İSTANBUL (AA) - İstanbul'da "Birlikte Gelişmek: Sorumluluklar, Eylemler ve Çözümler" temasıyla düzenlenen TRT World Forum 2023'te "İsrail'in Gazze Savaşı: İnsani Kriz ve Barış Beklentileri" başlıklı panel gerçekleştirildi.
Hilton İstanbul Bomonti Hotel Conference Center'daki panele, eski Malta Cumhuriyeti Dışişleri ve Avrupa İşleri Bakanı Evarist Bartolo, İsrail merkezli Haretz gazetesinden Gideon Levy, Filistin'in Birleşik Krallık Büyükelçisi Husam Zomlot, eski Filistin Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Özel Raportörü ve hukuk profesörü John Dugard, konuşmacı olarak katıldı.
Dugard, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) herkesi hayal kırıklığına uğrattığını ve Genel Kurulun da tavsiye kararında bulunamadığını söyledi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Savcısı Karim Khan'ın, İsrail-Filistin anlaşmazlığı konusunda çalıştığını belirten Dugard, Khan'ın UCM soruşturmasını, Batı dünyasını rahatsız etmemek için Filistin aleyhinde yürüttüğünü savundu.
Khan'ın 7 Ekim saldırılarından sonra hayatta kalan kurbanlarla yaptığı konuşmada da çifte standart uyguladığını ve İsrail lehine hareket ettiğini anlatan Dugard, "Öncelikle İsrail'in işlediği suçlar söz konusu olmalıydı." dedi.
Dugard, İsrail'in çok fazla savaş suçu ve insanlığa karşı suçlar işlediğini vurguladı.
- "İsrail herkesi ve her şeyi kendisi gibi aşağı çekiyor"
Büyükelçi Zomlot da "Bu insani bir kriz değil, bu insanın bir kıyametle uğraşması değil, tamamen politik ve ulusal sebeplerden yaşanıyor." diye konuştu.
Dünyanın bu sınavda başarısız olduğunu kaydeden Zomlot, uluslararası düzende ilk opsiyonun savaş olmaması gerektiğini söyledi. BMGK'nin bunu engellemesi gerektiğini dile getiren Zomlot, uluslararası düzenin buna dayandığını söyledi.
Zomlot, İsrail'in tüm uluslararası kuralları çiğnediğini, tüm dünyayla dalga geçtiğini ve BM görevlilerini açıkça bombaladığını belirtti.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in düzeni kurtarmak istediğini anlatan Zomlot, şu ifadeleri kullandı:
"Bu sadece Filistinlilere yönelik bir zulüm değil, tüm bölgenin de güvenliğini etkiliyor, birlikte kurduğumuz küresel barış düzenini tehdit ediyor. Liberal demokrasi prensiplerini tehdit ediyor. İsrail, Batı'yı da kendi ahlak dışı yörüngesine sürüklüyor. Batı'da insanların protesto hakkını kullanmasını engelleyen mevzuatlar ortaya çıkıyor. İsrail herkesi ve her şeyi kendisi gibi aşağı çekiyor. Her şeyi normalleştiriyor, toplu cinayetleri normalleştiriyor."
- "İsrailli olmaktan hiçbir zaman bu kadar utanmamıştım"
İsrailli gazeteci Levy, her 1 saat içinde 4 Filistinli çocuğun öldürüldüğünü, birçok insanın evini kaybettiğini hatırlattı.
Politik analizler çok önemli olsa da meselenin duygusal açıdan ele alınması gerektiğine işaret eden Levy, "İsrailli olmaktan hiçbir zaman bu kadar utanmamıştım. Binlerce çocuğun öldürülmesinin bu kadar izin verilebilir bir şey olduğunu düşünmemiştim." dedi.
Levy, İsrail devletinin görüşünün birçok İsrailliyi temsil etmediğini vurguladı.
İsrail'de sadece İsraillilerin acısından bahsedildiğini ancak Gazze'de çok daha büyük trajedinin yaşandığını dile getiren Levy, Gazze'den gelen görüntülerin ortalama İsraillilere ulaşmadığını söyledi.
- "Tanrıya yakın, Amerika'ya çok daha yakın"
Bartolo da "Eskiden 'Meksika'nın şanssızlığı ABD'ye yakın olması' derdik. İsrail'in şansı da tam tersi olarak 'Tanrıya yakın, Amerika'ya çok daha yakın' olmasıdır. Bu İsrail'e kendini beğenmişlik ve güçlülük sağlıyor, istediği silahları da temin edebiliyor." şeklinde konuştu.
BM'nin İsraillilerin yararına olmasa bile İsrail devletinin yaptığı her uygulamaya göz yummasının problemin temel kaynağı olduğunu kaydeden Bartolo, ABD'nin de katliamı durdurabilecek gücü olmasına rağmen aksine İsrail'i destekleyerek katliama yol açtığını belirtti.
Bartolo, İsrail'in her şeyi yapabilme hakkına sahip olduğunu düşündüğünü, Filistinlileri öldürürken de olaya "insan öldürmek" şeklinde yaklaşmadığını söyledi.
