İstanbul’da 22 kişinin yaşamını yitimesinin ardından alkol kaçakçılığı ve sahte içkiden kaynaklı ölümlerin engellenmesini sağlayacak çözümlerin ortaya konulması amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na araştırma önergesi sunuldu.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Muğla Milletvekili Cumhur Uzun, Meclis'e sunduğu araştırma önergesinde, alkolden alınan yüksek vergi ve yüksek fiyatların evde ve merdiven altı atölyelerde alkollü içki üretimine ve alkol kaçakçılığına yönlendirdiğine dikkat çekti.
CHP'li Uzun’un araştırma önergesinde şunlar kaydedildi:
"Ülkemizde sahte içki yüzünden özellikle son yıllarda yüzlerce insan hayatını kaybederken bir o kadar insan da ağır sağlık sorunları ile karşı karşıya kalmıştır. Kaçak ve sahte içki sorunu artık bir halk sağlığı sorunu haline dönüşmüş, ülkemizin her yerinde geniş kitleleri etkileyen ölümcül bir tehdit haline gelmiş durumdadır. Bunun son örneği bu hafta içerisinde İstanbul’da 22 kişinin sahte içki nedeniyle hayatını kaybetmesi ve 20’ye yakın insanın bu nedenle halen tedavi altında olmasıdır. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde bu sayının yılbaşına doğru artması ve başka şehirlere de yayılması ve her yıl aynı sorunun devam edeceği öngörülmektedir.
"Türkiye’de alkol fiyatları, AB ortalamasının yaklaşık iki katı seviyelerinde seyretmektedir"
Ülkemizde son yıllarda birçok üründe vergi artışına gidilmiş alkol ve alkollü içkiler ise bu artıştan neredeyse en çok etkilenen ürün olmuştur. Temmuz ayında alkollü içkilerde asgari maktu vergi tutarının yüzde 14.82 oranında artırılmasıyla birlikte 1 litre saf alkolün asgari vergisi 845 liraya çıkarılmıştır. Ocak ayında ve yılın ikinci yarısında ise gerçekleşen enflasyon oranında bu tutar güncellenecektir. Türkiye’de alkol fiyatları, AB ortalamasının yaklaşık iki katı seviyelerinde seyretmektedir. Fiyatlardaki bu aşırı miktardaki artış insanları ucuz ürün arayışına itmiş, artan talep özellikle merdiven altı diye bilinen sağlıksız içki üretimini ve alkol kaçakçılığını tetiklemiştir. Evde ve kaçak imalathanelerde sahte içki üretiminin azaltılması amacıyla kullanılan etil alkol üzerinde geçtiğimiz yıllarda yeni düzenlemeler yapılarak Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından etil alkol ve metanolün internetten satışı yasaklansa da denetimsizlik nedeniyle üretim engellenememiştir.
"İnsanları canından eden bu sorunun tüm yönleriyle ele alınması gerekiyor"
Artan kaçakçılık ve sahte içki üretimi nedeniyle hayatını kaybeden insanların sayısı endişe verici boyutlara gelmiş durumdadır. Alkollü içki vergilerinin yükselmesi sonucunda artan sahte içki can almaya devam ederken bir yandan da devletin yüklü miktarda vergi kaybına uğramasına yol açmış bu durum Sayıştay raporlarında da yerini almıştır. Fiyatlardaki artışın kaçak içki üretim arzı ve talebini de artırdığı, denetimlerin yetersiz olduğu ve sonucunda başta can kayıpları olmak üzere birçok sorunu beraberinde getirdiği ortadadır. TBMM’de kurulacak bir araştırma komisyonu ile insanları canından eden bu sorunun tüm yönleriyle ele alınması gerekmektedir. Bu önerge ile alkollü içki kaçakçılığının nedenleri, sahte içki üretiminin boyutlarının tespit edilmesi ve buna bağlı ölümlerin ve başkaca kayıpların engellenmesinin yollarının belirlenmesi amaçlanmaktadır."