Edinburgh Üniversitesi ve Dundee Üniversitesi'ndeki bilim insanları, yapay zeka kullanarak Alzheimer hastalığı riskini tahmin edecek bir dijital araç geliştirmeye yönelik geniş çaplı bir araştırmaya imza atıyor. Araştırma, İskoçya'daki hastalara ait 1,6 milyon beyin taramasını analiz ederek, doktorların demans riskini daha iyi belirlemesine yardımcı olacak.
10 Yıllık Veriler Analiz Edilecek
Araştırmacılar, NEURii adlı küresel bir araştırmanın parçası olarak, on yılı aşkın süredir çekilen CT ve MRI taramalarını inceleyecekler. Yapay zeka ve makine öğrenimi teknikleri, bu görüntü verilerini hastaların sağlık kayıtlarıyla birleştirerek, demans geliştirme riskine dair belirli kalıpların ortaya çıkarılmasına olanak tanıyacak.
Demans Riski Artıyor
2050 yılına kadar dünya genelinde demansla yaşayan kişi sayısının 153 milyona ulaşması bekleniyor, bu da sağlık ve sosyal bakım sistemleri üzerinde ciddi bir baskı oluşturuyor. Araştırmacılar, demansla ilişkili sağlık ve sosyal maliyetlerin halihazırda yıllık 1 trilyon doları aştığına dikkat çekiyor.
Yeni Dijital Araçlar
Elde edilen verilerin, radyologların hastaları tararken demans risklerini belirleyebileceği ve hastalığı daha erken teşhis edebileceği dijital araçlar geliştirmek için kullanılacağı belirtiliyor. Bu araçlar, aynı zamanda demans için daha kesin tedavilerin geliştirilmesini hızlandırabilir.
Dundee Üniversitesi'nden yapay zeka ve tıbbi görüntüleme uzmanı Prof. Emanuele Trucco, "Bu yeni veri seti nöroloji araştırmacılarının çok işine yarayacak. Başarılı bir konsept kanıtı oluşturabilirsek, klinik karar verme sürecine yardımcı olan ve demans riskini mümkün olduğunca erken işaretleyen rutin radyoloji operasyonlarına sorunsuz ve göze batmadan entegre edilen bir yazılım araçları paketine sahip olacağız." diye konuştu.
Veriler Güvenli Bir Platformda Saklanacak
6 milyon görüntü, İskoçya Ulusal Sağlık Hizmeti (NHS) tarafından sağlanan ve Public Health Scotland tarafından güvenli bir platformda saklanacak. Projenin eş lideri Prof. Will Whiteley ise "Demansı tahmin etmek için basit beyin taramalarının daha iyi kullanılması, demansın daha iyi anlaşılmasına ve potansiyel olarak nedenlerinin daha erken teşhis edilmesine yol açacak ve bu da yeni tedavilerin geliştirilmesini kolaylaştıracaktır." dedi. Whiteley, bu sürecin, aynı zamanda yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesini kolaylaştırabileceğine dikkat çekti.
Yeni Tedavi İmkanları
Demans tedavilerinin şu anda pahalı, sınırlı ve etkilerinin belirsiz olduğunu belirten Whiteley, "Şu anda demans tedavileri pahalı, az sayıda ve değeri belirsizdir. Yüksek risk altındaki büyük bir grup insandan veri toplayabilirsek ve bu insanlar da denemelere katılmaya rıza gösterirlerse, gerçekten yeni tedaviler geliştirmeye başlayabiliriz." ifadelerini kullandı.
Bu projeyle elde edilecek bulgular, sadece demansın erken teşhisi ve tedavisi için değil, aynı zamanda hastalığın önlenmesi ve yönetilmesi açısından da devrim niteliğinde olabilir. Araştırmanın başarısı, gelecekte demans ve Alzheimer gibi hastalıklarla mücadelede kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Bilim insanları, bu büyük veri seti ve yapay zeka teknikleri sayesinde demansla mücadelede önemli bir yol kat etmeyi ve sağlık sistemlerini bu hastalıkların getirdiği yükten korumayı amaçlıyor. Araştırmanın sonuçlarının, küresel ölçekte demans tedavilerine ve bakım politikalarına yön vermesi bekleniyor.
