Haber: Alican Uludağ
Eski adı Twitter olan ve Elon Musk tarafından satın alınan X platformuna, Türkiye’de temsilci bulundurması için verilen süre yarın doluyor. Bu sürede temsilci atanmaması halinde X’e yüzde 50 oranında internet trafiği bant daraltma yaptırımı uygulanabilir. Bilişim hukuku uzmanı Prof. Dr. Yaman Akdeniz, bu durumda Türkiye’de X’in kullanılamaz hale gelebileceğini kaydetti.
5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’nda 2020’de yapılan değişiklikle, Türkiye’de günlük erişimi 1 milyonu aşan sosyal ağ sağlayıcılarının Türkiye’de mukim ve Türk vatandaşı olan bir temsilci bulundurması zorunluluğu getirilmişti. Ekim 2022’de yapılan değişiklikle de bu temsilcinin tüzel kişi olması halinde doğrudan sosyal ağ sağlayıcı tarafından sermaye şirketi şeklinde kurulan bir şube olması zorunluluğu getirildi.
Reklam yasağı gelmişti
Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcılara kademeli olarak yaptırım öngörülüyordu. Bu kapsamda temsilci bildirmeyen X platformuna önce 10 milyon, ardından ise 30 milyon TL idari para cezası verildi. Buna rağmen temsilci atamayan X’e 19 Temmuz 2023 tarihinde reklam verme yasağı getirildi ve temsilci ataması için 3 aylık süre verildi.
Süre yarın doluyor
Bu süre, 19 Ekim’de yani yarın doluyor. Ancak X platformundan henüz temsilci ataması yapıldığına ilişkin bir açıklama gelmedi. Yarın da temsilci ataması yapılmaması halinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı, X’in internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 oranında daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilir.
Yüzde 90’a kadar bant genişliği daraltılabilir
Bu kararın ardından X’e 30 gün süre daha verilecek. Bu sürede de yükümlülük yerine getirilmezse yine BTK Başkanı tarafından X’in internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranına kadar daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurma yetkisi bulunuyor. Sulh ceza hâkimi de bu kez yüzde 50’den az olmamak üzere bant daraltma oranını kendi belirleyebiliyor.
‘X kullanılamaz hale gelebilir’
İfade Özgürlüğü Derneği kurucusu, bilişim hukuku uzmanı Prof. Dr. Yaman Akdeniz, reklam yasağının halen sürdüğünü belirterek, “Bant daraltılmasının yüzde 50 oranında yavaşlatılması demek X platformunun Türkiye’de yavaşlaması ve kullanılamaz hale gelmesi demektir. Yani bir kısmımız Twitter’e girebilirken bir kısmımız giremeyecek. Yasa, 30 gün içinde yükümlülük yerine getirilmezse yüzde 90 oranında daraltılması diyor. O senaryoda ise Twitter tamamen kullanılamaz hale gelecek” dedi.
X’e Türkiye’de para ödeyerek abone olan kullanıcılar olduğunu anımsatan Akdeniz, “Artık bant daraltma olursa bu göz ardı edilemez bir sorun olarak karşımıza çıkacak” dedi. Yerel seçimlerin de yaklaştığını ve bilgi akışının da büyük oranda X üzerinden sağlandığını kaydeden Akdeniz, “Bundan hem hükümet hem de diğer siyasi partiler yararlanıyor” dedi.