Yazın gelmesiyle beraber seyahate çıkmak isteyenlerin çeşit ve uygun fiyat dolayısıyla en çok tercih ettiği yerlerden biri olan Ulus Çantacılar Sokağı, son dönemlerde ekonomik kriz ve fiyat artışları nedeniyle beklediği ilgiyi göremiyor. Esnaf için yüksek sezon olarak bilinen bu aylarda tarihi sokak boş. Umum Ayakkabıcılar ve Çantacılar Esnaf ve Sanatkâr Odası Başkanı Hüseyin Uzun ile ziyaret ettiğimiz tarihi sokakta gerek toptancı ve perakendecilik gerekse tadilat yapan esnafın nabzını tuttuk. Yıl içinde en fazla satışı bu dönemde yapan çantacı esnafı bu sene derinleşen ekonomik kriz, vergi artışları, vatandaşın alım gücünün düşmesi, öte yandan alışveriş merkezleri ve online ticaret nedeniyle satışlarda önemli oranda kayıplar yaşadığını belirtiyor.
Valiz lüks tüketim oldu
Sokakta 500’e yakın esnafın bulunduğunu ifade eden Umum Ayakkabıcılar ve Çantacılar Esnaf ve Sanatkâr Odası Başkanı Hüseyin Uzun, “Bu sokak özellikle bu aylarda insan trafiğinden geçilmeyen, iğne atsan yere düşmeyen bir yerdi. Uygun ve kaliteli alışverişin adresi olarak bilinen önemli ticaret merkezlerinden biriydi. Türkiye’de buna benzer başka bir sokak veya çarşı yok. Burada 500’e yakın esnaf var, maalesef satış yok. Valiz kimileri için lüks tüketim olarak algılanmaya başladı, bu nedenle sıfır valiz almaktansa eskileri tamire gönderip kullanmaya devam ediyorlar. Çantacı esnafı zor günler geçiriyor” dedi.
Üreticiye ticari faaliyetlerine devam edebilmesi için çeşitli desteklerin sunulması gerektiğin söyleyen Uzun, “Temel sorun fiyatların durdurulamaması, her an bir şeylere mutlaka zam yapılıyor. Öte yandan bir de fırsatçılık yapanlar var. Kayıt dışılığın önlenmesi gerekiyor. Üreticiler maliyetlerini şeffaf bir şekilde ortaya koymalı, fiyat artışları da buna göre yapılmalıdır. Üretim sektörüne bazı destekler sağlanmalı. İşçi ücretlerinde, sigortalarda, vergilerde teşvikler olmalı” diye konuştu.
4+4+4 eğitim sistemi çıraklığı bitirdi
Zorunlu eğitimin 4+4+4 sistemi ile 12 yıla çıkarılmasıyla çırak yetiştirmede yaşanan güçlüklere de değinen Uzun, “Aranılan eleman maalesef bitmek üzere. Beş sene sonra tamirci, berber, mobilyacı, tesisatçı, çiftçi, çoban bulamayacağız. 4+4+4 eğitim sistemi çıraklığı bitirdi, aranılan eleman bulunamıyor çünkü yetişemiyor. Her ile yapılan birden fazla üniversite, ailelerin ise her çocuk üniversite mezunu olmak zorundaymış gibi eğitim konusunda baskı yapması bugün çırakların yetişememesine neden oluyor. Herkes üniversite mezunu olmak zorunda değil, her yere üniversite açmak zorunda da değiliz. Tüm dünyada zanaatkarlığın ne kadar kıymetli olduğunu görüyoruz. Eğitim kadar zanaat da önemlidir. Ayakkabıcının da okumuş olanını isteriz elbette ancak bunu koordine edecek bir sistem yok, eğitim metodu yok” sözlerine yer verdi.
“Maliyetleri düşürmek için yalnız çalışıyorum”
45 senedir esnaflık yapan Çantacılar Sokağı’ndan Özcan Özer de çalışan sayısını düşürerek dükkanını ayakta tutmaya çalıştığını belirtti. Özer, “İşlerin tadı tuzu kalmadı, satışlar durdu. Daha önce 7-10 kişi çalışıyorduk, son yıllarda maliyetleri düşürmek için yalnız çalışıyorum. Kendi yağımızda kavruluyoruz, gittiği yere kadar devam edeceğiz ancak önümüzü hiç göremiyoruz. Valiz fiyatları yükseldiği için kimse satın almaya yanaşmıyor. Kabin boy valizler 700 TL’den başlıyor dört bine kadar çıkıyor. İnsanlar valize bu kadar para vermek istemeyip elindekileri onarıp kullanıyor. Tamir ücretlerini bile fazla buluyorlar” diye konuştu
“Depodaki mallar hala duruyor”
37 yıldır çanta valiz satışı yapan Murat Özsoy ise “Ben bu sektörden bu işi yaparak emekli oldum, çekirdekten yetişmeyim. İmalat yapıyoruz, daha önce her çanta modelinden biner adet keserken şimdi 200 adet kesiyoruz. İmalat yavaşladı çünkü elindeki ürünleri satabilen mağazacı kalmadı. Aylar önce raflara dizdiğimiz ürünler hala satılmadı, elimizde kaldı. Depodaki mallar hala duruyor, normal şartlarda o ürünleri satıp yerine başka partiler koyabiliyor olmamız gerekiyordu. Bu dükkanda hiç birimizin boş durmayıp çalışması gerekirken oturup çay içiyoruz. Bayram haftası bile sokak taşması gerekirken bu şekilde boştu. Artık kârı bir köşeye koyduk ayı atlatabilirsek şükrediyoruz” ifadelerini kullandı.
“Gidişat iyi değil”
28 senedir toptancılık yapan Necati Çetin ise satışlara yönelik, “Piyasa altı aydır dip noktada, şu anda sattığımız ürünlerin çoğu değerinin altında veriliyor. Taksit, İBAN kısıtlamaları işleri daha fazla darbe vurdu. Normalde bir valizin bin lira kar bırakması gerekirken şu an valiz başına kârımız 300 lira olunca mutlu oluyoruz. Gider fazla gelir az, makas çok açıldı. Ay sonunu birbirimizden destek alarak getirmeye çalışıyoruz. Endişeliyiz, satış yapabilecek miyiz, ürünleri bitirebilecek miyiz, çekleri ödeyebilecek miyiz, bilmiyorum. Bayramlarda veya hafta sonları fark etmiyor bu sokak artık boş. Gidişat iyi değil” dedi.
