Ürkütücü rapor

Utku ŞENSOY Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 28’nci dönem 2’nci yasama yılı açılışının gerçekleştiği Pazar sabahı başkent Ankara patlamayla sarsıldı. İçişleri Bakanlığı’na düzenlenen bombalı saldırıyı PKK terör örgütü üstlenirken, iki teröristten biri üzerindeki bombayı patlatarak, diğeri ise çatışmada öldürüldü. Bu kalleş saldırı kamuoyunda çok sayıda soruyu gündeme getirdi. Teröristler Kayseri'de katlettikleri veteriner teknikerinden gasp ettikleri araçla elini kolunu sallayıp başkentin göbeğine kadar nasıl gelebildi? Saldırıyı üstlenen terör örgütü bu saldırıyla ne hedefledi? Verilmek istenen mesaj neydi? Pazar sabahı Meclis açılışında İçişleri Bakanlığı’na yönelik bu meydan okumanın altında ne yatıyordu? Bu ve benzeri onlarca soru kamuoyunda zihinleri karıştırırken, bazı meslektaşlarımızın kastı aşan yorumları yükselen tansiyonu daha da artırdı. Kanımızca bu menfur saldırının oluşumu ve içeriğine tartışmaktan ziyade, uluslararası organize suç ve terör örgütlerinin son dönemde neden ülkemizi mesken tuttuğuna, kentlerde ulu orta hesaplaşıp cinayetler işlemelerine odaklanıp, kafa yormamız daha sağlıklı olur. Küresel Organize Suçlar Raporu'nun 2023 yılı verilerine göre Türkiye, 7 sıfır 3’lük hatırı sayılır büyüklükteki kötü bir skorla dünya sıralamasında 14’ncü, Avrupa’da ise birinci oldu! Raporda, Türkiye insan kaçakçılığı konusunda 10 üzerinden 9 kötü puanla en üst sıralarda yer alırken, silah ticareti, eroin ticareti ve mafyavari suç grupları kategorisinde de 8 buçuk puanla hayli yukarılarda bulunuyor. İnsan ticareti puanımız da hayli kötü. On üzerinden 8… Küresel Organize Suç Endeksi'nin zirvesinde 8 virgül 15 puan ile Myanmar, ardından Kolombiya ve Meksika yer alıyor. İran ise Türkiye aynı puan ile 14’ncü sırada. Dahası da var uluslararası mafyasıyla ünlü Rusya bile 6 virgül 87 puan ile 19’ncu sırada. Organize Suç Endeks skoru en yüksek olan Avrupa Birliği ülkesi ise yine İtalya oldu. Belki bu tablo bazıları için sıradan görülebilir ancak biz ülkemizin, Myanmar, Kolombiya, Meksika ve İran gibi ülkelerle aynı kategoride yer almasını içimize sindiremiyoruz. *** [caption id="attachment_459875" align="alignright" width="521"] Dezenformasyon ile algı yaratılıyor[/caption] DEZENFORMASYON Fransızca kökenli kelime olan dezenformasyon, Türk Dil Kurumu'na göre “bilgi çarpıtmadır”. Yanlış veya doğruluğu bulunmayan ve kasıtlı olarak yayılan bilgi; “bilgi çarpıtma” anlamına gelir. Özetle bilgi kirliliğidir. Sosyal medya ve Twitter ile Türkçemizde günlük hayatta da sıklıkla kullanılmaya başlayan dezenformasyon, sosyal alanda bireyleri ve toplumları yönlendirmek amacıyla kullanılan önemli bir araç haline geldi. Artık dezenformasyon, bilgi çağının en büyük belalarından biridir. Karşı propaganda ile benzerlik taşır, sahte belge, el yazısı, fotomontaj ve montaj filmler ile fabrikasyon istihbarat ve dedikoduların duyurulması gibi kirli, bel altı yöntemleri kullanır. Soğuk savaş döneminde ABD ve Rusya’nın espiyonaj veya askeri istihbarat alanında düşman kuvvetlerini yanlış kararlar aldırmaya yönelik olarak yarattığı dezenformasyon, günümüz dünyasında siyasi partilerden, devletlere kadar hemen her oluşumun başvurduğu bir yöntem haline geldi. Dezenformasyonun en çok kullanıldığı mecraların başında sosyal medya geliyor. Yanlış bilgiyi üretip yayma yoluyla yada mevcut bir bilgiyi kötü amaçla kullanma ve çarpıtarak verme yöntemiyle de yapılabiliyor. Dezenformasyona karşı Batılı ülkeler özellikle gençliği bilgi kirliliğinden korumak için, yasalar çıkararak mücadeleye başladı. Fransa Ulusal Meclisi internet platformlarında yasa dışı içeriklerin kaldırılması için hazırlanan Avia Yasası’nı Mayıs 2020’de onayladı. Fransa bu yasa ile, YouTube, Facebook, Instagram ve Twitter gibi platformlardaki yasa dışı söylemler ve manipülasyon amaçlı dezenformasyon içeren yayın ve paylaşımları yirmi dört saat içinde kaldırtıyor. Avrupa Birliği de bu konuda uyarıcı yayınlar yapıyor. Son olarak Birlik, sosyal medya platformları arasında en fazla yanlış bilgi ve dezenformasyonun X'te yer aldığını açıkladı. “X, yanlış veya dezenformasyon paylaşımlarının en fazla olduğu platform” şeklinde açıklama yapan Birlik yetkilileri, AB’nin dezenformasyona karşı mücadelesinin süreceğinin altını çizdi. Birliğin hazırladığı kuralları içeren uygulama kodunu aralarında Facebook, Google, YouTube, TikTok ve LinkedIn de dahil olmak üzere 44 platform kabul etti. Ülkeler kararlı oldukça dijital platformlar, dezenformasyona karşı daha hassas davranıp, mücadelede yönetimlerle işbirliği yapmaya devam ediyor, biz de onları zorlayıp bu kirliliği önlemeliyiz. *** SİYASETTE MİLAT OLUR MU? Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi Başkanı McCarthy, Cumhuriyetçiler içindeki desteğinin azalmasının ardından mecliste yapılan oylamada görevinden düşürüldü. Böylece ülke tarihinde kendi partisinden üyelerin de oylarıyla koltuğundan indirilen ilk meclis başkanı oldu. İki meclisli sistemi dışında ABD’yi de, eyalet sistemini de, yönetim biçimini de, uluslararası sorunlara bakış açısını da, yöntemlerini de oldum olası sevmem, tasvip etmem. Ancak burada yaşanan çok farklı bir durum ve dileriz, demokrasiler için öncü ve örnek olur.