Şükrü KARAMAN
Karadeniz Bölgesi’nin temel geçim kaynağı fındığın hasadına az süre kaldı. Ağustos başından itibaren bahçelere girilerek ürün toplanmaya başlanacak.
Geçen yıl Topra...
Şükrü KARAMAN
Karadeniz Bölgesi’nin temel geçim kaynağı fındığın hasadına az süre kaldı. Ağustos başından itibaren bahçelere girilerek ürün toplanmaya başlanacak.
Geçen yıl Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından 54 lira taban fiyatla satın alınan fındığın bu yıl en az 70 lira olmasını istiyor Karadenizli çiftçi. Geçen sezon 54 lira ilk başlarda olumlu karşılanmış, ancak serbest piyasada bu tutarın çok altında kalması ve TMO’nun kısıtlı alım yapması nedeniyle üretici mağdur olmuştu.
Bölge halkı gözü gibi baktığı üründen yıllardır umduğunu bulamıyor. Ya don ve küllenmeden ötürü rekolte düşük oluyor, ya beklediği taban fiyat verilmiyor, ya da tekel firmalar serbest piyasada üstünlük sağlayarak istediği atı oynatıyor. Yabancı sermayeli şirketler TMO’nun açıkladığı resmi fiyatın çok altında alım yapıyor. Tabii yitiren bir yılın emeğinin karşılığını tam alamayan üretici oluyor. Bu yılın rekoltesi henüz açıklanmadı. 650- 700 bin ton arasında olacağı dillendiriliyor.
Geçimini fındıktan sağlayan 8 milyonu aşkın aile yüksek olasılıkla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın duyuracağı taban fiyatı merak etmeye başladı. Beklenti geçen yıl olduğu gibi fiyatın hasat öncesi açıklanması yönünde. Zira açıklanacak fiyat karşısında hesabını kitabını yapacak ve ona göre hazırlayacak kendisini.
TMO geçen sezon topladığı ürünü 68 liradan satmaya başladı. Serbest piyasada ise 55 liradan işlem görüyor. Dolardaki artışa koşut fiyatların yükselmesi bekleniyor. Fındığı sadece tarım ürünü olarak değerlendirmemek gerekiyor. Sanayi ve ihracatın gözbebeği. Türkiye’de üretilen fındığın yüzde 90’ı ihraç ediliyor. Yurt dışına satılan üründen 2 milyar doları aşkın gelir elde ediyor ülke. En önemli ihraç kalemlerinden biri.
Ülkeye önemli oranda gelir sağlamasına karşın dik ve yamaçlı bahçelerinde sürekli bakımını yapan, ilacını eksik etmeyen, fındığı toplayan işçiye yüksek ücret ödeyen üretici ne yazık ki genelde hak ettiğine ulaşamıyor. Tarım ürünleri arasında bakımı, toplanması, kurutulması ve pazara indirilmesi açısından en zahmetlisi fındık. Karadeniz’in dik ve engebeli arazilerinde çay kadar büyük emek ve özveri gerektiriyor.
TMO halen 68 liradan piyasaya fındık satıyor. Bu da yaklaşık 3 dolara eşit. Bu fiyat dikkate alındığında Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanması beklenen TMO fiyatının en az 70 lira olması gerekiyor. Üzerinde fiyat olursa üreticiyi oldukça sevindirir.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, seçim öncesi fındığa 4 dolar taban fiyat verileceğini açıklamıştı. 4 dolar 90 lirayı aşıyor. Aslında çok uçuk tutar değil. Dövizin önlenemez yükselişinden ötürü iğneden ipliğe, çarşı pazar fiyatlarına her gün zam yağıyor. Fındık toplayan işçinin ücreti de bu yıl artacak.
Hal böyle olunca üreticinin en az beklediği 70 lira taban fiyatı gayet doğal. Hatta bir kilogram fındık neden 4 dolar, ya da 100 lira olmasın. Bir kilogram Napolyon kiraz 90-100 lira arasında satılıyor. Fındık daha mı değersiz? Üstelik yurt dışı satışından önemli tutarda para geliyor.
Resmi taban fiyat düşük saptandığında serbest piyasada tekel firmalar ürününü bir an önce satmak isteyenleri düşük fiyatla kıskaca alıyor. Üreticinin yoksun olmaması adına taban fiyat 70-100 lira arasında saptanmalı, TMO uzun süre alım yapmalı. Geçimini fındıktan sağlayan Karadenizli taban fiyatı umutla bekliyor.