Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2024 yılı itibariyle markette takip edilen 41 ürünün 40’ında fiyat artışı yaşandığını, sadece 1 üründe ise fiyat düşüşü görüldüğünü açıkladı. Bayraktar, özellikle beyaz lahana ve mandalina gibi ürünlerde büyük fiyat artışları olduğunu belirtirken, patatesin hem markette hem de üreticiden yapılan satışlarda en fazla düşüş gösteren ürün olduğunu vurguladı.
TZOB Başkanı Bayraktar, 2024 yılındaki üretici ve market fiyatlarının yanı sıra girdi fiyatlarındaki değişimleri değerlendirdi. Yıllık verilerle yapılan incelemelerde, 2024 yılı boyunca markette takip edilen ürünlerin büyük kısmında fiyatların yükseldiği, bunun yanı sıra üreticiden yapılan satışlarda da benzer şekilde artışlar görüldüğü ifade edildi.
2024 yılı boyunca markette en fazla fiyat artışı yüzde 179,1 ile beyaz lahanada yaşandı. Beyaz lahana, üreticide mandalina ve markette ise patlıcan gibi ürünleri geride bırakarak en çok artan ürün oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre beyaz lahana fiyatı, marketlerde yüzde 179,1 oranında arttı. Ardından mandalina (yüzde 135), patlıcan (yüzde 115,2) ve pırasa (yüzde 98,5) gibi ürünlerde de ciddi fiyat artışları gözlendi.
Buna karşılık, üreticide ve markette fiyatı en fazla düşen ürün patates oldu. Patatesin fiyatı, markette yüzde 16, üreticiden yapılan satışlarda ise yüzde 59,8 oranında geriledi. Patates üretiminde bu yıl yaşanan yüzde 21,1’lik artış, fiyatların düşmesinde etkili oldu.
Aralık ayında, üretici ile market arasındaki fiyat farkları dikkat çekti. En büyük fark, limon ve patates gibi ürünlerde görüldü. Limon, marketlerde üreticiden 4,1 kat daha pahalıya satılırken, patatesin fiyatı ise 4 kat arttı. Aralık ayında beyaz lahana, üreticide patlıcan en fazla fiyat artışı gösteren ürünler olurken, karnabahar ise en fazla fiyat düşüşü yaşayan ürün oldu.
Aralık ayında, tarım girdi fiyatlarında da ciddi artışlar yaşandı. Amonyum nitrat, ÜRE gübresi, DAP gübresi gibi temel tarım girdeleri fiyat artışı gösterdi. Gübre fiyatları, bir önceki aya göre yüzde 9,2 ile yüzde 12,3 arasında arttı. Ayrıca, tarım ilaçları ve elektrik fiyatları da yıl bazında yüksek oranlarda artış gösterdi.
Şemsi Bayraktar, bu fiyat artışlarının tarım üreticileri üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ve bazı ürünlerde arz fazlası nedeniyle üreticilerin satış yapmada zorluk yaşadığını belirtti. Özellikle patates üreticileri, yüksek rekolteye rağmen ürünlerini satmakta zorlanıyor. Patates üreticileri, ürünlerinin bozulmadan alınıp satılması için Tarım Kredi Kooperatifleri ve Toprak Mahsulleri Ofisi'nden yardım bekliyor.
