Haber Merkezli - Kahramanmaraş merkezli depremlerde Adıyaman’da; aralarında KKTC’den gelen sporcuların da olduğu 65 kişinin yaşamını yitirdiği İsias Otel ile ilgili bilirkişi raporu ortaya çıktı. Raporda Doğu Akdeniz Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyelerinin ön inceleme raporundaki bulgulara yer verildi.
Raporda, “Beton kalitesinin bariz bir şekilde düşük olduğu, ayrıca çakıl ve kum olarak dere çakılı ve kumu kullanıldığı tespit edilmiştir. Kullanılan bu malzemelerin tane dağılımının iyi olmadığı tespit edilmiştir” denildi. Ayrıca, “Yapıya 2016 tarihinde ruhsatsız bir kat eklendiği”, “proje bilgileri ile ruhsat bilgilerinin uyuşmadığı”, “binaya ait zemin etüdü raporu bulunmadığı” bilgileri dikkat çekiyor.
Otelde ruhsatsız bir kat bulunduğuna yer verilen raporda “Dosyada bulunan bilgi ve belgelerden yapıya 2016 tarihinde ruhsatsız bir kat eklendiği ve toplam kat sayısının dokuzdan ona çıktığı anlaşılmaktadır” değerlendirmesinde bulunularak ruhsatsız katın 2018'de uygulamaya giren imar affına dahil edilldiği saptanarak şu bilgilere yer verildi: “Eklenen bu katın 410 metrekare olduğu ve 3194 sayılı İmar Kanunu’nun geçici 16. maddesi doğrultusunda 11 Ekim 2018 düzenleme tarihli yapı kayıt belgesi hazırlandığı görülmüştür”.
Otelin beton yapısına da yer verilen raporda değerlendirmeler yapıldı:
“16.02.2023 tarihli Doğu Akdeniz Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri tarafından hazırlanan ön inceleme raporunda, beton kalitesinin bariz bir şekilde düşük olduğu, ayrıca çakıl ve kum olarak dere çakılı ve kumu kullanıldığı tespit edilmiştir. Kullanılan bu malzemelerin tane dağılımının iyi olmadığı tespit edilmiştir. Etriye kancalarının 135 derece bükülmediği ve bazı birleşim bölgelerinde soğuk derzin olduğu kanaati olduğu belirtilmiştir.”
Otel binasının proje ve ruhsat bilgilerinin uyuşmadığı vurgulanan raporda ruhsatın 9 katlı olmasına rağmen projenin 13 katlı olduğu eklendi:
“Dosyada yapıya ait olan mimari ve statik proje incelendiğinde yapının bodrum, zemin artı asma 11 normal kat olmak üzere toplam 13 kat olduğu tespit edilmiştir. Bu bakımdan proje bilgileri ile ruhsat bilgileri uyuşmamaktadır. Projelerin toplam 13 kat olarak hazırlandığı fakat ruhsatın 9 kat olarak verildiği kanaatine varılmıştır.”
Binada bulunması gereken zemin raporu, statik hesap raporu ve statik projesinin bulunmadığı belirtilerek “Rölöve ve projedeki taşıyıcı sistem eleman sayısı ve boyut uyumsuzluğu ve donatı detaylandırması yetersizliği var. Malzeme kalitesi yetersiz” ifadelerine yer verildi:
Kolonlarda demir eksikliği mevcut
Raporda otele ilişkin şu tespitlere yer verildi:
“Dosya kapsamında binaya ait mimari, statik, elektrik, tesisat projeleri ve statik hesap raporu bulunmaktadır, ancak zemin etüd raporu bulunmamaktadır. Grand İsias Oteli’ne ait statik projede kolon, kiriş ve temellerin kesit ve donatı detayları verilmektedir. Dosya üzerinde yapılan incelemeler sonucunda, etriye kanca açılarının 90 derece olduğu tespit edilmiştir. Şekil 4’te binanın donatı detaylarına ait bazı resimler sunulmaktadır. Resimlerden binanın tamamıyla ilgili sağlıklı bilgiye ulaşmak zordur. Bununla birlikte, dosyada bulunan raporlardan ve Şekil 4’ten yıkılan binanın taşıyıcı sistem elemanlarında donatı detayı (kolon ve kirişlerin etriye aralıkları, kanca özellikleri, bindirme boyları, ankraj ve kenetlenme boyları) ile ilgili eksiklikler olduğu anlaşılmaktadır. Yukarıda bahsedilen donatı detay eksikliklerinin dava konusu binanın yıkılma nedenlerinden biri olabileceği düşünülmektedir.
Çelik donatı çubuğu örnekleri üzerinde gerçekleştirilen çekme deneyi sonuçları (30.05.2023 tarihli rapora göre) değerlendirildiğinde, iki donatı numunesinin de Çekme akma oranının izin verilen en büyük değerinden (1.35) büyük olduğu görülmektedir. Bundan dolayı test edilen nervürlü donatıların S420 için belirtilen kriterleri sağlamadığı tespit edilmiştir.
"Beton standarda uygun değil"
1997 yılında yayımlanan ve Grand İsias Otel’in ikinci ruhsatı dikkate alınarak yapılan analizlerde kullanılacak olan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelikte belirtilen minimum beton sınıfı C16’tır. Deney (Karadeniz Teknik Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Yapı ve Malzeme Laboratuvarında gerçekleştirilen) sonucunda elde edilen karot numunelerin dayanımı 6.54MPa, 7.05MPa ve 9.82MPa olarak elde edilmiştir. Beton basınç dayanımları TS EN 13791 standardında yer alan Madde 9. Şüphe duyulması durumunda beton basınç dayanım sınıfının değerlendirilmesi / 9.2 Karot deney verilerinin kullanımı başlığı kapsamında değerlendirilmiştir. Çizelge 8. Karot verileri esas alınarak yapılan değerlendirme kriterlerine (Şekil 6) göre elde edilen en düşük karot deney sonucu tablodaki formülde belirtilen ≥ 0.85(fck,spec-M) şartını (6.54 ≥ (16 – 3) × 0.85) sağlamamaktadır.”
1975 yılı yönetmeliğine bile uygun değil
Raporda, 1975 yılında Yayımlanan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik’teki kriterleri göre de yapı değerlendirilerek, “Analizler sonucunda perdelerin kesit ve donatı alanı açısından yeterli olmadığı belirlenmiştir” denildi. Yine aynı yönetmeliğin 1997 yılındaki revize durumuna göre de değerlendirmede bulunuldu. Raporda yönetmeliğin 1997 yılındaki durumuna göre yapılan değerlendirmede ise şu bilgilere yer verildi:
“Analizler sonucunda kolonların bazılarının kolon-kiriş birleşim kesme güvenliğini açısından, kirişlerin bazılarının kesme güvenliğini açısından yeterli olmadığı belirtilmiştir. Analizler sonucunda binada A1 burulma düzensizliği yönetmelik sınır değerlerini sağlamadığı belirlenmiştir. Analizler sonucunda binada zayıf kat düzensizliğinin oluşmadığı, yumuşak kat düzensizliğinin oluştuğu belirlenmiştir.”
Raporda, binanın yıkılmasına ilişkin sorumluluklara da yer verilerek, binanın sahibi Ahmet Bozkurt, statik proje mesulü Erdem Yıldız, Adıyaman Belediyesi’nde o dönemki yapı kontrol birimi ve yapı ruhsatlarında proje kontrollerinden sorumlu kişi “asli kusurlu” bulundu."
