Cemre Polat
Milli Sporcular Yusuf Dikeç ile Şevval İlayda Tarhan, 2024 Paris Olimpiyatları’nda atıcılık branşında Türkiye'ye tarihinin ilk madalyasını kazandırdı. “İlklerin kadınıyım” diyen Tarhan, genç yaşında elde ettiği başarının arka planını, ailesinin kendine desteğini ve gelecek hedeflerini 24 Saat’e anlattı.
Paris 2024 Olimpiyat Oyunları’nda 10 metre havalı tabanca karışık takım kategorisinde yarışarak Dikeç ile birlikte gümüş madalya kazanan Şevval İlayda Tarhan, Türkiye’de atıcılık sporunun tanıtılmasında büyük rolleri olduğunu söyledi.
Tüm dünyaya ülkemizin adını duyurmaktan mutlu olduklarını ifade eden Tarhan, ailesinin çocukluğundan beri kendine destek olduğunu ve başarısının arkasındaki en büyük etkenin anne ve babasının bu çabası olduğunu vurguladı.
Tarhan’a bir kadın gözüyle atıcılık sporunu, olimpiyata hazırlık sürecinde yaşadıklarını ve gelecekte ne gibi hedefleri olduğunu sorduk.
2024 Paris Olimpiyatları’nda tarihi başarılara imza atan sporcu, Tokyo hayal kırıklığından sonra altın madalya hedeflerine uzanan yolculuğunu anlattı...
“HAYALLERİMİN ÖTESİNDE BİR BAŞARIYA İMZA ATTIM”
Sizin için olimpiyat ve hazırlık süreci nasıldı?
2021 Tokyo Olimpiyatları’nda kota almayı maalesef başaramadım. Kotayı çok yakın farklarla kaçırdığım için oldukça üzülmüştüm ve bu durumu kabullenmek zor oldu. Olimpiyatları televizyondan izlemek, giden arkadaşlarımla yaşadıkları deneyimleri konuşmak içimde derin bir burukluk yaratıyordu. O an karar verdim; 2024 Olimpiyatları’na ya gidecektim ya da gidecektim! Bu hedef doğrultusunda uzun bir süre boyunca sıkı antrenmanlar yaptım. Kendimi “finale kalacağım” diye motive ettim.
Tüm yarışmalar bittikten sonra dünya sıralamasında elde ettiğim yer sayesinde olimpiyat kotası alabildim ama bu süreç oldukça uzundu. Tam finale kalma umudumu yitirdiğim bir dönemde sürpriz bir şekilde kota aldım. Müsabaka döneminde ise Paris’ten 300 km uzakta, başka bir şehirde kaldık ve bu durum bana sadece atıcılık adına düzenlenmiş bir dünya kupası havası verdi. Olimpiyatın atmosferini tam olarak yaşayamadığım için üzgündüm. Hatta bu durumdan ötürü aileme ve psikoloğuma yakındım.
Ancak bu durumun benim için bir faydası olabileceğinin de farkındaydım. Sadece o anın büyüsünü bozmak istemediğim için bu hissiyatımı kimseyle paylaşmadım. O ortamdan uzak olmamızın, olimpiyatlara hazırlanmamıza büyük katkısı oldu. Heyecanımızın az olması sayesinde çok güzel skorlar elde ettik. Bireysel müsabakamda finale kaldım. Türkiye tarihinde ilk kez tabanca dalında finale kalındı. Karışık takım branşında ise yine finale kaldık, olimpiyat rekorunu egale ettik ve bir gün sonra finalde gümüş madalya kazandık. Bu, hayal edemeyeceğim kadar güzel ve büyük bir gurur oldu.
“AİLEM HER ZAMAN EN BÜYÜK DESTEKÇİM OLDU”
Yakın çevrenizde başarınız nasıl karşılandı, aileniz duruma nasıl tepki verdi?
En başından beri ailem beni çok destekledi. Spor yapmam konusunda annem ve babam tarafından hep teşvik edildim çünkü kendileri gençliklerinde istedikleri sporu yapamamışlardı. Bundan önce voleybol oynuyordum ama ekonomik sebeplerden ötürü bırakmak zorunda kaldım, ardından atıcılıkla tanıştım. Antrenörlerimin desteğiyle bu yolda ilerledim ama ailem en başından beri hep arkamdaydı.
Babam, geçtiğimiz gün birlikte verdiğimiz bir röportajda gözyaşlarını tutamadı. Babamı bugüne kadar sadece iki kez ağlarken gördüm; biri dedemin cenazesindeydi, diğeri de benim madalya kazanmam oldu.
“KADINLAR, ATICILIK BRANŞINDA ERKEKLERDEN DAHA BAŞARILI”
Atıcılıkta kadın katılımı nasıl? Kadınlar için bu branşın avantajlı ya da dezavantajlı yönleri nelerdir?
Erkekler kadar fazla değiliz ama sayımız oldukça yüksek. Atıcılık branşında kadınlar, özellikle tüfek branşında, erkeklerden çok daha başarılı. Çünkü bu branşta ince kaslar ve motor beceriler çok önemli, bu da kadınların süreci daha iyi yönetmesini sağlıyor. Bu yüzden özellikle tüfek branşında kadınlar daha iyi skorlar elde ediyor.
“ATIŞ YAPABİLMENİN YÜZDE DOKSANI PSİKOLOJİK”
Atıcılar için fiziksel çalışmanın yanı sıra psikolojik hazırlık süreci de önemli görünüyor. Müsabakalar sırasında odaklanmanın önemi nedir?
Atış sırasında aklınızdan bin bir türlü şey geçiyor. "Madalyayı alabilecek miyim?”, “Rakibim şu sayıyı yaptı, benim de bunu yapmam lazım”, “Kardeşim eve gitti mi?" gibi hem günlük hayatınız hem de spor hayatınızla ilgili farklı düşünceler kafanızda dolaşıyor. Çünkü müsabaka süremiz 1 saat 15 dakika. Bu süre boyunca tek başına olduğunuz için sürekli bir şeyler düşünüyorsunuz. Bu, mental olarak toparlanmayı ve odaklanmayı çok zorlaştırıyor. Yoganın en çok faydasını gördüğümüz yerlerden biri bu süreçtir.
Atış yapmanın belki de yüzde doksanı psikolojiden geçiyor. Örneğin, birisi size sabah "Günaydın" demese o gün belki de atış yapamayabilirsiniz. Bu dengeyi koruyabilmek gerçekten çok zor.
“YUSUF ABİYİ ÖZ ABİM GİBİM SEVİYORUM”
Takım arkadaşınız Yusuf Dikeç’le olan ilişkiniz nasıl?
Uzun yıllardır tanışıyoruz ama son 2-3 yıldır birlikte antrenman yapıyoruz, dışarıda görüşüyoruz. Abi-kardeş gibi sırlarımızı, dertlerimizi paylaşıyoruz. Ondan tavsiyeler alıyorum. Gerçekten güzel bir ilişkimiz var. "Abim olsa bu kadar sevebilirdim" diye düşünüyorum. Bunun aynı zamanda takım oyunumuza da yansıdığını düşünüyorum. Çünkü her zaman arkamda Yusuf abinin olduğunu bilmenin verdiği bir güven var. Onun da bana güvendiğine inanıyorum.
“ATICILIK, YUSUF ABİ SAYESİNDE TÜM DÜNYADA TANITILDIĞI İÇİN ÇOK MUTLUYUZ”
“Yusuf Dikeç pozu”nun dünya çapında ünlü olması hakkında bir yorumunuz olur mu?
Bu durumla gurur duyuyorum. Biz her zaman atıcılığın Türkiye’de bilinir olmasını ve dünyaya duyurulmasını istiyorduk. Ben bile bu spora başlamadan önce böyle bir branşın varlığını bilmiyordum, tıpkı dünyanın çoğu gibi. Voleybol veya futbol kadar bilinen bir spor değildi. Yusuf abi sayesinde tüm dünyaya yayıldığı için çok mutluyuz. Atıcılığın duyurulması ve bilinmesi, amatör sporlara yatırımlar yapılması için hep çaba sarf ediyorduk. Bu amacımıza katkı sağlamaktan mutluyuz ve bunun Yusuf abi sayesinde gerçekleşmesi bizi ayrıca gururlandırıyor.
Yusuf abinin doğru kişi olduğunu biliyordum. Türkiye’nin her zaman rol modeliydi. Yıllardan beri Türkiye’de ilkleri başaran erkek sporcumuz oydu. Kendisiyle gurur duyuyorum.
Kariyer hayatınızda gelecek hedefleriniz ve planlarınız nelerdir?
Kısa vadede hedefimiz 2028 Los Angeles Olimpiyatları. Kendi rekorumuzu egale ederek altın madalya kazanmak istiyoruz. Uzun vadede ise bizim branşımızda yaş sınırı pek olmadığı için en az 10 veya 11 kez olimpiyat görmek istiyorum. Bu, en büyük hayallerimden biri. Tabii ki bunları da madalyayla taçlandırmak isterim.
