Semiha Berksoy: Türk operasının öncü ismi

Orhan GÜRDİL ...

Abone Ol

Orhan GÜRDİL Atatürk komşu ülke İran Şahını ülkemize davet etmiştir. Ulu Önder Şaha çağdaş bir Türkiye göstermek istemiştir. Ahmet Adnan Saygun ülkemizde ilk opera bestecisi ünlü bir müzisyendir. Bestelediği “Özsoy” adlı eser Türkiye’de bestelenmiş ilk çok sesli sahne yapıtıdır. Atatürk’ün isteği üzerine Ahmet Adnan Saygun’un Özssoy operası 19 Haziran 1934 yılında, Ulu Önder ve konuğu İran Şahının huzurunda temsil edilir. İşte Saygun’un bir yapıtında “Ayşim” rolünü büyük bir başarı ile yüksek dramatik soprano olarak opera literatürüne geçen ağır dramatik rolleri ile dünya çapında ün yapacak olan Semiha Berksoy adlı sanatçıdır. Türk operasının öncüsü olan soprano Berksoy, bu başarısı nedeniyle Atatürk’ün sevgisine mazhar olmakla kalmamış, Türk operasının ilk sesi olarak müzik tarihine adını yazdırmıştır. Semiha Berksoy, Ankara’da sahneye konulan tüm operalarda görev alarak “ilk kadın opera sanatçımız” unvanını almakla kalmamış, TBMM tarafından Türk kadınına seçme seçilme hakkının verilişinin 50’nci yıldönümünde “kamu sektöründe görev alan ilk kadın opera sanatkarı” başlığıyla “Atatürk Ödülü” olarak takdim edilmiştir. Daha sonra Semiha Berksoy’a “Devlet Sanatçısı” unvanı verilmiştir. 1910 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Semiha Berksoy’un genç bir kızken gösterdiği bu başarısı onu Berlin Yüksek Müzik Akademisi’nde okurken 1939 yılında Richard Strauss’un 75’inci sanat yılında sahneye konun “Ariadne Auf Naxos” operasında “Ariadne” olarak sesi ve yeteneği ile Alman müzikseverleri büyülemiştir. 1940 yılında Semiha Berksoy Ankara’ya geldiği zaman Atatürk’ün emriyle Almanya’nın ünlü sanat adamı opera ve tiyatro yönetmeni Carl Ebert, Başkentte tiyatro ve operanın ara çekirdeğini oluşturmuştu. Carl Ebert’in isteği üzerine Semiha Berksoy ünlü Alman yönetmenin sahneye koyduğu Tosca operasında rol almış. Eser 1941 yılında Tatbikat Sahnesi’nde dinleyici ile buluşmuştu. Berksoy daha sonra Riyaset-i Cumhur orkestrası ile Richard Wagner’in tüm eserlerine sesi ile can vermiştir. Hatta bu sahada gösterdiği büyük başarı onu Mithat Fenmen ile birlikte bir süre Wagner konserleri verdirmiştir. Ludwig Van Beethoven’in meşhur operası “Fidelio” ile başarılı çalışmaları Berksoy’a unutulmaz bir ün sağlamıştır. Semiha Berksoy sadece opera dünyamızda değil üstün resim yapma yeteneği ile de uluslararası üne kavuşmuş bir sanatçıdır. Yapıtlarıyla uluslararası birçok sergilere fuarlara katılmış. Bonn ve Viyana müzelerinde 1999-2000 yılları arasında yapılan Milenyum Sergilerine katılmış. “Yatak odası” tablosu Viyana Müzesi’ne girme başarısı göstermiş. Paris Louvre Müzesi, Abu Dabi, New York’ta özel müzelerde eserleri bulunan Semiha Berksoy’un bir büyük başarısı da “Ay ışığında Aşk” adlı tablosunun dünyanın sayılı müzelerinden Louvre Müzesinde sergilenmiş olmasıdır. Türkiye’de İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde yapıtları bulunmaktadır. 15 Ağustos 2004’te aramızdan ayrılan Semiha Berksoy’un bir büyük başarısı ise 90 yaşında New York Lincoln Center’da ünlü yönetmen Robert Wilson’un “The Days Before” adlı oyununda Wagner’in “Tristan ve İsolde” operasında İsolde’nin ölüm aryasını söylemesidir. Prof. Zeliha Berksoy tiyatro sanatçısı, annesi de Devlet sanatçısı Semiha Berksoy’dur.