Kazdağları'nda yine ekokırım: Cengiz Holding bakır madeni için ağaç kesimine başladı
Haber: Erva Gün
Cengiz Holding, Çanakkale‘nin Çan ilçesine bağlı Halilağa Köyü‘nde yapmak istediği "Halilağa Bakır Ocağı Kapasite Artışı, Cevher Zenginleştirme Tesisi ve Atık Depolama Tesisi Projesi" için Kazdağları‘nda ağaç kesimine başladı.
Kazdağları Kardeşliği tarafından 8 Temmuz’da Twitter’dan yapılan açıklamada, Bayramiç ve Çan ilçelerinin sınırlarında kalan Halilağa Bakır Madeni projesinin ruhsat alanında ağaç kesimini başlattığı belirtildi.
https://twitter.com/KazdaglarK/status/1677682543334662144?s=20
Cengiz Holding, 21 Şubat’ta Halilağa Bakır Ocağı Kapasite Artışı, Cevher Zenginleştirme Tesisi ve Atık Depolama Tesisi Projesi için Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporuna aykırı sondaj faaliyetleri gerçekleştirdi. Çevre örgütleri ve bölgedeki yurttaşların ÇED olumlu raporunun iptaline karşı açtıkları davada ÇED olumlu kararının ‘Hukuka aykırı’ olduğu kararına varıldı. Bunun üzerine şirket proje sürecini tekrar başlattı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın sisteminde yer alan bilgiye göre de projeye 2009/7 Genelgesi uyarınca 14 Mart’ta yeniden ‘ÇED olumlu’ kararı verildi.
İkinci karara karşı kararın iptaline karşı yeniden dava açıldı. Şirket, dava süreci devam ederken 8 Temmuz’da bölgede ağaç kesimine başladı. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Süheyla Doğan, dava süreçlerini ve bölgedeki çalışmaları 24 Saat’e anlattı.
Kanadalı şirketten ruhsat izni devralındı
Dava sürecinin ilk etapta çok uzun sürdüğünü belirten Doğan, “Cengiz Holding’in Halilağa Bakır Madeni isimli bir projesi var. Daha önce bu maden için Kanadalı bir şirket ruhsat izni almıştı. Cengiz Holding bu ruhsatı devraldı. Proje ile ilgili ÇED süreci başlattık. Şirket ÇED olumlu kararını aldı. Biz de hemen bu kararı 87 davacı ile dava ettik. Davacıların 6’sı kurumsal yani dernekler geri kalanları ise yurttaşlar, bölgede yaşayanlar oluşturdu. Bilirkişi keşfi yapıldı ve biz davayı kazandık” dedi.
“ÇED olumlu kararı varsa şirket her şeyi yapabilir”
Davanın 2021 yılında kazanıldığını dile getiren Doğan, şirketin yeniden ÇED süreci başlattığını söyledi. Doğan, “2009/7 diye bir genelge var. O genelde kapsamında şirketler ÇED raporlarında değişiklik yapıp mahkemeye yeniden rapor sunabiliyorlar” diyerek bilirkişi raporlarına göre şirketin raporları düzenlediğini ve süreci yeniden başlattığını aktardı.
Şirket yine ikinci kez ÇED olumlu kararı aldığını belirten Doğan, “Bu kararın verilmesi sonrasında bir ay içerisinde biz yine dava açtık. 95 davacı ile sürecimiz devam ediyor. Mahkeme yürütmeyi durdurma kararı vermedi. Onun için şirketin elinde ÇED olumlu kararı olmasından dolayı hukuken her şeyi yapabilir” açıklamasında bulundu.
Maden için gölet yapılacak
Su temini sağlamak için yapılan gölet projeleri olduğunu aktaran Doğan, Devlet Su işleri ve Cengiz Holding’in su temin protokolü yaptığını söyledi. Doğan, “Proje kapsamında iki tane gölet yapılacak oradan madenin ihtiyacı olan suyu alacak ve bir yandan da bölgenin sözüm ona tarımsal su ihtiyacını destekleyecek” dedi.
Şirket ihtiyaç duyduğu suyu Çan’ın Kocabaş Çayı'ndan sağlayacağını söyleyen Doğan, “Bu çaydan santral su alıyor, tarımsal sulama suyu buradan alınıyor. Çan’ın can damarı olan bir su kaynağı. Şirket bu çaya bir su kanalı yapacak ve gölete su temin edecek” ifadelerini kullandı.
Biga-Çan bölgesinin en önemli su kaynaklarından biri olan Kocabaş Çayı'nın gölet yapımı için Cengiz Holding tarafından kullanılacak olması 50’nin üzerinde köyün tarımsal üretimini tehdit ediyor. 12 Temmuz Çarşamba günü Devlet Su İşleri 252’inci Çanakkale Şube Müdürlüğü önünde bir araya gelen çevre örgütleri ve köylüler, DSİ ile Cengiz Holding arasında yapılan ve 55 köyün suyunu ilgilendiren protokolün durdurulmasını istedi. Yurttaaşlar su temini için yapılan protokolün iptal edilmesini ve açılan yeni dava sonuçlanmadan hiçbir işlem yapılmamasını talep etti.
Arazisini satmayan köylüye devletten kamulaştırma
Doğan, göletin yapılmak istendiği alanın tarım alanlarına denk geldiğini ve şirketin bu alanları satın almak için köylülere tebligat gönderdiğini söyledi. Şirketin köylüleri pazarlığa çağırdığını belirten Doğan, “Şirket, ‘gelin bu tarlaları bana satın, pazarlık edelim’ diye noter aracılığı ile bölgedekilere tebligat gönderiyor. Kabul eden köylüler satıyor, kabul etmeyen köylüler ise pazarlığa gitmiyorlar. Kamulaştırma kanunu uyarınca şirket, devlete başvuru yaptı. Devlete, ‘benim şu arazilere ihtiyacım var, o arazileri benim için kamulaştır’ dedi. Devlette arazi bedelini şirketten alıp buraları kamulaştırıyor, köylünün elinden zorla almış oluyor” dedi.
Şantiye alanı için ağaç kesimi başlamış
Cengiz Holding’in ağaç kesimi yapmaya başladığı yer ile ilgili de konuşan Doğan, “Bir yandan şantiye kurma hazırlığına başladığını da görüyoruz. Şantiye alanına mıcır bir yol yapılmıştı geçen sene ve o zaman onun ne olduğunu tam anlayamamıştık. Şimdi o yol üzerinde ağaç kesimi yapıldığını gördük. Yol yapımı nedeniyle de ağaç kesimi başladı” bilgisini verdi.
“İleride başka yerler de kesilecek”
İlerleyen günlerde bölgede neler olabileceğine dair de konuşan Doğan, “Bugünlerde bilirkişi keşfi bekliyoruz. Bilirkişinin gelip olay yerini incelemesini bekliyoruz. Mahkemenin bizden yana karar alması da tabii ki zaman alan şeyler. Bu konuda da mahkemenin henüz bir bilirkişi ataması yok. Zamanı geldi de geçiyor aslında çünkü davayı açalı birkaç ay oldu. Şimdi yol yaptığı yeri düzenliyor ancak ileride madenin tesislerine cenk gelen alanları da kesmeye başlarlar” dedi.
Yorumlar