Anayasa Mahkemesi, 2022’den bu yana uygulanan bireysel başvurularda 75 bin hak ihlali kararı verdi. En büyük ihlal grubunda makul sürede yargılanma ve adil yargılanma hakları yer aldı. Veriler, AKP’nin adaletsizliğini ortaya koydu.

Alican Uludağ

Türkiye’yi, 2002 yılından bu yana Adalet ve Kalkınma Partisi yönetiyor. AKP, parti adına “adalet” kavramını da koyarak ciddi bir iddiayla başladı. 

Ancak 22 yılın sonunda ortaya büyük bir adaletsizlik öyküsü çıktı. 

Ancak bu adaletsizliği biz değil, bizzat devletin yüksek yargısı söylüyor: 

Anayasa Mahkemesi, bireysel başvurulara ilişkin 23 Eylül 2012 – 30 Haziran 2024 tarihlerini içeren istatistikleri yayımladı. 

Buna göre, AYM’ye 2012’den bu yana 617 bin 411 bireysel başvuru yapıldı. Bu başvurulardan 513 bin 730’u sonuçlandırıldı. Yani AYM, kendisine yapılan başvuruların yüzde 83,2’sini karara çıktı. 

Başvuruların yüzde 16,8’i, yani 103 bin 681 başvuru ise halen karara bağlanmadı. 

Bunlardan bin 622’si 2020 yılı öncesinde yapılan başvurular. Sivas katliamı davasının zamanaşımı gerekçesiyle düşürülmesine karşı 2014 yılında yapılan bireysel başvuru da halen beklemede.

En büyük sorun makul sürede yargılanma 

Bugüne kadar 75 bin 728 hak ihlali kararı çıktı. İhlal kararlarının yüzde 74,5’i makul sürede yargılanma hakkına ilişkin oldu. Bu hakka ilişkin 56 bin 443 ihlal kararı verildi. Öyle bir ülke düşünün ki en büyük sorunu, adalet hizmetini zamanında vermemek. Yıllarca süren davalarda insanlar adalet beklerken ölüyor. 

En çok ihlal edilen ikinci hak ise adil yargılanma oldu. İhlal kararlarının yüzde 6,9’u adil yargılanma hakkına yönelik verildi. 5 bin 235 hak ihlali kararı bu alanda çıktı. Yani mahkemelerimiz hem makul sürede yargılamamış hem de adil yargılama yapmamış. 

4 bin 626 hak ihlali kararı (yüzde 6,1) mülkiyet hakkına ilişkin oldu. 

İfade özgürlüğü 4. sırada 

Instagram’ın BTK kararıyla erişime yasaklanması da ifade özgürlüğü sorununu bir kez daha gündeme getirmişti. AYM’nin en çok ihlal kararı listesinin 4. sırasında ifade özgürlüğü yer alıyor. 2012’den bu yana 4 bin 315 ifade özgürlüğü kararı verildi. 

Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkına ilişkin bin 549, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına yönelik bin 424, kötü muamele yasağına ilişkin bin 69, kişi hürriyeti ve güvenliğine ilişkin 414, yaşam hakkında yönelik 261 ihlal kararları verildi. 

AKP’ye sorsanız, yargıda bilmem kaçıncı reform yaptıklarını iddia eder. 

Ancak sonuç adaletsizlikten öteye gidememiş…