Uyumadan önce dinlenilen müziğin etkisi…

Emine Gül Türk
Yapılan araştırmalara göre, bebekler de dahil olmak üzere her yaş grubundaki insan, müzik dinledikten sonra daha rahat uyuyor ve uyku kaliteleri artıyor. En çok dinlenilen müzik arasında ise pop, rap, klasik müzik, enstrümantal, caz, meditasyon ve lo-fi yer alıyor. Uyku müzikleri yapan sanatçılar, ses frekanslarına daha çok önem veriyor. Bunların yanı sıra yapay zekâda yer alan aplikasyonlar da yoğun ilgi görüyor. 
Müzik terapisinin depresyon, anksiyete, uykusuzluk ve fiziksel ağrı semptomları için etkili bir tedavi yöntemi olabileceği de belirtiliyor. Müzik, zihni boşalabiliyor ve daha rahat uyuma için önemli bir etken olarak görülüyor. Kaygılı düşüncelere sahip kişiler, ertesi günün onlara ne getireceğini bilemiyor ve bu noktada endişelere kapılabiliyor. Bu noktada müziğin, rahatlatma etkisi olduğuna ilişkin yapılan çalışmalar biliniyor. Yapılan çalışmalara göre, günlük stres, kaygı ve endişe taşıyan düşüncelerden müzik dinleyerek uzaklaşmak mümkün olabiliyor.
Peki, müzik dinleyerek uyumak ya da uyumadan önce müzik dinlemek, zihnimizi meşgul ederek uykuyu kaçıran düşünceleri önlemek daha iyi uyumamızı sağlar mı? Yoksa dinlenen müzik, zihnimizde dönüp durarak uyku kalitemizi daha da mı olumsuz etkiler? 
“Müziğin melodisi, zihnimizde tekrar ediyor ve uyku kalitesini bozabiliyor”
Psikolog Adem Solmaz bu konuda şu değerlendirmede bulundu:
“Yapılan bir araştırmada belirlenen katılımcıların, günün hangi saatinde müzik dinledikleri, hangi sıklıkta dinledikleri, uyku kaliteleri, hangi müzikleri dinlemeyi tercih ettikleri ve bu müziklerin zihinlerine sık sık takılıp takılmadıkları soruları cevaplaması sağlandı. Bu araştırmanın sonuçlara göre, katılımcıların yüzde 85’i, uyku öncesi dinlenen müziklerin uyku kalitesini arttırdığını belirttiler. Fakat daha fazla müzik dinleyen kişilerin uykularının kötü olduğu ve gün içerisinde daha yorgun ve dinlenmemiş oldukları da belirlenmiş. Buradan şunu çıkarabiliriz, çok fazla müzik dinlemek veya müziklerin melodilerinin zihinlerinde dolanma durumu, gündüz saatlerine göre uyku vaktinde daha fazla artıyor ve bu durum kişileri olumsuz etkiliyor.
Başka bir deneyde ise üç katılımcının uyku esnasında beyin dalgaları, nefes alma ve verme hızları, kandaki oksijen seviyeleri, kalp atım ritimleri ölçüldü. Uyku laboratuvarında kalan katılımcılara, üç şarkı sözlü ve sözsüz şekilde dinletildi. Ve bu ölçümlerle müziğin katılımcıların uykusunu etkileyip etkilemediğine bakıldı. Katılımcıların kan basınçlarında müzik dinledikten sonra azalma olduğu gözlemlenmiş. Uykusunu düzene sokmak için müzik dinleyen kişiler, uyku testi sırasında müzik dinlediklerinde stres ve kaygı seviyelerinde azalma olduğunu ve rahatladıklarını belirtti. 
Müziğin uyku kalitesine etkisine bakıldığında, müziğin ritminin zihne takılmasından dolayı uyku sorunlarına yol açtığı belirlenmiş. Enstrümantal müzik dinleyen katılımcılarda, melodinin zihne takılıp kalması, sözlü müzik dinleyen kişilere nazaran daha sık görüldü. Buradan şu sonucu çıkarıyoruz, uykudan önce enstrümantal müzik dinlemek, uyku kalitesini daha kötü etkiliyor.
Uyku sırasında gün içerisinde yaşadığımız olaylar, öğrendiğimiz bilgiler, beyin lobunun anı kısmında işleniyor. Yani uyuyor olsak da bu olaylar beynimizde tekrar etmeye devam ediyor. Müziğin melodisi, zihnimizde tekrar ediyor ve uyku kalitesini bozabiliyor. Sonuç olarak baktığımızda uyumadan önce müzik dinlemek, müzik melodisinin istemsiz şekilde zihnimizde dönüp durmasına ve uykunun bölünmesine neden olabiliyor. Bundan dolayı kaliteli bir uyku için müzik dinlenilen saatlere dikkat edilebilir, özellikle yatmadan hemen önce müzik dinlememeye çalışmak daha verimli uyumaya yardımcı olabilir.