Türkiye’nin ilk online sergi açma platformu; Tamsanat

NAZ AKMAN/ANKARA- Küresel çapta yaşanan Covid-19 virüs salgını tüm dünyada online hizmetlerin gelişmesine neden oldu. Pek çok kurum ve kişiler tarafından verilen hizmetlerin dijitale entegre edilmesi ulaşılabilirliği de artırdı. Alışılagelmişin dışını çıkan bu yeni düzende sanat da teknolojik varlığını sürdürmek için farklı oluşumlara eviriliyor. Henüz pandemiden önce sanat camiasına yeni bir soluk getiren Tamsanat Platformu, online sanat galerisi ile dünyanın farklı yerlerindeki sanatçıların eserlerini tek bir havuzda sanat izleyicilerine sunarak sanatı ulaşılamaz fikrinden sıyırarak tek tuşla ulaşılabilir kılıyor. 2010 yılından bu yana sanatın bir bütün olduğu düşüncesiyle hareket ederek bu bütünlük bağlamında plastik sanatların hayatın içindeki konumunu, işlevini, bireyden kitleye uzanan sürecini tam olarak organize etme ve paylaşma fikriyle doğan platform 70’i aşkın sergiye ev sahipliği yaptı. 
Ağırlıklı olarak plastik sanatlara yer verirken sanatın diğer dallarından da güç alan Tamsanat Platformu, alışılagelmiş yaklaşımları ve süreçleri değiştirmeye/ geliştirmeye yönelik girişimlerde bulunuyor. Sanata uzak ve yakın tüm noktaları kitleler arasında köprü kurarak kültürel ve sanatsal kimliğin uluslararası sanat alanlarına taşınması için gayret eden platform Dünya Sanat Günü kapsamında, aralarında Mustafa Ayaz, Zafer Gençaydın, Bedri Baykam, Abidin Müslüm Baysal, Nur Gökbulut, Hakan Pehlivan, Ömer Saylık Davutoğlu ve Özge Gökbulut Özdemir’in yer aldığı 20’yi aşkın sanatçının onlarca eserini online galeride ziyarete açtı. 
Davutoğlu, “Platform, ekonomik sergi açılabilmesi fikrinden doğdu”
Türkiye’nin ilk online sergi açma platformu olarak varlığını sürdüren Tamsanat Platformu kurucuları sanatçılar Ömer Saylık Davutoğlu ve Nur Gökbulut ile 14’üncü yılına giren online sanat girişimleri üzerine konuştuk.  Tamsanat platformu oluşum sürecine ilişkin bilgiler veren sanatçı Ömer Saylık Davutoğlu, “Tamsanat fikri 2000’lerin başında dünyada olduğu gibi ülkemizde de internetin ve internet üzerinden bilgi alışverişinin yoğunlaşıp yaygınlaşmaya başladığı dönemde içinde olduğumuz alanın internet üzerinden ulaşılabilir olması, mekân sınırı olmadan bu alanla ilgilenen herkesin (özellikle de eğitim süreci devam eden kişilerin) daha ekonomik sergi açabilmesi fikrinden çıktı. Süreç içinde sadece internet üzerinden sergi açma fikriyle sınırlı tutmayıp, plastik sanatlarla ilgili tüm kaynakları (kitaplar, kurumlar, galeriler, filmler, sanat sözlüğü, tezler vs.) sitemizde bir araya getirmeye kadar yoğunlaşmış oldu” dedi. 
Henüz tanınmayan ancak sanatsal yeterliliğe ulaşmış herkes Tamsanat bünyesinde yer alabiliyor
Sanatçı veya henüz geniş alanda tanınmayan ama sanatsal yeterliliğe ulaşmış herkesin Tamsanat’ta sergi açabildiğini ifade eden Davutoğlu, sürece ilişkin ayrıca “2003 yılında Gazi Üniversitesi’nde resim bölümünde lisans eğitimim devam ederken, atölye hocam sanatçı Nur Gökbulut ile internet üzerinden sergi açma fikrimi paylaştım ve bu konuda kendisi de yenilikçi fikirlere açık hem kendi sanatı hem de bu tür projelere yabancı olmayan birisi olduğundan, her anlamda bu fikri desteleyerek, Tamsanat fikrini gerçekleşebilir bir başlık olarak hayata geçirmemize olanak sağladı. 2009 yılında diğer zaman alan uğraşları bir köşeye bırakıp, Nur Gökbulut ile projeyi başlattık. Yaklaşım 1,5 yıl süren alt yapı yazılım ve yayına alma sürecinden sonra 2010’yılı içinde internet üzerinden sergi açma ve plastik sanatlara dayanan Tamsanat platformu olarak aktif hale geldi” detaylarını paylaştı.
“Pandemide bile Tamsanat konumunu değiştirmedi”
Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 virüs salgını sürecinde popülerlik kazanan ancak normalleşmeyle birlikte sona eren online yaklaşımların aksine kesintisiz bir biçimde varlığını sürdüren Tamsanat Platformu’nun bu anlamda sanat camiasında önemli bir açığı kapattığını belirten Davutoğlu, “Pandemiden çok önce Tamsanat’ın bu alanda zaten var olması ve bilinirliliği, bu tür platformların önemini daha iyi kavramamızı sağladı ve özellikle o dönemde bu tarz internet alanları yaygınlaşmaya başladı. Normalleşme sonrasında bile Tamsanat kendi konumunu değiştirmedi ve hala internet üzerinden sergi açma ve bu sergilerin akademik geçerliliğinin olduğu tek dijital platform diyebiliriz. Ülkemizde online sergi açmaya yönelik girişimler her ne kadar olduysa da kalıcı olma özellikleri olmadı. Yurt dışında online sergi açma platformları vardı ama ülkemizde bunu ilk yapan platform Tamsanat oldu” diye konuştu.
“Tamsanat eser satışlarından özel bir komisyon almıyor”
İlerleyen dönemde eserlerin gelişen teknolojiyle uyumlu şekilde alt yapısını geliştireceğini, sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik ve yapay zekâ ile destenmiş şekilde sanat izleyicilerine sunulabileceğini söyleyen Davutoğlu, online sergi açmaya yönelik prosedürler hakkında da bilgiler verdi. Davutoğlu, “Sergi açmak isteyenler eser örneklerini ve özgeçmişlerini bizlere ulaştırıyor. Sergi komisyonu tarafından onaylanan başvurular sergilenme onayı almış oluyor. Serginin açık kalma ve eser sayısına göre bir ücretlendirme tablosundan seçim yapılarak sergi açılıyor. Sergideki eser örnekleri sanatçıların istedikleri özel bir sayfa düzeni veya sıralaması ile dijital görüntüleri, ses veya videoları olacak şekilde sergileniyor. Dileyen sanatçı eserlerinin satışını yapabiliyor. Ancak Tamsanat bu satışlardan özel bir komisyon almıyor” dedi. 
Tüm dünyaya açık sergi olanağı 
Online sergilerin avantaj ve dezavantajlarını da sırlayan Davutoğlu, “Online sergi açmak sabit bir mekânın taşıdığı olanakları barındırmaz. Dolaysıyla heykel, mimari unsura dayalı yerleştirme sergileri gibi noktalarda online olması bir dezavantaj. Bununla birlikte sabit bir sergileme mekânının ulaşılabilir olması ve konum zorluğuna göre sergiyi görme gezme imkânının sınırlı olması bir dezavantaj. Mekan sergileri belli sayıda kişiler veya belli süreler içinde görülebilirken, online sergide mekan sınırı ve izlenme sınırı olmadığından tüm dünyaya açık bir sergi açmış olmak daha avantajlı yanları diyebiliriz” sözlerine yer verdi. 
Gökbulut, “Platform çok önemli bir görevi üstlendi”
Platformun kurucularından sanatçı Prof. Dr. Nur Gökbulut da platformun eserlerini sergilemede sınırlı olanaklara sahip gençlere önemli fırsatlar sunduğunu belirterek, barındırdığı pek çok fırsatla platformun sanat alanında önemli bir misyonu üstlendiğini ifade etti. Gökbulut, “Dönemin teknolojik gelişmelerine paralel olarak  sanat alanında da gerek duyulan dijital yaklaşım yirmi yıla yakın bir süre önce, teknolojinin olanaklarından her alanda olduğu gibi, daha ulaşılabilir, daha ekonomik ve daha pratik olması; izlenmesinde zamansal engel bulunmaması, sergilemede, süre ve mekân açısından sorun olmaması, istenildiğinde geriye dönük olarak izlenilebilir yorum yapılabilir, yapılan yorumların değerlendirilebilir olması nedeniyle öncelikle kendini tanıtma ve eserlerini sergileme konusunda sınırlı olanaklara sahip olan gençlere olanak tanıması dolayısıyla platform pek çok avantajı barındırmış oldu. İletişimin ve fiziksel temasın tehlikeli olduğu sergi veya konferans gibi kalabalık ortamların sağlık açısından sorun olduğu, yine özellikle Covid-19 virüs salgını döneminde oldukça işlevsel olan Tam Sanat Online Sitesi, gerek etkinlikler, gerek sanatsal paylaşımlar, gerek bilgi aktarımı, gerekse genel sanat kültürü edindirme anlamında çok önemli bir görevi üstlendi. Başlangıçta, ülkemizde ve dünyada açılan eski ve yeni sergilerden, sanat yazılarından, akademik araştırmalardan, yeni çıkan yayınlardan, sanatçı biyografilerinden plastik sanatlar dışında, sinema, edebiyat, mimarî, müzik gibi sanatın farklı disiplinlerine ilişkin tüm alanlarda, bilgi, belge, fotoğraf, video ne varsa kapsamı alanında değerlendiren ve içeriğinde yer vermek üzere yola çıkan Tam Sanat arşivi önemli bir ihtiyacı karşılamak amacıyla yola çıktı” diye konuştu.
Platform benzer dijital çalışmalara da öncülük ediyor
Gökbulut ayrıca, “Tam Sanat Online Galeri’de açılan kişisel sergiler, grup sergileri, karma sergiler özel gün ve haftalarda düzenlenen konuya ilişkin etkinlikler, yarışmalar, ödül törenleri, sanatçılarla yahut sanat alanında tanınan isimlerle yapılan sanat sohbetlerine olanak tanıyor olması, sitenin önemini arttırmakta, siteyi güncel olarak izleyenlerin sayısının da giderek artmasına neden olmuştur. Özellikle yüksek katılımlı karma sergiler, sanatçıları bir araya getirme ve çok sayıda eserin konforlu bir biçimde izlenmesine olanak sağlamıştır. Katıldığım karma sergiler dışında Covid-19 virüs salgını döneminde açtığım ‘MASKE’ başlıklı kişisel sergimi bu anlamda örnek verebilirim. 101 çalışmanın yer aldığı serginin fiziksel bir mekânda açılan diğer sergilere göre, aradan geçen zamana rağmen aynı koşullarda hâlâ izlenebilir olması, nakliye veya sigortalama gibi teknik konularda külfet yaratmaması birer ayrıcalık olarak gösterilebilir. Daha sonra benzer dijital çalışmalara da örneklik etmiş, bu alan için öncülük yapmış olması da ayrıca önemlidir” dedi. 
Tamsanat Paltformu yenilikçi yapısıyla akademik çalışmalara da konu oldu
2011 yılında yazdığı doktora tezinde Tamsanat’ı sanat sektöründeki girişimcilik ve yenilik örneklerinden biri olarak tanımlayan sanatçı Doç. Dr. Özge Gökbulut Özdemir de “Tezde sanat sektöründeki yenilikler seçilirken; sanatın sunulduğu ve üretildiği geleneksel mekanlardan farklılaşması, sektörün kural ve sınırlarını değiştirmesi ve genişletmesi kriteri dikkate alınmıştır. Sanat sektörü, zamanla, coğrafyayla ve maddi koşullarla sınırlandırılamayacak genişlikte olmayı zorunlu kılmaktadır. Tamsanat.net adlı sanat sitesi, sanatın evrensellik karakteriyle bütünleşmeyi amaçlamış olduğu için önemli bulunmuştur. Aynı zamanda, fiziksel ortamda ulaşılması olanaksız olan kapsamlı bir sanal bilgi ve sunum ortamı sağlanarak, her düzeyde, her süreçte ve her konumda; sanatçı, sanat yapıtı, galeri, müze, yayın, ülke, dönem, etkinlik ayırmadan; sanatla ilgili tüm konularda; iletişim, bilgilendirme, haberleşme, tanıtma, duyurma işlevleriyle artı değer yaratması, örneklem olarak seçilme nedenlerini oluşturmuştur” bilgisini verdi. 
Neden Tamsanat?
Tamsanat’ın pandemide yaşanan olumsuzluklara karşı yürüttüğü faaliyetlerde aktif yer alan Özdemir, 1 Nisan 2020’de pandeminin ilk online uluslararası sergilerinden biri olan “Sanat yap şakası yok” ile 15 Nisan Dünya Sanat gününde düzenlenen İngiltere’den Royal Academy başkanlarından Chistopher Le Brun gibi isimlerin de yer aldığı sergiler ile Bedri Baykam, Hüsamettin Koçan, Zafer Gençaydın, Jai Chuhan ve Nur Gökbulut ile yapılan canlı sanat sohbetlerin de sanatın her koşulda sürdürülebilmesine örnek organizasyonlar olduğunu belirtti. Tüm dünyadan müze, galeri, sanat haberi gibi kapsamlı bir içerikle sanatın tüm boyutlarını içeren Tamsanat’ın isminin çıkış noktasına da değinen Özdemir, “Tam’ kavramının tam da istedikleri bir kavram ve içi dolu, kısa ama bitmeyen bir sesi olduğunu düşünmektedir. Sanatla ilgisi olmayan ama sanat kavramıyla yan yana geldiğinden birbirini bütünleyecek bir kavram olmasına duyulan gerek, ismin ‘tamsanat’ olarak oluşmasına neden olmuştur. Sanatın evrensel olmasının yanında, ‘tam’ kelimesiyle ifade ettikleri, tüm parçaları birleştirmeyi amaçlayan bütüncül yaklaşımları ‘global doğan’ bir şirket olmalarına yol açmaktadır. Tamsanat, dünyada eşine az rastlanan bir yaklaşımla plastik sanatlar alanında Abhazya’dan Zimbabve’ ye tüm ülkelerdeki sanatçı, galeri ve müzeleri de kapsayarak hem yurt içindeki eksikliği hem de dünyadaki eksikliği doldurmayı hedeflemektedir” dedi.
Tamsanat Platformu Kurucusu sanatçı Ömer Saylık Davutoğlu kimdir?
1980’de Diyarbakır’da doğan Ömer Saylık Davutoğlu, 2005’te Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı’ndan mezun oldu. Hacettepe Üni. Yeni Türk Dili ve Edebiyatı’nda bir dönem mastır programında misafir öğrenci oldu. 2009’da Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Anadalı Yüksek Lisansı’nı kazandı. Kişisel sergiler dışında pek çok ulusal ve uluslararası sergilere katıldı. 2003’ten sonra dijital medya üzerine çalışmalar yapmaya başladı. Şiir, öykü ve makalelerinden bazıları yayınlandı. Dört kişisel ve pek çok sayıda da karma sergisi bulunan Davutoğlu, BRHD, INSEA, GÖRSED üyesi. Davutoğlu, tasarım ve dijital pazarlama alanlarında çalışmalarını sürdürüyor. 
Tamsanat Platformu Kurucusu sanatçı Prof. Dr. Nur Gökbulut
1954’te Ankara’da doğan Prof. Dr. Nur Gökbulut 1975’te Gazi Eğitim Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı, 1978'de Resim-İş Eğitimi Bölümlerini bitirdi. 1981 yılında Resim-İş Eğitimi Bölümü'ne asistan olarak atanan Gökbulut, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nün Yüksek Lisans ve Sanatta Yeterlik Programlarını tamamladı. Halen Gazi Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı'nda profesör olarak görev yapan Gökbulut’un eserleri, yurt içi ve dışında, resmi ve özel kurumların karma, grup ve yarışmalı sergilerinde yer aldı. 30’dan fazla kişisel sergi açan sanatçının çeşitli koleksiyonlarda yapıtları yer alıyor. UPSD, IAPMA INSEA, AIAP, SEDER, GÖRSED ve BRHD gibi sanat ve meslek kuruluşlarının üyesi olan Gökbulut, 1988 Gençlik ve Spor Bak. B.T.G.M., 1989 Ordu Valiliği, 1989 Kültür Bakanlığı Mevlana Resim Yarışmaları ile 1993 ve 1996 13. ve 16. Günümüz Sanatçıları Resim Yarışması, 1995 Ankara Üniversitesi 50. Yıl Resim Yarışması, 1995 ve 2001 56. ve 62. Devlet Resim Heykel Sergileri, 1999 Adana Çimento, 2006 ve 2007 6. ve 7. Şefik Bursalı Resim Yarışmaları’nda ödüller aldı. 
Doç.Dr. Özge Gökbulut Özdemir kimdir?
Hacettepe Üniversitesi İktisat Bölümü’nden 2004’te mezun olan Doç.Dr. Özge Gökbulut Özdemir, Ankara Üniversitesi İşletme Bölümü’nde 2007 yılında yüksek lisansını, 2011 yılında doktorasını tamamladı. 2017 yılında doçent unvanını alan Özdemir, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde resim ve fotoğraf dersleri aldı. Sanat sektörü, sanat girişimciliği ve sanatın işletmeye katkısı üzerine yurt içinde ve yurt dışında pek çok konferans vererek, makaleler yayınlayan Özdemir’in sanatsal çalışmaları, İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, ABD, Yunanistan, Bulgaristan ve Çin dahil olmak üzere 50’den fazla ulusal, uluslararası sergi ve sanat fuarlarında yer aldı. Resim ve grafik alanında beş, bilim alanında iki ödülü bulunan Özdemir, İngiltere ve Türkiye’de dört kişisel sergi açtı. Özdemir halen Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İşletme Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmakta ve İngiltere’de Liverpool John Moores University Business School’da misafir araştırmacı olarak araştırmalarına devam etmektedir.