali Aktaş

Son zamanların en gözde konularından biri enflasyon muhasebesinin (enflasyon düzeltmesi), ana gayesi işletmelerin mali tablolarındaki enflasyondan kaynaklanan olumsuzlukların ortadan kaldırılması…

Ülkemizde enflasyon düzeltmesi işlemi son olarak 2004 yılında yapıldı ve devamı yıllarda şartlarının oluşmadığından bahisle uygulanmadı/uygulanamadı.

Bu aşamada sizleri teknik bilgiye boğmadan, enflasyon düzeltmesinin yapılmasının koşullarından söz edelim özetle;

  • Son üç yılda enflasyon oranı toplamının %100'den fazla olması,
  • İçerisinde bulunulan yıl enflasyon oranının ise %10'dan fazla olması

durumunda mali tabloların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması gerekmektedir.

Enflasyon düzeltmesi koşulları 2021 yılında oluşmuştu ancak kanunla söz konusu düzeltmenin yapılmaması yönünde bir irade ortaya konuldu. Anayasa Mahkemesi, 2021 yılında enflasyon düzeltmesi yapılmaması yönündeki yasal düzenlemeyi iptal etti…

Saygıdeğer okurlarım,

Madem ki enflasyon muhasebesini konuşuyoruz, bunun paydaşlarını ve uygulamasını göz ardı etmemek gerekir.

Enflasyon düzeltmesi neticesinde 2023 yılı ile bağlantılı olarak işletmelerin vergiden etkilenmeleri söz konusu mudur?

Aylardır tüm taraflarca bilinmektedir ki 2023 yılında böyle bir etki söz konusu değildir.

Peki devam eden dönemlerde ne olacak?

İşte bu aşamada yani 2024 yılından itibaren enflasyon düzeltmesinin vergi etkisi ortaya çıkacaktır.

Yine teknik olarak sizleri yormamak adına özetlemiş olayım.

İşletmenin öz kaynağı güçlü ise enflasyon düzeltmesi nedeniyle vergi uygulamalarından olumlu etkilenebilecek iken, öz kaynağı yetersiz işletmelerin üzerinde ilave bir vergi etkisi ortaya çıkabilir ne yazık ki.

Bu hususa enflasyon düzeltmesinin işletmeler üzerindeki etkisi adını verebiliriz. Elbette ki vergi idaresini de burada göz ardı etmemek gerekir.

Hal böyle iken enflasyon düzeltmesi uygulamasının icra edilmesindeki en büyük paydaş, ya da işin tamamını üstlenen bir grup vardır… Muhasebe meslek mensupları, yani mali müşavirler…

20 yıl süre ile olmayan bir uygulamanın yükünü üstlenecek olan mali müşavirler…

Neredeyse tüm tatillerde çalışan, 9 günlük Ramazan Bayramı tatilinde bile Kurumlar Vergisi Beyannamesi, enflasyon düzeltmesi işlemleri ile birlikte beyan ve bildirimlerin süresinde yerine getirilmesi için, kendisine, ailesine, sosyal yaşantısına vakit ayıramadan sürekli çalışan muhasebe meslek mensupları… 

Bunca çaba ve özveri karşısında arzu ettiklerini maddi ve manevi olarak alamayan muhasebe meslek mensupları, şimdilerde enflasyon düzeltmesi ile bir anlamda cebelleşiyorlar.

Vergide zamanaşımı 5 yıl, diğer uygulamalarda farklılık gösterse de 20 yılı bulmamaktadır. İşletmelerin bir bölümünün enflasyon düzeltmesi yapılacak dönemlerde sürekli aynı mali müşavirden hizmet almadıkları, program değiştirdikleri, geçmişe ilişkin bir kısım verilere ulaşamadıkları gibi konular dikkate alındığında muhasebe meslek mensuplarının durumunu varın siz düşünün artık…

Ne zaman bir muhasebe ofisini ziyaret etsem ya da bir meslek mensubu ile sohbet etsem “Angaryanız az, kazancınız bol olsun” dileğinde bulunma gereksinimi duyuyorum.

Bunu söylediğimde tek taraflı bakmadığımı ve bir mesleğin toplum nezdinde arzu ettiği yere gelebilmesinin başında etik ilkelere uyumun geldiğini de ifade etmek isterim.

Yazı başlığına dönelim o halde;

2023 yılı sonu itibariyle enflasyon düzeltmesi yapılacak, bu bir zorunluluk ve bunun vergi etkisi de olmayacaktır.

Vergi idaresinin 2023 yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesinin süresinde verilmesi ve vergiye bir an önce kavuşma isteği tabii karşılanmakla birlikte, Ramazan Bayramı tatilinin etkisi dikkate alınarak beyanname verme süresinin uzatılması, bunun devamında  vergi etkisi olmayan enflasyon düzeltmesi işlemlerinin bir defada doğruyu yansıtacak şekilde yerine getirilmesi gayesiyle münhasıran enflasyon düzeltmesi (2023 yılı) işlemlerini kapsayacak şekilde yeni sürenin oluşturulması elzem görülmektedir. (Vergi idaresinin teknik altyapısının buna uygun olduğu bilinmektedir).

Nihai olarak bir hususu daha dillendirelim izninizle,

Yasa koyucu geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapılıp yapılmayacağı hususunda Hazine ve Maliye Bakanlığını yetkilendirmiş durumda. 

Muhasebe meslek mensupları tarafından da dillendirildiği gibi geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesinin yapılmasında fiili imkânsızlık bulunmaktadır.

İşletmelerin muhasebe işlemlerinin yerine getirilmesi hususunda olabildiğince özverili olan muhasebe meslek mensuplarının özetle muhasebe camiasının dikkate alınması gerekmez mi?

Muhasebe meslek mensuplarının geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesinin uygulanmaması ya da ihtiyari bırakılması konusundaki taleplerinin dikkate alınması dileğiyle…