Anayasa Mahkemesi (AYM), memurun toplu sözleşme ikramiyesinden yararlanabilmesi için yüzde 2 barajını aşan sendikalara üye olma zorunluluğuna ilişkin düzenlemeyi ikinci kez iptal etti.
Yüce Mahkeme’nin kararı uyarınca tüm kamu çalışanlarına üye oldukları sendikalara bakılmaksızın her ay maaşla birlikte 531.72 TL tutarında ikramiye ödenmesi bekleniyor.
AYM’nin iptal kararı öncesi yüzde 2 barajını aşamayan sendikalara üye olan memura her ay 188.02 TL tutarında ikramiye ödenecekti. Mahkeme, sendikaların başvurusu üzerine memur arasında eşitsizlik ve hoşnutsuzluk yaratan bu uygulamaya “dur” dedi. Böylelikle tüm memura 531.72 TL alabilmenin yolu açıldı.
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu tarafından bağıtlanan 2024 ve 2025 yıllarını kapsayan 7. Dönem Toplu Sözleşme kapsamında sendikalaşmayı teşvik amacıyla 3 ayda bir yerine her ay maaşlara birlikte ikramiye ödenecek. Toplu sözleşme uyarınca 2024 yılında yüzde 2 barajını aşan sendika üyelerine 531.72 TL, yüzde 2 barajın altında kalan sendikalara üye memura ise 188.02 TL tutarında ikramiye ödenecekti.
Yüzde 2 barajının altında kalan bağımsız sendikalar, uygulamanın adil olmadığı, hükümete yakın Memur-Sen ile Türkiye Kamu-Sen’e yarayacağı ve üye sayılarını artırmaya yönelik olduğu gerekçesiyle düzenlemenin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu. Mahkeme 18 Ocak 2024’te aldığı kararla düzenlemeyi iptal etti.
İptal gerekçesinin yayınlanmasının ardından hükümetin yüzde 2 barajına ilişkin yeni düzenlemeye ilişkin adım atıp atmayacağı merak ediliyor. Eğer barajlı yeni düzenleme hayata geçirilirse tüm memurun üst tutarlı ikramiyeden yararlanması engellenecek.
Daha önce de toplu sözleşme ikramiyesinden yararlanabilmek için yüzde 3 barajı aşan sendikalara üye olma koşulu getirilmiş, bağımsız sendikaların başvurusu üzerine AYM bu barajı iptal etmişti. Hükümet de ikramiye için yüzde 2 barajına ilişkin düzenlemeyi çıkarmıştı.
AYM yüzde 2 barajını da iptal ederek memura ayrımcılığı bir kez daha kaldırdı.
Eğer yüzde 2 baraj uygulansaydı toplam 231 sendikadan 188’ine üye yaklaşık 300
bin memur ikramiyeden yoksun kalacaktı. En çok mağduriyeti bağımsız sendikaların üyeleri yaşayacak ve üye kayıpları yaşayacaktı.
Anayasada sendika seçme özgürlüğü güvence altında. Türkiye, kamu çalışanlarının istediği sendikaya üye olmasını öngören 87 ve 151 sayılı ILO sözleşmelerini imzaladı. Hal böyle iken sendikalar ve memur arasında baraj ayrımcılığı yapmak niye?
Aslında baraj uygulaması ile muhalif, sesi çıkan, eylem yapan bağımsız sendikaların bastırılması ve kapatılması isteniyor. Bir diğer amaç yandaş sendikaların üye sayısını artırmak.
Salt ücret zammı sendikacılığı yapanların yanı sıra demokrasinin ve hukukun üstünlüğünü ödünsüz savunan, anayasal düzene sahip çıkan sendikalara da gereksinim var. Onların sesini ikramiye ayrımcılığı ve üye kaybı ile kısmak demokrasiye uygun değil.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre, 2 milyon 746 bin 681 memurdan 1 milyon 994 bin 845’i sendikaya üye. Sendikalaşma oranı yüzde 72.63 düzeyinde.
Memur-Sen’in 1 milyon 54 bin 642, Türkiye Kamu-Sen’in 526 bin 684,
KESK’in 150 bin 338, Birleşik Kamu-İş’in 102 bin 726, BASK’ın 13 bin 854 üyesi var. Bağımsız sendikaların üye sayısı ise 122 bin 977.
Aralarında polis, güvenlik görevlisi, yargıç ve savcıların yer aldığı 1.5 milyon memur, 4688 sayılı yasadaki yasaktan ötürü sendikaya üye olamıyor.
AYM memuru sevindirdi
Şükrü Karaman
Yorumlar