Orhan GÜRDİL Bugün gramı altından daha pahalı olan kokunun yani parfümün insanlığın ortak zevki hatta tutkusu olmuştur. Mücevher fiyatlarının çok üstünde alıcı bulunan ko...

Orhan GÜRDİL Bugün gramı altından daha pahalı olan kokunun yani parfümün insanlığın ortak zevki hatta tutkusu olmuştur. Mücevher fiyatlarının çok üstünde alıcı bulunan koku M.Ö. 1200 Babil Mezopotamya’da Tapputi adlı bir kadın tarafından bulunmuştur. Günümüze kadar gelen çivi yazılı tabletler de kimyager özelliği olduğu yazılı Tapputi’ni koku çıkarma tekniklerinde belirtildiği tabletler kokunun doğum yerinin Babil olduğunu ortaya koymuştur. Babil’li Tapputi’nin tekniklerini uygulayarak bundan 4 bin yıl önce kokulu bitkilerin yağlarının çıkarılması ile edilen kokuyu üreten ile fabrika Kıbrıs’ta kurulmuştur. Parfüm kısa bir süre içinde Fransa’da üretime başlayıp cam şişelerde satılmaya başlamıştır. 1765’te Baccarat Cam Fabrikası seri parfüm şişesi üretmeye başlamıştır. Eski çağlarda kadınlar sadece hijyenik eksiklerini örtmek için değil erkekleri baştan çıkarmak içinde kullanmışlardır. Yunanlı kadınlar koku konusunda daha da ileri giderek vücutlarının her bölgesi için özel kokular kullanmaya başlamışlardır. Mısır’ın son Helenistik Kraliçesi Kleopatra’nın gül ve yasemin kokularını kullanarak Romalı komutan Marcus Antonıus’i (Mark Antony) baştan çıkardığı da tarihi kayıtlardan yer almıştır. İlk başlarda parfümleri hali-vakti yerinde olan insanlar kullanıyordu. 1700’lü yılların başlarında İtalyan mucit Paolo Feminis Aqua Mira Bilis’i icat edince Almanya’nın Köln kentine taşınıp 20Den fazla farklı denemeye dayanarak yaptığı uzun süren çalışmaların ardından Feminis ilk kolonyayı 1709’da piyasaya sürmüştür. Avrupa da Eau de Coloqne adıyla satılan koku kısa zamanda dünyanın pek çok ülkesinde de satılmaya başlamıştır. Arap ülkelerinde de parfüm üretimi yapılık satılırken damıtma işlemi için “imbik” in bulunması parfümde yağın alkolle değiştirilmesine neden oldu. Alkolden ilk kokuyu 1371Ede bir rahip Macaristan Kraliçe güzelliğini ve gençliğini bu kokuya borçlu olduğunu söyleyince “Macaristan Suyu” olarak tüm kadınlar içinde İtalya’ya ulaşmıştır. İtalyan’ın tanınmış soylu ailelerinden Mediel’lerin yakını olan Fransa Kraliçesi Catherine de Medici’ye sarayda parfüm üretmesi için özel bir kimyager olan Rene de Florentin’i görevlendirmişlerdir. Fransa Sarayında parfüm gizli odalarda, özel laboratuvarlarda üretilmeye başlamıştır. Parfüm Kraliçe sayesinde Fransa’da özellikle sarayda hemen hemen herkesin kullandığı bir koku olmuştu. 17. yüzyılda Fransa Kralı Louis parfüm bağımlısı haline gelmişti. Kralın emri üzerine sarayın her tarafı her gün parfümlerle kokulanıyordu. Hatta sarayda herkes her gün sabun yerine parfüm kullandığı görülmüştür. Fransa’nın son kraliçesi Marie Antoinette (halk için ekmek yerine pasta yesinler9 diyen başı daha sonra giyotinle kesilen ünlü kraliçe banyosunu bile parfümlü sularla yapmaya başlamıştır. Kral Louis’nin saray için her gün bir tekne dolusu parfüm sipariş ettiği de bir hakikattir. Parfüm alışkanlığı tutkusu son derece alışkanlıklar yarattı. Artık evler, elbiseler, mobilyalar bile kokulandırılıyordu. 19. yüzyıl başlarında Fransa Devrimi’nin ardından lükse önem veren Fransızlar, Paris’i bir moda merkezi haline getirmek için işe çok kaliteli kokusu uzun süre kalan parfümleri piyasaya sürmeye başladılar. Parfüm başta kraliyet sarayı olmak üzere artık her yere girmişti. Paris kadınlı erkekli en ağır kokuları kullanmaktan büyük zevk alıyorlardı. Bu fırsatı iyi değerlendiren Guerlain, Bourrios, Roğer Gallet ve Molinard gibi ünlü parfüm üreticileri Paris kraliyet ailesi ile yüksek sosyeteye parfüm yetiştirme yarışına girişmişlerdi. Daha sonra ki yıllarda ünlü modacı Coco Chanel kendi adını taşıyan Chanel kokusunu dünya koku pazarına sürdü. 1921 yılında piyasaya sürülen NO5 adlı kokuyu dünya çapında meşhur eden isim ise Hollywood’un efsane ismi Marilyn Monroe olmuştur. Ünlü seks sembolü, şuh oyuncu 1960 yılında Claire dergisine verdiği bir röportajında “yatarken ne giyiyorsunuz?” soru üzerine efsane “Chanel NO5” diye cevap verince yıldızın çırılçıplak yattığı ortaya çıkmıştır. Bu röportajdan sonra Chanel NO5’in satışları bir anda tüm dünya da fırlamıştır. Marily Monroe’nu bu sözleri ise tarihe geçen en iyi reklam stratejilerinden biri olarak kabul edilmiştir. Yazımızın başında günümüzde parfüm fiyatlarının mücevherlerden, altınlardan daha pahalı olduğunu açıklamıştım. Koku meraklısı olan Birleşik Arap Emirlikleri’nde The Spirit of Dubai Shumukh adlı parfüm 38,55 karat pırlanta, dev inciler 2 kilo altın, 5 kilo gümüşle süslenmiş kristal şişe de satış fiyatı 1.2 milyar dolardır. Böyle bir parfüme sahip olmak için mutlaka petrol kuyularınızın olması gerekir. Türkiye’de de satılan parfümlerin fiyatı dudak uçuklatacak kadar yüksektir.