Şükrü KARAMAN
Emekli kadar 10 milyona yakın asgari ücretli de hayat pahalılığı altında en çok ezilen ve sorunlarla boğuşan kitle.
1 Temmuz’dan geçerli yüzde 34 ara zam ile net 11...
Şükrü KARAMAN
Emekli kadar 10 milyona yakın asgari ücretli de hayat pahalılığı altında en çok ezilen ve sorunlarla boğuşan kitle.
1 Temmuz’dan geçerli yüzde 34 ara zam ile net 11 bin 402 liraya yükseltilen asgari ücret, son üç aylık enflasyonun yüzde 25.11’e ulaşmasıyla satın alma gücünü oldukça yitirdi. Yeni ücretin geçerli olacağı ocak ayına dek daha da gerilmesi söz konusu.
Yakıcı hayat pahalılığı karşısında emekçi yeni zam için gözünü Asgari Ücret Tespit Komisyonu’na dikti. İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan 15 kişilik komisyonun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından aralık ayı başında toplantıya çağrılması bekleniyor.
Yeni ücretin saptanmasına enflasyon tartışmaları damgasını vuracak. Zira mali disiplinden ödün vermeyen, temmuzda emekliye yüksek zam verilmesine karşı çıkan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “ ücret ayarlamalarında öngörülen enflasyon dikkate alınacak” derken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan asgari ücrete gerçekleşen enflasyon arasında artış yapılacağı mesajını vermişti.
2024 yılı için öngörülen enflasyon oranı yüzde 35-40 arası. Ne ki bugüne değin öngörülen enflasyon oranları gerçekleşmedi. 2023 yılında TÜİK enflasyonun yüzde 65-70 arasında gerçekleşeceği bekleniyor. Aslında daha yüksek.
Eğer Mehmet Şimşek’in önerisi dikkate alınırsa 1 ocaktan geçerli olacak asgari ücret en iyimser yaklaşımla 15-16 bin lira aralığında saptanır. Bu tutar da önlenemeyen hayat pahalılığı karşısında yetersiz kalır, 2-3 ay içinde erir, temmuzda yeniden ara zam gereksinimi oluşur.
Gerçekleşen enflasyon oranında zam yapılması halinde yeni asgari ücret 18-19 bin lira arasında saptanır. Emekçiyi hoşnut eder mi belirsiz.
Kuşkusuz emekçi temsilcileri Işıkhan’ın önerisini, patronlar Şimşek’in görüşünün dikkate alınmasını savunacak pazarlık masasında.
Mart’ta yerel seçimler göz önüne alındığında asgari ücretin hükümet ve işçi temsilcilerinin oyları ile 18 bin liraya yakın saptanması sürpriz olmaz.
Asgari ücret genelde özel sektör işyerlerinde çalışan emekçileri kapsadığından patronlara işçi başına ödenen 500 liralık desteğin artırılması da kuvvetle muhtemel.
Ücretin yükselmesi ile SGK’nın prim gelirleri de artıyor. Hali ile hükümet ücretin yüksek belirlenmesinde bu açıdan beis görmüyor. Lakin SGK prim alacaklarını yeterince tahsil edemiyor.
Gözler komisyonun ne zaman toplantıya çağrılacağı ve yeni ücretin kaç lira olacağında. Bakalım asgari ücret oy birliği ile mi yoksa oy çokluğu ile saptanıp, kamuoyuna duyurulacak.
Asgari ücret temel ücret niteliğinde olduğundan artışıyla birlikte işsizlik maaşı, kıdem tazminatı, askerlik ve doğum borçlanması, isteğe bağlı sigorta primi, GSS primi, 65 yaş ve engelli aylığı , staj ücretleri de yükseliyor.
