TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu, sokak hayvanlarına ötanazi uygulanmasının yolunu açan 17 maddelik ‘Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmelerine bugün devam edildi. Komisyon AKP Kahramanmaraş Milletvekili Vahit Kirişci başkanlığında toplandı.
Bugün saat 14.00'te TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu salonunda başlayan görüşmelere hayvan hakları savunucuları alınmadı. Komisyon toplantı salonuna giden koridorda görevliler yoğun güvenlik önlemi aldı, koridordaki televizyon kaldırıldı. Muhalefet milletvekilleri, maddelerin görüşülmesine başlanmadan önce usule ilişkin eleştirilerde bulundu.
Tekliften "ötanazi" kelimesi çıkarılıyor
Ekonomim'den Besti Karalar'ın aktardığına göre, AKP kaynakları, tekliften “ötanazi” kelimesinin çıkarılacağını, yerine “Veterinerlik Hizmetleri Kanunu’nun 9 Maddesi’nin 3. Fıkrası’nda yer alan hükümler uygulanır” hükmünün ekleneceğini bildirdi.
Hükümde yer alan ifadeler şöyle:
"(3) Hayvanlara ötenazi yapmak yasaktır. Ancak,
a) Hayvanlara acı ve ıstırap çektiren veya iyileşme durumu bulunmayan hastalık
durumlarında,
b) Akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu amacıyla veya
insan sağlığı için risk oluşturan durumlarda,
c) Davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve
olumsuz davranışları kontrol edilemeyen durumlarda,
veteriner hekim tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilir. Ötenazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılır."
Muhalefet vekillerin ekranların kaldırılmasını eleştirdi
DEM Parti İzmir Milletvekili İbrahim Akın ve CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, toplantının canlı yayımlandığı komisyon salonunun bulunduğu koridordaki ekranların kaldırılmasını eleştirdi.
CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, yasa teklifinin toplumun geniş kesimlerince takip edildiğini, konunun çok hassas olduğunu, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Türkiye Barolar Birliği gibi ilgili sivil toplum örgütü temsilcilerinin de komisyon salonuna alınmasını gerektiğini belirtti.
DEM Parti Grup Başkanvekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit, hayvan hakları savunucuları ile ilgili sivil toplum örgütlerinin toplantıya alınmasını istedi; toplantının, koridordaki ekranlara canlı olarak yansıtılmasını talep etti.
Kirişçi: Sivil Toplum Örgütleri ekranlara zarar verdi
Komisyon Başkanı Kirişci, toplantının gizli bir formatta yürütülmediğini, yazılı basının görüşmeleri takip ettiğini söyledi.
Kirişci, koridordaki ekranlara komisyon tartışmalarını izleyen bazı sivil toplum örgütleri tarafından zarar verildiğini, ekranların tamir edildikten sonra tekrar yerine monte edileceğini kaydetti.
Vahit Kirişci, "Komisyon toplantılarının canlı olarak verilmesi gibi bir gelenek yok. Genel Kurulda bile canlı yayın belli saatlerde yapılıyor. Böyle bir talebi doğru bulmuyorum. Ayrıca komisyona katkı veren sivil toplum örgütü temsilcilerini içeri alarak görüşlerini dinledik. Şimdi ise teklifin maddelerini görüşüyoruz" diye konuştu.
Orhan Sarıbal: Toplarken zaten yarısını orada öldüreceksiniz
Hayvanların sokaklardan toplanılması ve sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılmasını düzenleyen 4. maddesiyle ilgili konuşan CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, barınakları ‘ölüm kampları’ olarak nitelendirdi.
Teklifin 4. maddesi, "Hayvanların sokaklardan toplanılması ve sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılması" hükmünü içeriyor. Sarıbal, "Açlıktan ölüyorlar, birbirlerini yiyerek ölüyorlar, bakıcıların zulmüne maruz kalıyorlar, birçok sebebi var. Yani, bu madde geçerse ötanaziyi zaten aşağı yukarı onaylamış oluyorsunuz. Biz biliyoruz ki bu hayvanları toplamak bile başlı başına bir sorun. Hangi yöntemle, nasıl toplayacaksınız? Herhalde, toplarken zaten yarısını orada öldüreceksiniz” dedi.
CHP'nin Komisyon Sözcüsü Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal maddeyi, "Sahiplendirme olmaz ise hayvanların ölüme terk edilmesinin ilk aşaması" olarak gördüğünü söyledi.
Sarıbal, "Bugüne dair bir değerlendirme yapalım; 105 bin hayvan kapasiteli 322 barınak yani bakım alanı olduğu var kayıtlarda. 105 bin kapasiteden, 4 milyon hayvandan bahsediyoruz, üç yıl süre vereceğiz ve daha sonra bütün bunların alt yapısı hazırlanacak; 20 yılda olan 322, kapasite 105. Bu süreci biraz bilen, anlayan, gören herkesin çok net bir şekilde şunu görmesi lazım ki ne dört yıl sonra ne beş yıl sonra belediyelerin barınaklar yaparak sokak hayvanlarını toplayıp ve daha sonra bunları kayıt altına alıp Bakanlığın kayıt sistemine dahil edip, buradan bakıp sahiplendirme yoluna gideceğini herhalde hiç kimse düşünmüyor. Büyükşehirlerde bin de 3; küçük il ve ilçelerde binde 5 bütçeden ayrılan paylar bunları karşılayabilme şansına sahip değil" diye konuştu.
"Damdaki sahipli hayvanlarımızın sayısını bilmiyorken, sokak hayvanlarının kaydını kim yapacak"
Sarıbal, Tarım ve Orman Bakanlığı'nca 2001 yılından bugüne kadar tarımsal sayım yapılmadığına dikkat çekerek, "Son yaşanan Kurban Bayramın da bile biz ne kadar büyükbaş, ne kadar küçükbaş hayvanın Kurban Bayramı’nda kesildiğini bile bilmiyorken, damdaki sahipli hayvanlarımızın sayısını bilmiyorken, merada, yaylada koyunlarımızın sayısını bilmiyorken, elimizde yeterli veri yokken sokak hayvanlarının kaydını kim yapacak, nasıl yapacak? Kimsenin inanmadığını hepimiz biliyoruz" dedi.
"Ölüm kampları..."
Barınakları ‘ölüm kampları’ olarak nitelendiren Sarıbal, "Açlıktan ölüyorlar, birbirlerini yiyerek ölüyorlar, bakıcıların zulmüne maruz kalıyorlar; birçok sebebi var. Yani, bu madde geçerse ötanaziyi zaten aşağı yukarı onaylamış oluyorsunuz. Biz biliyoruz ki bu hayvanları toplamak bile başlı başına bir sorun. Hangi yöntemle, nasıl toplayacaksınız? Herhalde, toplarken zaten yarısını orada öldüreceksiniz, en az yani en az yarısını öldüreceksiniz" ifadelerini kullandı.
Semra Dinçer: "Türkiye'de 4 milyona yakın köpeği barındıracak yeteri kadar bakımevi yok"
CHP Ankara Milletvekili Semra Dinçer de şöyle konuştu:
"Kanun teklifinde yer alan düzenlemeler 22 yıldır iktidarda olan AKP’nin basiretsizliğini ortaya koyan bir yasa teklifidir. Kanun teklifinin gerekçesi, hayvanların korunması olarak anlatılsa da bu yasa teklifi büyük bir katliama kapı açacaktır. Yaşam alanlarında insanlar ve hayvanların bir arada yaşayabileceği, hayvanların da haklarının gözetileceği bir yasa teklifi yapılmalıydı. Ancak siz kolayı, katliamı seçtiniz. Her alanda olduğu gibi bu yasa ile de kolaycılığa kaçıyorsunuz. Sorunları çözmek yerine 'hayvanları katledelim' anlayışıyla yaklaşıyorsunuz. Ancak çözüm asla katliam olmamalıdır. Bu kanun teklifiyle sokak hayvanları sahiplendirilmedikleri sürece alındıkları ortamlara bıraklımayacak, bakımevlerinde kalacak, hatta katledilecekler. 'Yakala, kısırlaştır, tut, sahiplendir' modelinin, altyapı eksikliği nedeniyle uygulanması hayal bile edilemez çünkü Türkiye'de 4 milyona yakın köpeği barındıracak yeteri kadar bakımevi yok."
Vekillerden protesto
Kirişci'nin madde görüşmelerine geçmesi üzerine, muhalif milletvekilleri sıralara vurarak durumu protesto etti. Kirişçi, toplantıya bir süre ara verdi.
Aranın ardından, daha önce 3 maddesi kabul edilen teklifin, 4. maddesi üzerinden görüşmelere devam edilidi.
4. Maddede değişiklik
"Hayvanların sokaklardan toplanılması ve sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılması" hükmünü içeren teklifin 4. maddesinde yer alan "rehabilite edilenler" ifadesi, "rehabilite edilen köpekler" şeklinde değiştirilerek kedilerin değişiklik kapsamı dışına alınması sağlandı.
AKP’nin sadece köpeklerin sahiplendirilinceye kadar bakımevlerinde barındırılmasına dair önergesi kabul edildi ve saat 19.00’a kadar komisyon çalışmasına ara verildi.