ANKARA (AA) - ŞADUMAN TÜRKAY - Görme engelli Huri Kaşıkçı, 1,5 yıl önce sahiplendiği eğitimli rehber köpek "Esmer" ile yurt dışı hayalini gerçekleştirerek, Danimarka ve İsveç'i karış karış gezdi.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğünde şube müdürü olan görme engelli Huri Kaşıkçı, yaklaşık 23 yıl önce bir rahatsızlık nedeniyle görme yetisini kaybetti.
Hayatına baston ile devam eden Kaşıkçı, bir arkadaşının önerisiyle Rehber Köpekler Derneği aracılığıyla özel eğitilen labrador cinsi köpek "Esmer" ile tanıştı.
Yaklaşık 1 ay Esmer ile uyum eğitimi alan Kaşıkçı, hayatının her anını olarak eğitilen "Canlı bastonum" dediği rehber köpeğiyle geçirmeye başladı.
Günlük hayatında ve iş yaşamında kendisine yol arkadaşı olan, Türkiye'nin sayılı rehber köpeklerinden Esmer ile birlikte tüm engelleri aşan Kaşıkçı, kendisine ışık olan Esmer ile tanışma hikayesini AA muhabirine anlattı.
Onların eğitimli birer "görevli" olduğunu vurgulayan Kaşıkçı, rehber köpeklerin kılavuzluk edecekleri kişiyi kendilerinin seçtiğini belirtti.
- "Bir can arkadaşımızın olması çok farklı bir olay"
Kaşıkçı, Esmer'in evine ilk geldiğindeki davranışlarının kendisini seçtiğini gösterdiğini ve bunun üzerine 1 aylık eğitim sürecinde kendisinin sık sık gittiği yerleri tanımaya başladığını anlattı.
Eğitimin ardından artık bastonu bıraktığını, Esmer'in sosyal ve iş hayatının her anında kendisine arkadaşlık ettiğini kaydeden Kaşıkçı, şunları anlattı:
"Yaklaşık 22 yıl baston kullandım ama yanınızda bir rehber köpeğin olması, bir can arkadaşımızın olması çok farklı bir olay. Bir arkadaşımın önerisiyle derneğe başvurduğum gün benim dönüm noktam oldu. Esmer ilk eve girdiğinde acemilik çekmedi, kendi eviymiş gibi davrandı. Omzuma patilerini atarak yüzümü yalamaya başladı, bu aramızdaki ilk bağın kurulmasıydı. Uzman arkadaşlarımız onun davranışlarını, bana olan tavırlarını ölçmeye çalışıyordu, bu sınavı geçtik, Esmer gayet iyiydi."
- "Esmer hayatıma girdikten sonra bastonu tamamen bıraktım"
Kaşıkçı, Esmer'e eğitim sürecinde Bakanlığa giderken kullanılacak yol güzergahının da öğretildiğini, metroya binme fobisini rehber köpeğiyle yendiğini söyledi.
Bastonla metroya binemediğini belirten Kaşıkçı, "Raylara düşen çok görme engelli arkadaşımız vardı. Esmer ile bu korkumu aşabileceğimi biliyordum. Esmer, Bakanlık çıkışında ve evden çıkıp bakanlığa gelişinde 2 metro değişimi ve 7 asansöre beni götürüyordu, bunun eğitimi verildi. Ofiste kendi yerime kadar erişimim için Esmer'e eğitim verildi, bunları başarıyla tamamladı." diye konuştu.
Esmer hayatıma girdikten sonra bastonu tamamen bıraktığını belirten Kaşıkçı, "Canlı baston hayatıma girdi. Esmer, arkadaş, sırdaş, onunla oturup konuşuyorum, birlikte bir yerlere gidiyoruz." dedi.
- "Yurt dışı hayalimi Esmer ile gerçekleştirdim"
Esmer ile ertelediği birçok hayalini gerçekleştirebildiğini ifade eden Kaşıkçı, bunlardan birinin de yurt dışı seyahati olduğunu söyledi.
Esmer ile yurt dışı gezisi hayali olduğunu ve Danimarka ile İsveç'e seyahat ettiklerini anlatan Kaşıkçı, şunları söyledi:
"Rehber köpek Türkiye'de yeni yeni biliniyor, çoğu kişi bilmiyor, üzerinde "Sahibim görme engelli, lütfen dokunmayın" yazıyor, bunu okumuyorlar. İnsanlar, yaygın olmadığı için benim onu gezdirdiğimi düşünüyor. Hayalim yurt dışına gitmekti. Oradaki yaşam tarzında Esmer ile nasıl bir uyum olurdu? Esmer ile yurt dışına çıktık. Danimarka ve İsveç'e uçan ilk rehber köpeği oldu. İnsanlar hep imrenerek baktılar. Rehber köpekler uçakta sahiplerinin yanında koltuk altında yatarak görme engellilere eşlik ediyorlar. Esmer de başarılı şekilde yolculuğunu tamamladı."
Esmer'le birçok müzeyi gezdiğini, tarihi yerlere gittiğini, onun ilgi odağı olduğunu belirten Kaşıkçı, "Kopenhag'da bir yer vardı, oraya çıkmak istedim. Bayağı yokuş, uzun bir yerdi, döne döne çıkıyordu. Hiç kimsenin yardımı olmadan Esmer ile oraya tırmandık. Sanki biliyor gibi beni üst noktaya kadar çıkarmıştı." diye konuştu.
- "Gitmemem gereken yerlerde önüme geçiyor"
Kaşıkçı, Esmer'in kendisine rehberlik ederken, tehlikeleri sezdiğine, çıkardığı seslerle uyarıda bulunduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi:
"Yürürken, gitmemem gereken yerlerde kesinlikle önüme geçiyor ve bir yay çiziyor, engel oluyor bana. Konuşur gibi sesler çıkartıyor, bunu duyduğumda biliyorum ki ileride tehlikeli bir şey var, onun ve benim için sakıncalı bir yer. Bunu duyunca, duruyorum, ortamın değişmesini bekliyorum ya da farklı yollardan gidiyoruz."
- "Koruyucu, rehber olma özellikleriyle bambaşkalar"
Türkiye'de sadece 9 rehber köpek bulunduğunu ifade eden Kaşıkçı, sayılarının artması için dernek ve yardımseverlerle belediyelerin işbirliği içinde olması gerektiğini vurguladı.
Kaşıkçı, belediyelerin eğitim yeri ve eğitim fırsatı temin etmesi gerektiğini belirterek, "Duyarlı vatandaşlara da buradan seslenmek istiyorum. Rehber köpekler, gerçekten bizim gözümüz, elimiz her şeyimiz. Bizim için bir kurtarıcı diyebilirim, hem koruyucu özellikleriyle hem de rehber olma özellikleriyle bambaşkalar. Hayatın getirdiği zorluklar çok yüksek, onları da minimuma indirmek aslında toplumca bizim yapmamız gereken şeylerden biri." diye konuştu.
