Van’da ayakkabı tamirciliği yeniden canlandı

Dildar Güler
Türkiye’de bitmeye yüz tutmuş birçok mesleklerden biri olan ayakkabı tamirciliği ekonomik krizle birlikte yeniden canlanmaya başladı. Ekonomik krizin getirdiği talep en fazlada ayakkabı tamircilerine yaradı. Özellikle alım gücünün hızla düşmesinden dolayı sıfır ayakkabı alamayan yurttaşlar çözümü, eski ayakkabısını tamir etmekte boldu. Yıpranmış ayakkabılarını tamircilere getiren yurttaşlar, yapılan onarımlarla eski ayakkabısını bir-iki yıl daha giyebiliyor. 
Yok olmakla yüzyüze kalan mesleklerin tekrar canlandığına dikkat çeken tamirciler, yıllar sonra ciddi bir taleple karşı karşıya kaldıklarını belirtiyor. Ayakkabı tamircisi Ömer Toprak ve esnaf Emrah Şen ile konuştuk.
“Ekonomi, insanları çökme noktasına getirdi”
12 yıldır Van’da ayakkabı tamirciliği yapan Ömer Toprak, ilk kez böyle bir taleple karşı karşıya kaldığını anlatıyor. Günde onlarca ayakkabı tamiri yaptığını bildiren Toprak, ayakkabı alamayan yurttaşların tamire yöneldiğine dikkat çekip şunları söyledi: 
“Bu işi 12 yıldır yapıyorum. Hayatımda ilk defa böyle bir talep yoğunluğu gördüm. Özellikle yeni ayakkabı alacak güçleri kalmayanlar çözümü tamirde buluyor. İnsanlar ayakkabılarını tamir etmek için kuyruğa giriyor. Aşırı talepten dolayı bazen gelenlere bir haftalık gün veriyoruz. Bu talep, işlerimim artırdı. Ekonomi, insanları çökme noktasına getirdi. Eğer bu kriz olmasaydı, insanlar tamir yerine yenisini alacaktı. Şu anda bu olanak tamamen ortadan kalktı. İnsanlar yıpranmış ayakkabısını bize getiriyor. Burada tamir edip geri veriyoruz. Böylece aynı ayakkabıyı tekrar tekrar kullanıyor. Yani burada insanların perişanlığını çok net olarak görüyoruz. Ülkede ekonomik krizin düzeltilmesi temennisinde bulunuyorum. İnsanların bu sefaletten kurtarılması gerekiyor.”
Çaresizlik ve insanların ne kadar zor durumda kaldıklarını gösteriyor
27 yıllık esnaf olan Emrah Şen ise, ekonomik krizle birlikte işlerinde yüzde 70 artış olduğunu bildirdi. İlk işe başladığı yıllarda tamire olan talebin tekrar canlandığına işaret eden Şen, şunları anlattı: 
“Eskiden imkânlar yokken, insanlar genelde ayakkabı tamiri yapıyordu. Fakat teknolojinin gelişmesi ve imkânların artmasından sonra bu talep durma noktasına gelmişti. İnsanlar artık sıfır ayakkabı almaya başlamıştı. Ancak son iki yılda eskiyi tamir talebi tekrar artmaya başladı. Çünkü insanlar yeni ayakkabı alamaz duruma geldi. 
Şu an bütün ayakkabı tamircilerinin işleri arttı. Ayakkabının yanı sıra çantandan, monta kadar birçok eski eşya, artık tamire götürülüyor. Tamir talebinin artmasının tek nedeni alım gücünün düşmesi. 
Özellikle yaşlı ve emekli kesimi, en fazla tamire gelen kesim. Bazen gelen ayakkabılar çok yıprandığından dolayı tamir edilemez durumda oluyor. Bu da çaresizliğin ve insanların ne kadar zor durumda kaldıklarını net olarak gösteriyor.”