Ya sokarsa...

Artun TALAY Arı, akrep, yılan sokarsa, kene, hayvan veya insan ısırırsa biliyorsanız bir şeyler yaparsınız. Bilmiyorsanız çaresiz kalırsınız. Akrep sokmalarında sokmanın olduğu bölge hareket ettirilmez. Yatar pozisyonda tutulur, yaraya soğuk uygulama yapılır. Yara emilmez! Kan dolaşımını engellemeyecek şekilde bandaj yapılır. Arı sokmalarında, yaralı bölge yıkanır, derinin üzerinde görülüyorsa arının iğnesi çıkarılır. Soğuk uygulama yapılır, eğer ağızdan sokmuşsa buz emmesi sağlanır. Alerjisi olanlar yanlarında ilaç taşırlar. Yılan sokmalarında bölgede morluk, iltihaplanma (1-2 hafta sürer). Hasta sakinleştirip, dinlenmesi sağlanır, yara su ile yıkanır. Yaraya yakın bölgedeki yüzük, bilezik çıkarılır. Yara boyun ve baş bölgesinde ise yara çevresine baskı uygulanır. Kol ve bacaklarda ise yara üstünden, dolaşımı engellemeyecek şekilde baskı uygulanır. Yara emilmez, bağlanmaz, kesilmez. Deniz canlısı sokarsa, yaralı bölge hareket ettirilmez, batan diken görünüyorsa çıkarılır. Sıcak uygulama yapılır, etkilenen bölge ovulmaz. Kene ısırmalarında sağlık kuruluşu uzak ise, keneye zarar vermeden cımbız ile dikkatli şekilde çıkarılır, kenenin üzerine asla yabancı madde dökülmez. İnsan ısırıkları çok tehlikelidir ama utanma duygusu nedeniyle sağlık kuruluşuna gidilmez. Ancak mikrop kapma riski en yüksek ısırıklardır. Hasta bir an önce sağlık kuruluşuna sevk edilir. Hayvan ısırıklarında yara 5 dakika süreyle sabun ve soğuk suyla yıkanır. Yaranın üstü temiz bir bezle kapatılır. Derhal tıbbi yardım istenir. Çadırlı kamping alanındaki kara sinek ve sivrisinek ısırmaları kamp sakinlerini bunaltır. Sinekler kovsanız da gitmezler. Burası benim alanım senin burada ne işin var der gibidirler. İlk yardım konusu milli takım kamplarında ve antrenör kurslarında mutlaka katılımcılara anlatılmalıdır ki antrenör ve sporcular bu edinecekleri bilgileri yaşamın bir anında gerektiğinde kullanabilsinler. Trafik kazası, deprem, sel, yangın, kalp krizi, şeker koması, beyin kanaması gibi durumlarda nelerin yapılması gerektiğini bilmemek ne kötü! Dr. Gürhan Kayıhan, Dr. Ali Özkan, Dr. Taner Bozkuş’un İlk Yardım Kaynak Kitabı’na Spor Yayınevi ve Kültür evi aracılığıyla ulaşabilirsiniz.