Nurdane Özdemir Sağkan / Ankara
Çankaya Belediyesi’nin ana binasında, engelli çocukları bulunan aile ve çocuklarına hizmet veren “Engelli Psikososyal Danışma Merkezi”nin, “Çengel Kafe” dışında uygulama alanı olmaması nedeniyle, tüm ihtiyaçlara bir arada cevap verecek bir merkeze gereksinim duyularak, 2021 yılında Âşık Veysel Engelsiz Yaşam Merkezi hizmete açıldı. Engelli bireyler ve ailelerine hobi kursları ve çeşitli eğitimlerin ücretsiz olarak verildiği Âşık Veysel Engelsiz Yaşam Merkezi’nde tüm engel gruplarından başvurular alınıyor. Merkez, tam kapasiteyle 2 bin kişiye hizmet verecek durumda.
Âşık Veysel Engelsiz Yaşam Merkezi’nde, usta öğreticiler eşliğinde üçer aylık sürelerle dönemsel olarak düzenlenen resim, müzik, bilgisayar, satranç, mum- sabun, mozaik-seramik, spor, dans, halk dansları, aşçılık ve drama gibi farklı alanlarda hobi atölyeleri ve sesli kütüphane bulunuyor. Hobi kurslarında aynı engele sahip bireyler, aynı sınıflara yerleştiriliyor. Atölyeler istek üzerine dönem bitiminde yeniden açılıyor ve isteyen engelli çocuklar tekrar kurslara devam edebiliyorlar. Merkezde çocukları eğitim alan engelli anneleri de yoga ve hobi atölyelerine katılabiliyorlar. Anneler, çocuklarını beklerken kendileri de kurslara devam ederek, diğer engelli anneleriyle dertleşip sorunlarını paylaşarak, kendilerini yalnız hissetmiyorlar.
“Bağımsız yaşam becerilerine yönelik çalışmalar” ve “Duyu bütünleme terapileri”
Merkezin içinde; standart bir evi yansıtan banyo, tuvalet, mutfak, yatak, oturma alanından oluşan “Beyaz Kalp Bağımsız Yaşam Evinde” bağımsız yaşam becerilerine yönelik çalışmalar yapılıyor. Daha çok zihinsel engelli gençlere, tek başına bir evi kullanma becerilerinin öğretilmesi hedefleniyor. Bu çalışmalar, özel eğitim öğretmenleri eşliğinde gerçekleştiriliyor.
“Duyu bütünleme terapileri” ise, çocuğun çevresiyle sosyal, duygusal ve fiziksel etkileşimini pozitif olarak etkiliyor. Bu terapi; otizm, hiperaktivite, dikkat eksikliği, dikkat bozukluğu, öğrenme problemleri, davranış problemleri ya da duyusal temelli yürüme zorluğu yaşayan çocuklara uygulanıyor. Bu terapilerde, ergoterapistler ve özel eğitimciler, beden eğitimi ve müzik atölyelerinden yararlanıyorlar. Merkeze, Ankara’nın çeşitli ilçelerinden gelen engelli çocuklar da kabul ediliyor.
Her branş hocasının bu merkezde işe başlama süresi farklı. Burada çalışan iki grup öğretmen var. Birinci grup: Ergoterapist, özel eğitimci, sosyal hizmet uzmanı ve sağlık alanında destek veren hemşireler. Bu grup Çankaya Belediyesi’nin kadrolu çalışanları. Diğer grupta yer alan usta öğretici statüsündeki hobi atölyeleri öğretmenleri ise İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı halk eğitim merkezlerinden geliyorlar. Çankaya Belediyesi’nin kadrolu çalışanlarının yer değişikliği sorunları olmasa da, halk eğitimin gönderdiği öğretmenler, kurs bitimlerinde halk eğitim tarafından başka yerlere gönderilebiliyorlar. Kurslar üçer aylık sürelerle açılıyor, engelli çocuklar başvuru yaparak yeniden bu kurslara katılıp eğitimlerini uzatabiliyorlar. Halk eğitim, gönderdiği öğretmenleri kurs bitiminde yönetmelikleri uyarınca, çalıştığı yerden başka bir merkeze gönderebilme yetkisine sahip bulunuyor.
Zihinsel engelli çocuklar, değişime açık değil
Âşık Veysel Engelsiz Yaşam Merkezi’nde, veliler ve zihinsel engelli çocuklar, kurslar sona erip yeniden açıldığında, aynı öğretmenlerle kurslara devam etmek istiyorlar. Mutfakta çocuklara yaptırdığı pratiklerle, katılımlarını sağlayıp onlara yemek yapma becerisi kazandıran ve çok sevilen aşçılık hocasının değişmesine tepki gösteren veliler ve çocuklar, öğretmenlerinin gitmemesi için mücadele edip yeniden merkezde kalmasını sağlamışlar.
Veliler, zihinsel engelli çocuklarının değişime açık olmadıkları, yeniliklere uyum sağlamakta çok zorluk çektiklerine dikkat çekerek alışıp sevdikleri öğretmenlerinden ayrılmak istemediklerinin altını çiziyorlar. Son bir buçuk aydır kurs bitiminde öğretmenlerinin değiştirildiği ve kapanan atölyelerin yerine yenilerinin açılmadığını bildiren veliler, Çankaya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne istekte bulunduklarını ama sorunlarına hiçbir çözüm bulunmadığını belirtiyorlar.
Merkeze halk eğitimden gelen usta öğreticiler; belirli bir eğitimden sonra bu merkezlerdeki özel çocuklarla çalıştıklarını, kurs bitimlerinde durumlarının ne olacağını, atölyelerinin yeniden açılıp açılmayacağını bilmediklerini, çocuklarla çok olumlu bağlar kurduklarını, kendilerinin de onlarla eğitimi sürdürmek ve kursların devamlılığının sağlanmasını istediklerini vurguluyorlar.
“Çok mağduruz, lütfen bizi duyun”
Çankaya Belediyesi Âşık Veysel Yaşam Merkezi’nden faydalanan engelli çocukların velileri yaşadıklarını ortak yazılı bir açıklamayla duyurdular:
“2021 yılı sonundan bu yana, Çankaya İlçe Halk Eğitim Merkezinden, Âşık Veysel Engelsiz Yaşam Merkezine gönderilen usta öğretici hocalarımızın derslerinden son derece memnun olduğumuzu ve çocuklarımızın kendileriyle eğitime devam etmek istediklerini dile getirdiğimiz halde, son iki aydır birçok öğretmenimizin kursu kapatıldı, modülleri yeniden açılmıyor, merkezden tek tek tasfiye ediliyorlar.
Âşık Veysel Engelsiz Yaşam Merkezi’nde, hocalarımızın büyük bir gayretle verimli çalışmalarına, bizlerin de memnuniyetine rağmen neden öğretmenler değiştiriliyor ve biten kurslar yeniden açılmıyor? Çocuklarımızın özel durumlarından dolayı sık sık öğretmen değiştirmelerinin sakıncalarını belirttiğimiz dilekçeler yazdık. Çocuklarımız ile birlikte Çankaya Halk Eğitim Merkezi Müdürü ile görüşmeye gittik. Hiçbir olumlu sonuç ve dönüşüm alamadık. Engelli çocuklar için açılan merkezden daha fazla yararlanmamız gerekirken, burada saat 16:00’dan sonra engelsiz çocuklara drama, satranç, bale, yoga vb. kurslar verilmeye başlandı. Oysa o öğrenciler; Sokullu, Dikmen Çankaya Evlerinden, Halk Eğitim Merkezlerinden kolaylıkla eğitim alabilirler.
Bizler çok mağduruz, lütfen bizi duyun. Bizim çocuklarımız kolay kolay güvenmezler, yapılan değişiklikler onları tedirgin eder. Bu konuya hassasiyet gösterilmesini istemek, en doğal hakkımız değil midir?
Özel çocuklarımız için bu tür merkezlerin fazlalaştırılmasını, her ilçede açılmasını, çocuklarımızın belli yaşlardan sonra evlere mahkûm olmamasını, iyi bir eğitimle ile hayatın içinde yaşamalarını istiyoruz.”
“Böyle yerler sayesinde bize de nefes alacak zaman kalıyor”
Merkezde, “21 Mart 2024 Down Sendromu Farkındalık Günü”nü müzikli ve eğlenceli bir ortamda kutlayan bazı özel çocukların velileriyle görüşüp merkeze ilişkin düşüncelerini sorduk.
Belediyenin işlettiği “Çengel Kafe”nin açılışını sağlayan, Âşık Veysel Engelsiz Yaşam Merkezi’nin projelerini destekleyen Azize Sayın, zihinsel engelli bir kız çocuğu annesi. Sayın,“Engelli çocuk annesi olarak, bu merkezi, çocukların sağlıklı vakit geçirmeleri, hocaları ve arkadaşlarıyla sosyal bir ortamda bulunmaları açısından çok önemli buluyorum. Böyle yerler sayesinde bize de nefes alacak zaman kalıyor. Aynı zamanda çocuklarımızın her öğrendiklerinin, onlar için bir kâr olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.
Otizmli ve üstün yetenekli bir genç olan Buğra’nın babası Kemal Çankır, şunları söyledi:
“Buğra, 29 yaşında. Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde yüksek lisans yaptı, şimdi de orada doktora öğrencisi. Piyano eğitimi aldı. İki aydır, haftada iki gün Âşık Veysel Engelsiz Yaşam Merkezi’nde mum-sabun ve müzik-ritim atölyelerine devam ediyor.”
Down sendromlu oğlu Umut’u, 5 aydır bu merkeze getiren Mahmut Saraçer ise şöyle konuştu:
“Oğlum, dans, drama ve bilgisayar kurslarına katıldı. Bilgisayar kursu sona erdiğinde öğretmenleri merkezden alındı. Yeni öğretmen gönderilmediği için de bir buçuk aydır bilgisayar kursu kapalı, açılmasını bekliyoruz. Çocuklarımız, yeni bir eğitmene geç alışıyorlar. İletişim kurmakta duvarları var, çekimser kalıyorlar, yeniden alışana kadar süre kaybediyoruz.”
