Van’ın bereketli topraklarından gücünü alan Gevaşlı Kadınlar, Ahtamara Tarımsal Kalkınma Kadın Kooperatifini kurdu. Günün ilk ışığıyla çalışmaya başlayan kadınlar üretimleriyle bölgenin en gözde markalarından biri oldu.
Sanayileşmenin arttığı üretimin her geçen gün giderek azaldığı Türkiye’de kadın kooperatifleri yepyeni bir soluk haline geldi. Van’ın Gevaş ilçesinde yaşayan 18 girişimci kadın 2021 yılında yaptıkları üretimleri Ahtamara Tarımsal Kalkınma Kadın Kooperatifi çatısı altında birleşti.
İsmini Van’ın Akdamar (Ahtamar) Adası’ndan alan kooperatif, üretim gücünü de Van Gölü’nün kenarındaki verimli topraklarından alıyor. Kooperatif bu yıl itibariyle Tarım ve Orman Bakanlığı ile Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütünden (FAO) destek almaya hak kazandı. Kooperatif üyesi kadınlar, “Uygulamalı Çiftçi Okulu”nda süt işletmeciliği, arıcılık, yöresel otlu peynirin standartlara uygun üretilmesi için eğitim aldı.
Ahtamara’nın adı yöresel ürünlerle buluştu
“Ahtamara” markasıyla bal, ceviz, salça, sirke, tarhana, erişte, fasulye, kuru kayısı, kavut, otlu peynir, çökelek gibi ürünler üreten kooperatif ürün yelpazesini de giderek genişletmeyi hedefliyor.
Ahtamara Tarımsal Kalkınma Kadın Kooperatifi Başkanı Aycan Bayezit, kooperatifin hikayesini anlatmadan evvel kısaca kendinden söz ediyor. Bayezit’in kendi hikayesi adeta kooperatifin hikayesi. Bayezit, “Gevaş’ın Güzelkonak köyünde doğdum ve 15 yaşımdan beri çiftçilik yapıyorum. Gevaş’ın yeşil ve kuru fasulyesi, şeker pancarı, gibi ürünler başta olmak üzere şimdilik 20 ürün üretiyoruz. Ayrıca hayvancılık ve arıcılıkta yapıyoruz” dedi.
‘Bir çare ararken kooperatif kurduk’
Kadınların her zaman üretimde olduğunu fakat kazanılan paranın kullanımında söz sahibi olamadıklarını aktaran Bayezit, kooperatifin kuruluşunu şöyle anlattı:
“Hem üretimimiz sonucunda kazanılan para da söz sahibi değildik hem de ürünlerimizin çoğunu satamıyorduk ya da değerinin altında satmak zorunda kalıyorduk. Tüm bunları yaşamamız bir araya gelip bir çare bulmamıza neden oldu. ‘Uygulamalı Çiftçi Okulu’ eğitimine katıldığımız sırada bir araya gelerek Tarım İl Müdürlüğü desteğiyle kooperatifimizi kurduk. Tabii bu süreçte zorlandığımız da oldu. Hem aileleri ikna etmekte çok zorlandık hem de Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) Belgesi’nin eskikliği ve arazi kiralamak bizi çok zorladı.”
Sadece kadınların söz sahibi olduğu kooperatifte, üye omadan çalışma yürüten kadın ve erkeklerde mevcut. Kooperatif üretimden pazar aşamasına kadar her aşamada faaliyet yürütüyor. Ayıklamadan paketlemeye kadar her adım özenle takip ediliyor. Kadınlar, Van’ın coğrafi işaretli ürünü kavut ve aromatik bitkilerin hasadını da yapıyor. Bu ürünlere ulaşmakta oldukça kolay. Ahtamar Adası İskelesi’nde Van Valiliği destekli kooperatif satış noktasında ürünler pazarlanıyor.
En çok ilgi gören ürünlerin başında ise bal, kuru fasulye, ceviz içi reçeli ve kavut yer alıyor. Piyasadaki ekonomik dalgalanmalardan yana kaygılı olduklarını aktaran Bayezit, kooperatifin kuruluşu ve markalaşmanın her aşamasında sıkıntılar yaşadıklarını ama her şeye rağmen başardıklarını söyledi.
Kooperatif bünyesine daha çok kadını kazandırmak istediklerini ifade eden Bayezit, kadınların sosyalleşmesi ve köyden kente göçlerin azalması konusunda bir köprü görevi üstlendiklerini vurguladı. Kadınlara seslenen Bayezit, “Kadınlara çağırım korkmasınlar, üretsinler, bir araya gelsinler. Birleşerek, çabalayarak, direnerek ve en önemlisi üreterek kazanabiliriz. Başka şansımız yok” dedi.
Van’ın gözde markası: Ahtamara Kadın Kooperatifi
Bunlar da ilginizi çekebilir