Şırnak merkezde artan nüfusun ihtiyacının karşılanamadığı konut eksikliği, kira fiyatlarının artmasına neden oluyor.
Yeni zamların yolda olduğunu belirten emlakçılar, Şırnak’ta ciddi bir konut eksikliğini olduğunu belirtiyor. TÜİK verilerine göre,
2019-2020’de yüzde 15.3, 2021-2022’ de ise yüzde 16.3 nüfus artışı yaşanan Şırnak’taki konut eksikliği, fiyatları 2 yılda 4 kat arttırdı
ŞİRİN BAYIK / ŞIRNAK
Yaklaşık 100 bin nüfusa sahip Şırnak merkezde, satılık ve kiralık daire fiyatlarındaki artış durmuyor. Asgari ücretin altında çalışan yoğun bir nüfusun bulunduğu Şırnak’ta kira fiyatlarının yüksek olmasının yanı sıra kiralık ev bulma sıkıntısı da bulunuyor. Konut eksikliği, artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılayamıyor. Bu eksiklik, kira fiyatlarının artmasındaki önemli sebeplerden biri olarak görülüyor. Kira fiyatlarındaki artış da hızla sürüyor. 2022’de yüzde 25’lik artış yaşayan kiraların 2023’te daha da artması bekleniyor. Şırnak’ta bulunan emlakçılar, 2022’de 2 bin Türk Lirası (TL) olan 2+1 kira fiyatlarının 2500’ün üzerine çıkmasını beklediklerini söyledi. İki yıl önceki fiyatlar ile karşılaşıldığında aradaki artış, dört kat attı.
İnşaat sektörünün az olduğu şehirdeki konutların çoğunu 2016 yasak sürecinden sonra devlet tarafından yapılan (Toplu Konut İdaresi) TOKİ binaları oluşturuyor. Yasak döneminde başka şehirlere göç eden yerlilerin geri dönmesi ile nüfus artmaya başladı. Fakat yıkılan evlerin yerine yapılan TOKİ daireleri sadece yerli halkın bir kısmının ihtiyaçlarını karşıladı. Birden fazla dairesi olan ev sahipleri bu dairelerin bir kısmını kiraya veriyor veya satıyor. Fakat sınırlı sayıda olan bu dairelere talebin yoğunluğu fiyatları hızla arttırdı. 2021’de 100-150 bin TL civarında olan fiyatlar, bugün 600-700 bin TL’ye satılıyor. 700-1000 TL arası olan kira fiyatları, bugün 2000 TL’lere çıktı.
Nüfus arttı konutlar yetersiz kaldı
Yerli halkın geri dönüşünün yanı sıra şehirde, yoğun bir şekilde askeri personel, polis ve memur nüfusu da bulunuyor. Kiracıların büyük bir kısmını, bu dışarıdan gelen kesim oluşturuyor. Memurların tayinlerinin olduğu aylar dışında, kiracı sirkülasyonu yaşanmıyor.
Uzun yıllardır emlakçı olan Serhat Sunar, ellerinde neredeyse kiralık veya satılık daire bulunmadığını bildiriyor. Sunar, şehirdeki eski satılık ve kiralık daireler ile güncel fiyatların arasında büyük fark olacağına belirterek şunları söylüyor:
“2022 Temmuz ayında belirlenen fiyatlara göre, 2+1 kira kiralık daire fiyatları en yüksek oranla 2 bin lira iken 3+1 kiralık dairelerin ise fiyatları 2500 liraydı. Güncel fiyatlara göre, 2+1 dairenin fiyatı 800 bin lira iken bu dairelerin ortalama kirası 2 bin 500 liradır. 3+1 dairelerin fiyatı ise 1 trilyon 200 bin liradan başlayıp kiraları 3 bin 500 lira civarında seyrediyor. Mevcut kiracılar 2023’ün Temmuz ayına kadar devletin belirlediği yüzde 25’lik zam oranı ile devam edecekler. Yeni yapılan yapılarla eski yapıların fiyatlarında fark var. Yeni kiralık ev tutacaklar, bu fiyatlar ile karşı karşıya.”
[caption id="attachment_265709" align="alignnone" width="700"]
Serhat Sunar[/caption]
“Burada inşaat azlığı var”
Geçen yıl kiralık ev tutanların daha avantajlı olduğunu ama şimdi kiralık ev tutacak kiracı için bir şey diyemediklerine işaret eden Sunar, konut eksikliğinin fiyatlar üzerindeki artışını vurgulayarak sözlerine şöyle devam etti:
“Aydan aya fiyatlarda artış oluyor. Nasıl oluyor onu da anlamıyoruz. Bir ara inşaat malzemelerindeki artış oldu ama aylardır durmasına rağmen konut fiyatlarındaki artış devam ediyor. Şimdilik 4000’in üzerinde kiralık daire bulunmuyor. Bana göre bu fiyat artışının sebep, konut azlığı. Şırnak’taki evlerin çoğunluğu Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı (TOKİ) binaları. Şu an da TOKİ binalarında da ev bulunmuyor. Ev kiralayanlar, 4 sene kalıyor ve o ev kapalı oluyor. Burada inşaat azlığı var. Ayda en fazla üç daire geçiyor elimize. Sadece Haziran -Temmuz aylarında tayin dönemlerinde elimize daire geçiyor.”
Kiralık ev talebi için gelenlerin yüzde 90’ının, askeri personel ve polis olduğunu bildiren Sunar, yerli halkın talebinin az olduğunu belirtip “Bayağı bir memur, polis, asker ve öğretmeni var. Bu çalışanlar, bayağı bir sorun yaşıyorlar” dedi.
TOKİ evlerinin çoğunun tapusu verilmedi
Ev fiyatların yeni düzenlenen asgari ücrete rağmen fazla olduğunu belirten Sunar, asgari ücret alan ve kirada oturan birinin maaşının yarısını, sadece evin kirası ve faturalarına verdiğini anlatıyor. Sunar, TOKİ evlerinin daha uygun olduğunu ancak bu dairelerin tapularının yıllardır verilmediğini söyleyip sözlerini şöyle bitiriyor.
“Şırnak’ta, devletin yaptığı TOKİ’ler, fiyat açısından daha uygun. Ama TOKİ evlerinin çoğunun tapusu daha verilmedi. Sadece bir mahallenin tapuları verildi. Burada tapusuz evlerde kalıyorlar. Memurlar da o tapusu olan mahalleyi tercih ediyor. Tapular olsaydı ev satın almak isteyenler daha çok tercih ederdi. Çünkü tapusu olmayan evler için kredi çekilemiyor. Herhangi bir güven yok. Bu ciddi bir risk bulunduruyor. Yerli halk, kendi arasında bu evleri alıp satıyor ama yabancılar için sıkıntı oluyor.”
Artan aidat fiyatlarını kabul etmeyen vatandaş, imza topluyor
Şırnak’ta 7 binden fazla TOKİ dairesi bulunuyor. Artan aidat fiyatları ve özel emlak kurumu ile ilgili şikâyetler devam ediyor. Bir ofisi olmayan özel emlak kurumunun iki ay önce zam yaptığı aidat fiyatları üzerine TOKİ sakinleri imza kampanyası başlattı.
TOKİ evlerinde yaşayan Metin Abay ise, yaşadıkları sıkıntıları şöyle anlattı:
“İki sene önce 100 bin lira olan ev, şu an 400-500 bine satılıyor. Asgari ücretle çalışan bir insanın ev hayali sıfır. Şırnak genelinde bu böyle. Bizim yaşadığımız TOKİ’lerde özel emlak kurumu, hiç kimseye danışmadan yüzde 70’lik artışlarla aidatlarımız bir gecede arttı. İki ay önce ödediğimiz 237 TL’lik aidat şu an 368 TL oldu. İki ay içinde 130 TL’lik artış yaşandı. Bu artış, asgari ücret ve altında çalışanlar için çok fazla. Burada şöyle bir şey var, hiçbir işi şeffaf yapmıyorlar. Genel ortak elektrik faturalarını, su faturalarını halka göstermiyorlar. Dört senedir ‘Peyzaj yapacağız’ diyorlar ama yapılmadı. Yapılmayan iş için bu parayı vermek zor geliyor. Çoğu insan asgari ücretin altında çalışıyor. 3-4 bin alan onlarca aile var. Bu aidatı nasıl ödeyecekler her ay. Ödemediğimiz zaman da bizi icraya vermekle tehdit ediyorlar. Verdiğimiz aidat içerisinde özel emlak avukatına verilen maaş da var. Benim maaşımı verdiğim avukat, ne yazık ki yarın öbür gün beni icraya verecek. Böyle bir durum da yaşıyoruz. Böyle bir şey olamaz. Benim hakkımı savunacak bir avukat olması lazım, bizi icraya verecek bir avukat değil. Biz de imza topladık ve özel emlaktan çıkmak istiyoruz. Binanın sıkıntıları olduğunda kimse bakmıyor. Asansörler ayda 5-6 kez bozuluyor, bir çözüm bulmuyorlar.”