Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş belgesidir Lozan

ATİLA GÜVENÇ - Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş belgesi, uluslararası tapu senedi olan Lozan Antlaşması'nın imzalanışının 100. yılı 24 Temmuz 2023 gününün de Lozan’ın; Türkiye Cumhuriyeti’nin hukuki açıdan bütün dünyaca devlet olarak tanınmasının sağlandığı “Lozan'ın mülkiyet, ekonomik ve siyasi bağımsızlığın belgesi.” olduğu unutulmamalıdır. Türk yurdu vatanın kurtarıcısı Gazi Mustafa Kemal'in kendisine gönderdiği altın dolma kalemle, ayakta, biraz eğilerek, önündeki antlaşmaya imzayı Lozan Heyeti Başkanı ve yeni Türk Devleti'nin Dışişleri Bakanı İsmet Paşa atmıştı. Atılan bu imza ile yedi dakika sonra, hasta adam haline gelmiş Osmanlı İmparatorluğu tarihe karışıyor ve yeni Türkiye dünyaca tanınmış oluyordu. Genç bir milli devlet, zaferle sonuçlanan savaşların ardından, tam anlamıyla uygar ve bağımsız devletlerin bütün haklarını kazanmıştı. Değişmez sınırlarımız bu anlaşmayla tasdiklendi. Bilinmeden konuşulan Lozan’ın gizli maddelerinin olduğu ve 100 yıl sonra kalkacağı söylemleri de yanlıştır. Lozan’ın gizli maddesi yoktur. Belgenin aslı, depozitör ülke olan Fransa’dadır.Amerikan Kongresinin Lozan Barış Antlaşmasını onaylamayı reddetmesi konusu da gerçek dışıdır. ABD, Lozan’ın tarafı değildir. ABD’nin Sevr’de olduğu gibi Lozan’da imzası yoktur, çünkü Osmanlı ile hiç savaşmadığından taraf değildir. ABD yıllardır Türkiye’nin sınırlarını tanıyor ve bugün Nato kapsamında da müttefikler. Atatürk’ün Lozan heyetinin başına savaş kazanmış bir komutanı, İsmet Paşa’yı göndermesi ise psikolojik üstünlük sağlamak içindir. Atatürk’ün, topla tüfekle kazandığın toprağı, masada vermeyeceksin” sözünde belirttiği gibi; Lozan Heyetine Ankara Hükümeti tarafından 14 maddelik bir talimat listesi verilmiş “3 tane de kırmızı çizgimiz vardı. Birincisi kapitülasyonların kaldırılması. İkincisi Musul. Üçüncüsü de Ermenistan meselesidir" denmişti. Kapitülasyonlar ve Ermenistan konusunda geri adım atılmadı, Ankara Hükümeti, Musul’u Milletler Cemiyetinde görüşmek üzere erteledi. Boğazlar meselesi, Musul sorunu,Kapitulasyonlar, azınlıklar sorunu, genel af ve Türkiyeden çıkarılan azınlıklar, Yunanistan'la ilişkler, Adakale ve Meis sorunları çözüme bağlandı Lozan'da. Dünya savaşında yenilen ülkelerle yapılan barış anlaşmaları sonraları yeni bloklar ve savaşlarla ortadan kalkarken, Genç Türkiye Cumhuriyeti ile yapılan Lozan Barış Antlaşması bir çok ülkenin sömürüye karşı çıkıp bağımsızlık kazanmasını da sağladı. Mustafa Kemal, Türklerin varolma savaşını masada da kazanıp perçinleyen İsmet Paşa'yı " Memlekete peşpeşe yararlı hizmetlerden ibaret ömrünüzü bu defa da tarihi bir başarıyla taçlandırdınız" sözleri ile kutlayarak tarihe yazdırdı.