İSTANBUL (AA) - Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği (TDED), farklı ülkelerden alanında önemli isimlerin katılımıyla "Avrupa'da Türkçe Çalıştayı" düzenledi.
Derneğin Eyüpsultan'daki merkezinde gerçekleştirilen çalıştay, katılımcıların birbiriyle irtibatlanmasını amaçlayarak proje tasarılarını gündeme getirdi.
Çalıştayın açılışında oturum başkanlığını üstlenen TDED Genel Başkanı Ekrem Erdem, dernek olarak Türkçeyi korumak ve gelecek nesillere doğru aktarmak amacına hizmet ettiklerini aktararak, çalıştayın Avrupa'da Türkçe eğitim ve öğretimde karşılaşılan sorunların ve Türkçe yayınların ne durumda olduğu üzerine uzun soluklu yürütülecek çalışmaların ilk adımı olduğunu belirtti.
Erdem, "Dil kimliğimizin kendisidir. Dolayısıyla farklı anadilleri konuşan coğrafyalarda, Türkçesini geliştirme ihtiyacı duyanlara ve Türkçeden mahrum kalanlara eğitim desteği verilmesi, Türkçenin bir ses ve söz bayrağı olarak dalgalanması büyük önem arz ediyor." dedi.
- "Türkçe öğretilme sorununun dile getirilmesi önemli"
TDED Yüksek İstişare Kurulu Üyesi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyoloji Kürsü Başkanı Prof. Dr. Hacı Duran, çalıştayla Avrupa'da Türkçenin seyrinin gözlemlenmesi adına bir başlangıç olmasının ve yol haritası belirlemenin amaçlandığını kaydetti.
Türk Alman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cemal Yıldız, Almanya'da Türkçe eğitimin sağlıklı sürdürülebilmesi için Türkiye'nin çalışmaları hakkında bilgi vererek, "Türkçe eğitim söz konusu olduğunda eğitimci ihtiyacı öne çıkıyor. Sivil toplum kuruluşlarının (STK) talep etmesi halinde Türkçe eğitimle ilgili altyapı ve ortamın oluşturulması mümkün. 1970'li yıllardan bu yana Türkiye tarafından Almanya'ya öğretmen gönderiliyor. Müfredat ve kitaplar mevcut. Dolayısıyla bir altyapı var. STK'ler üzerinden yaygınlaştırılması ve Türkçe öğretilme sorununun dile getirilmesi önemli." diye konuştu.
Çalıştaya ABD'den çevrim içi bağlanan Ahmet Yavuz Uşaklıoğlu, Kaliforniya'da Türklerin varlığının az olduğuna işaret ederek, "Burada büyüyen Türk çocuklarının ebeveynlerinden biri Türk değilse, maalesef Türkçeyle bağı olmuyor ve dilini öğrenemiyor. Önceliğimiz klasik Türkçe eserleri İngilizceye tercüme etmek olmalı. Dilinizin zenginliğini taşıyamıyorsanız, dile vakıf olmak mümkün değil. O yüzden ABD'de Türkçe eserleri çoğaltmaya ihtiyacımız var." ifadelerini kullandı.
- "Türkiye dışında bize sahip çıkacak başka ülke yok"
Gagavuz Türkleri Derneği Başkanı Necdet Ertuğrul, Gagavuz Türkçesinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğuna dikkati çekti.
Çalıştaya Gagavuzya'dan bağlanan Gagavuzya Bilim Araştırma Merkezi Müdürü İrina Konstantinova, "Türkiye Cumhuriyeti'nden bilimsel olarak destek alarak, Gagavuzluğu yaşatmak ve geleceğe taşımamız çok önemli, bu desteği bekliyoruz. Türkiye dışında bize sahip çıkacak başka ülke yok." dedi.
Almanya'dan araştırmacı, yazar Şefik Kantar, "Avrupa'da Türklere Türkçeyi öğretmek, Türkiye'yi, dinlerini ve kültürlerini zihinlerinde yaşatmaları anlamına geliyor. Bu eğitimler özellikle sivil toplum kuruluşları vasıtasıyla mümkün oluyor. Çocuklarımızı tatil günlerine tahsis edeceğimiz yoğun eğitimle buluşturursak köprüleri kurmuş oluruz." değerlendirmesini yaptı.
Galatasaray Üniversitesi Öğretim Görevlisi Ali Şir Attila, dijital ortamdaki gelişmelerin Türkçenin nesillere aktarımını zorlaştırdığını söyleyerek, "Bu alana kelime zenginliği kazandırmak çok önemli. Yeni teknolojilerin Türkçeye bir an evvel işlenmesi gerekiyor. Bu karmaşada Türkçenin yok olup gitmesinin önüne geçmemiz gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.
Hollanda Türk Evi Araştırmalar Merkezi'nden Veyis Güngör, Hollanda'da Türkçe derslerinin entegrasyona zarar verdiği gerekçesiyle kaldırıldığına dikkati çekerek, "Zaten Türkçe dersi veren kadroların yetersizliği ve fikir ayrılığı ülkedeki Türk toplumunda ayrışmalarına yol açtı. Ülkede Türkçe eğitimin sağlanması için çok sayıda proje ürettik." dedi.
TDED Genel Başkan Vekili, Dil ve Edebiyat Genel Yayın Yönetmeni Üzeyir İlbak ise Avrupa'daki gurbetçilerin en önemli sorununun kültürel kopuş olduğunu dile getirerek, "Kültür köprülerimizin Avrupa'daki nesillerimizle buluşturulması önemli bir adım olur. Çin'den Adriyatik'e ortak kültür ve ortak dil ile kurduğumuz medeniyetin hatırlatılması adına çalışmalar yapılması gerekiyor." şeklinde konuştu.
Programa ayrıca Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Musa Taşdelen, araştırmacı yazar Mahmut Aşkar ve Davut Nuriler, TDED Basım ve Yayından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı İrfan Çalışan, TDED Denetim Kurulu Üyesi, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Fatih Tuna, TDED Yönetim Kurulu Üyesi Ali Karaca, TDED Gençlik Kolları Başkanı Ahmet Nasuhi Bayrakçı, TDED Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Faysal Atmaca, TDED Proje Ekibi Başkanı Emine Bayburt konuşmacı olarak katıldı.
ABD'den İyilik Üretenler Derneği Başkanı Ahmet Yavuz Uşaklıoğlu, Almanya'dan gazeteci araştırmacı yazar Dr. Latif Çelik, Uluslararası Demokratlar Birliği (UID) Genel Merkez Ar-Ge ve Eğitim Başkanı Mehmet Akkoç ile gazeteci yazar Ali Kılıçarslan, toplantıya çevrim içi bağlanarak birer konuşma yaptı.