Çanakkale’nin belki de en aydın, en bilinçli, okulluluk oranı en yüksek ilçelerinden biri Bozcaada. Gerek 12 ay yaşayan, gerekse yılın belli bir bölümünü adada geçiren yazar, ressam, heykeltraş, müzisyen sayısı çok fazla. Fakat şu anda Bozcaada’da bir tane bile sanat galerisi, bir tane bile kültür merkezi olmadığını biliyor muydunuz?
Mustafa Dermanlı
“Bozcaada’nın kaybolan değerleri” yazı dizimizin üçüncü bölümünde ise, “Kültür ve Sanat” konusunu ele alacağız
Nüfusuna oranla en çok sanat galerisine sahip yer Bozcaada’ydı bir zamanlar. Rengigül Sanat Galerisi ile başlayan Bozcaada’nın sanatla iç içe olma durumu sonraları birçok otelin resim sergilemeyi kendine iş edinmesiyle yaygınlaştı. Miskin Atölye gibi sanat ortamlarında seramik üretimi de Bozcaada’nın bir parçası oldu. Bozcaada Sanat Galerisi, Armagrandi Sanat Galerisi’nde yıl içerisinde çeşitli koleksiyonlar, eserler sergilenirdi kısa süre öncesine kadar. Bu çalışmalar sayesinde birçok Bozcaadalı genç, sanat okumayı tercih ettiler. Bozcaada’da sanat, resim, heykel, seramik günlük yaşamın bir parçası haline gelmişti.
Bozcaada, bir “Sanat adası” olabilir miydi? Kuşkusuz olabilirdi. Bozcaada’nın kendi kabuğunu kırıp dış dünya ile ilişki kurabileceği birçok zenginliğinin yanı sıra, 70’li yıllarla birlikte Bozcaada’yı ülkemizin saygın kesimlerine tanıtan, hep sanatçılar olmuştur. Adayı mesken tutup Sulubahçe’de doğal koşullarda yaşamayı tercih eden sanatçılar, aynı zamanda Türkiye’nin önde gelen aydınlarıydı. Tayfur Sanlıman, yaşamının sonuna kadar adada yaşadı. Ayrıca Fethi Kayaalp de, bir uluslararası sanatçı adalıdır. Kısacası adanın tanıtımında üzüm ve şarapçılık gibi doğal zenginliklerinin hemen yanında, isimlerini buraya sığdıramayacağımız, öncü olan insanların hepsi sanat camiasından kişilerdi. Adaya, adanın tanıtımına ve Bozcaada’nın kültürel yaşamına çok büyük katkılar yaptılar.
Gelelim günümüze… Artık büyük bir özveri ve uzmanlıkla açılmış Rengigül açık değil. Oysa bu galeri, 21 yıl Bozcaada sanat yaşamına sayısız katkı sağlamıştı. Ülkemiz şartlarında bürokratik çevrelerin sanata ve sanatçıya mesafeli olmasına rağmen, Bozcaada Kaymakamlığı’nın açtığı sanat galerisi de artık kapalı. Oysa böyle bir sanatsever kaymakamlık otoritesi, bildiğim kadarıyla hiçbir yerde yok. Her biri doğal olarak, maddi kazanç amacıyla açılmış olan otellerin, gönüllü bir biçimde yürüttükleri sanat işlevlerini terk ettiğini görüyoruz. Zamanında Bozcaada sanatına destek olmuş bu oteller, salonlarını sanatseverlere açmayı bırakmış durumdalar.
Kısacası, yazık oldu. Keşke gönüllülerin çabaları daha fazla takdir görseydi. Adanın sanatla anılan ve sanatla var olan bir belde olması ideali, gönüllüsü, profesyonel galericisi, kaymakamlığı, belediyesiyle mümkün kılınsaydı.
İster kişisel kaprisler olsun, isterse kamu otoritesinin “ben bilirim”ci böbürlenmesi, ister yapılan fedakârlıkların yeterli takdiri ve desteği görmemesi, ister belediye gibi ada halkının en önemli temsilcisinin ilgisizliği, ister maddi kazanç elde etmedeki önceliklerimiz, isterse görgüsüzlüklerimiz… Ya da her biten şey gibi biraz kazıyınca karşımıza çıkan tüketim odaklı, gündelik ve kitle turizminin baskısı… Ne yazık ki, geldiğimiz nokta budur.
