Orhan GÜRDİL
1900’lü yıllar… Mustafa Kemal o yıllarda Manastır Askeri İdadisi’nde okuyan, 18 yaşında, sarı saçlı, mavi gözlü, üniformalı, son derece yakışıklı bir gençtir....
Orhan GÜRDİL
1900’lü yıllar… Mustafa Kemal o yıllarda Manastır Askeri İdadisi’nde okuyan, 18 yaşında, sarı saçlı, mavi gözlü, üniformalı, son derece yakışıklı bir gençtir. Eleni adlı 18 yaşındaki kız da çok güzeldir. Eleni, Şirok Sokak’taki köşklerinin balkonundan gördüğü bu Türk gencine âşık olur.
Daha sonraki günlerde göz göze gelip tanışan gençler yine Eleni’nin yaş günü partisinde bir araya gelirler. Güzel kız, Manastır’ın önde gelen ailelerinden Karinete’lerin evladıydı. Baba Eftin, kızını kendi gibi Ortodoks bir gençle evlendirmek istiyordu.
Eleni ve Mustafa Kemal, bazen gözden uzak yerlerde bazen de Eleni’nin dişçi olan dayısının muayenehanesinde buluşuyorlardı. Mustafa Kemal’in gençlik yıllarını geçirdiği Manastır’da ikilinin ilişkilerini Romeo ve Juliet’e örnek gösteriyorlardı o yıllarda. Bu imkânsız aşkın asla mutlu bir sonla bitmeyeceği biliniyordu. Müslüman bir erkekle Hristiyan bir kızın evlenmelerinin neredeyse imkânsız olduğu biliniyordu.
Lakin aşkın kuralları, kaideleri olmaz, o zaman da işlemiyordu. Her iki taraf da bu aşkın sonunun mutlulukla bitmeyeceğini biliyorlardı. Nitekim Mustafa Kemal okuldan mezun olur olmaz İstanbul’a dönmüştü. Eleni ve Mustafa Kemal uzun süre mektuplaştılar. Mustafa Kemal’in büyük idealleri vardı. Osmanlı, büyük sorunlarla karşı karşıyaydı. Ülke bir çöküntüye doğru hızla ilerliyordu. Eleni ve Kemal’in aşkı uzun yıllar Manastır’da günün konusu olmuş, hatta Üsküp’teki ulusal müzeye Mustafa Kemal ile Eleni’nin balmumundan yapılmış heykelleri konulmuştur.
Mustafa Kemal ve Eleni’nin bu efsanevi aşkını merak eden gazeteci yazar İnan Çetin, Manastır’a giderek, 10 gün boyunca bu aşkın gerçek mi, yoksa bir rivayet mi olduğunu araştırarak, “Mustafa Kemal Atatürk’ün İlk Aşkı Manastırlı Eleni” adlı romanı yazmıştır.
Mustafa Kemal’in Eleni aşkı konusunda, uzun yıllar Manastır’da fahri başkonsolos olarak görev yapmış olan Mithat Enver Cemal’in, bu aşkın yaşandığına inanıp, gerçeğin bilinmesi için yazdığı bir senaryo Makedonya Devlet Televizyonu tarafından 2005 yılında film hâline getirilmiştir.
Mustafa Kemal ve Eleni arasındaki aşk hikâyesi, Balkanların sanat ve edebiyat dünyasında daima geçerli konu olmuş, bir öykü olarak daima işlenmiştir. Eleni’nin yaşadığı Şirok Sokak’taki köşkü bugün müze olarak kullanılmaktadır.
Hasan Tahsin: İzmir’i işgal eden Yunanlılara ilk kurşunu sıkan gazeteci
15 Mayıs 1919, İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edildiği bir tarihtir. Bu işgal Milli Mücadele’yi resmen başlatan son kıvılcım olmuştur.
19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Samsun’da Milli Mücadele’yi başlatmak üzereyken İzmir’de bir gazeteci olan Hasan Tahsin, Yunan birliklerine ilk kurşunu sıkarak, işgalin sonucunun kanlı olacağının habercisi olmuştur.
Hasan Tahsin, Osmanlı’nın son döneminde Teşkilat-ı Mahsusa üyesi olmuş, İngiliz Parlementosu’nu canlı bomba olarak havaya uçurmaya teşebbüs etmiş, iki İngiliz, Osmanlı düşmanı ajana suikast girişiminde bulunmuş. Macaristan’da hapis yatmış, hapisten kaçar kaçmaz geldiği İzmir’de çıkardığı gazete ile mücadelesini sürdürmeye başlamıştır.
Yunanlıların İzmir’e ayak bastığı gün, elinde silahla karşılarına çıkıp tabancasındaki tüm mermileri Yunanlıların üstüne boşaltan Hasan Tahsin, ne yazık ki Yunanlı askerlerin toplu atışları sonucunda olduğu yerde ölmüştür.
Türk orduları 9 Eylül 1922 tarihinde İzmir’e girerek Hasan Tahsin’in de intikamını almışlardır.
