Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hububat üreticilerine sunduğu 2024 yılı destekleme priminin bazı kentlerdeki çiftçilere henüz ödenmediği iddia edildi. Anka Haber Ajansı'ndan Ahmet Ün'e açıklamalarda bulunan Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu, deprem bölgesinin birçok ilinde ödemelerin yapıldığını ancak deprem bölgesinde olmasına rağmen destekleme priminin ödenmediğini belirtti.
İskenderoğlu, "Beklentimizi hububat destek priminin acil şekilde çiftçilerimize ödenmesidir. Çünkü çiftçi ocak ayında üst gübre alması gerekiyor. Çiftçi, Tarım Kredi Kooperatifi ve bankalara borçlu. Bu destekleme primini almış olsaydı gübre alımı yapacaktı. Fakat ödeme henüz yapılmadı." dedi.
İskenderoğlu, destekleme yapılmadan gübreye zam gelmesini şu sözlerle eleştirdi:
"Çiftçi gübre alamayacak durumda"
"Daha önceki yıllarda kasım ve aralık ayında destekleme primleri ödeniyordu. Aralık ayında destekleme primi ödenmemesi nedeniyle çiftçi zarar etti. Aralık ayında ödeme yapılsaydı çiftçi alacağı gübrede yüzde 25 kar elde edecekti. 10 gün içerisinde gübreye yüzde 25 zam geldi. Bu da çok ciddi bir girdi maliyetidir. Çiftçinin geçen yıl hakkı olan destekleme primi bu yıl ödenmedi. Enflasyonist bir ülkede yaşıyoruz. Enflasyon sürekli yükseliyor. Bu durum nedeniyle çiftçinin parası değer kaybediyor. Cumhurbaşkanı ve Tarım Bakanına sesleniyorum, çiftçinin parası acil şekilde ödensin. Çiftçi gübre alamayacak durumda. Çiftçinin paraya ihtiyacı var. Toprağa gübreyi atması gerekiyor. Çiftçi şimdi toprağa gübreyi atmazsa rekolte döneminde sorun yaşayacak. Dolayısıyla çiftçiye ödenmesi gereken destekler zamanında ödenmeli" diye konuştu.
"Gübre dönemi geçtikten sonra verilen desteklemenin anlamı kalmıyor"
İskenderoğlu, destekleme yapılmadan gübreye zam gelmesini şu sözlerle eleştirdi:
“2006 yılında Adalet ve Kalkınma Partisi’nin çıkardığı bir kanun var. Kanunla bütçenin yüzde 1’inin tarımsal desteklere ödenmesine karar verildi. Şu an bırakın yüzde 1’i, yüzde 1’in 5’te 1’ini bile ödemiyorlar. Verilen destekler hem yetersiz hem zamanında ödenmiyor. Çiftçi, gübre ve mazot alması için şu anda para lazım. Gübre dönemi geçtikten sonra verilen desteklemenin anlamı kalmıyor. 10 günde ne oldu da gübreye yüzde 25 zam geldi. Hepimiz biliyoruz gübrenin hammaddesi yurtdışında geliyor. Dolar dört aydır stabil. Ne oldu da gübreye birden zam geldi. Sayın Cumhurbaşkanı boykot diyor. Peki biz gübreyi nasıl boykot edeceğiz. Tarım kredi kooperatifleri ve serbest piyasadan haydi gübre almayalım. Pardon da Sayın Cumhurbaşkanı bize bir yol göstersin. Ucuz alacağımız bir yer göstersin.”
"Çiftçi bu şartlar altında nasıl üretim yapacak?"
Türkiye’deki çiftçi çok zor şartlar altında üretim yaptığını aktaran İskenderoğlu, çiftçiler yüksek faiz altında ezildiğini ve bankalara 800 milyar lira borçlu olduğunu belirterek, "Verilen destek yetersiz onu da geçtik zamanında da ödenmiyor. Çiftçinin kanunen olan hakkı zamanında verilse üretim de aratacaktır. Ama maalesef hükümet çiftçiyi ülkenin boynunda kambur gibi görüyor. Kimse kusura bakmasın çiftçi bu şartlar altında nasıl üretim yapacak? Bunlarda hiç mi akıl, fikir, izan yok. Bunu hiç düşünmüyorlar mı? Bu ülkenin geleceği düşünülmüyor mu? Çiftçi yüzde 30 faizle üretim yapıyor. Allah, Muhammed, İsa, Musa aşkına. Böyle bir şey olabilir mi? Çiftçi bu faizin altından nasıl kalkacak? Çiftçi 100 bin liralık kredi kullansa, 2 yıl sonra bu 200 bin lira oluyor. Peki çiftçinin kazandığı paraya bakalım. Çiftçinin 2024 yılında 10 liraya mal ettiği buğdayın fiyatı 10 lira olarak açıklandı. Prime 75 kuruş eklendi. Bu durumdan dolayı biz buğday üreticisinden nasıl bir üretim bekleyebiliriz?
"Türkiye’deki çiftçilerin bankalara 800 milyar lira borcu var"
Türkiye’deki çiftçilerin bankalara 800 milyar lira borcu var. Bu az bir para değil. Bu borç giderek artıyor. Yerinde dursa kabul ederiz ama her geçen gün bankaya borcu yükseliyor. Ülkede enflasyon yüksek, verilen destekler zamanında ödenmiyor ve ödendiği zaman da enerji şirketleri el koyuyor. Çiftçi ciddi anlamda mağdur. 2025 yılında girdi maliyetlerinin düşürülmesi için hükümet, bir strateji geliştirmesi lazım. Geliştireceği strateji hayata geçirip, çiftçiye destek olması lazım. Üretimin artırılması için faklı eylem planları hayata geçirilmeli” ifadesini kullandı.
