Sahte emeklilik

Şükrü KARAMAN Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), çalışmadığı halde sosyal güvenlik haklarından yararlanmak için bir işyerinde sigortalı gösterilenler ve bu yöntemle emekli olanların peşini bırakmıyor. Sıkı takip sonucu 5 yılda 500 bine yakın sahte sigortalı saptanarak sigortalılığı ve prim günleri iptal edildi. SGK müfettişlerinin denetimi sonucunda salt son iki yılda 150 bine yakın sahte sigortalı belirlendi. Fiilen çalışmadığı halde sosyal güvenlik haklarından yararlanmak için bir işyerinde sigortalı gösterilmek sahte sigortalılığa giriyor. Kimileri emeklilik hakkından yararlanmak, kimileri emekliliği gerektiren prim gün sayısını tamamlamak, kimileri de sağlık hizmetinden yararlanmak için bir işyerinde çalışıyor gösteriliyor. SGK primlerini de çoğunlukla kendileri ödüyor. Kadınlar da hamilelik döneminde sağlık hizmetinden yararlanabilmek ve doğum öncesi ile sonrasında iş göremezlik ödeneği alabilmek amacıyla bu yöntemi yeğliyor. Kuşkusuz sahte sigortalılığın temel etmeni, yaygın işsizlik kadar Bağ- Kur kapsamında emekli olabilme koşulları ile aylığın hayli düşük olması. Bundan ötürü bu kişiler kendilerini bir işyerinde SSK’lı çalışıyor gösteriyor. Son 3.5 yıl hangi kurumda çalışılıyorsa o kurum üzerinden emekli olunduğundan aylık bağlanıyor. Bir anlamda emekliliğine kısa süre kalanlar çalışmadığı halde 3.5 yıl SSK üzerinden bir işyeri üzerinden prim ödeyerek yüksek aylığı hedefliyor. SGK, gerek şikayet gerek yapılan denetimler sonucu sahte sigortalıları ortaya çıkarıyor. Gerçekleştirilen denetimler doğrultusunda son beş yılda 500 bin sahte sigortalı saptandı. Sigortalı gösterilenlerin yanı sıra yıllar öncesinde sigortalı görünüp de emekli olup aylık alanlar da belirleniyor. Kimi şirketler ve işyerleri sahte sigortalılığın ortaya çıkmaması için bu kişileri uzaktan çalışıyormuş gibi gösteriyor, aylıkları banka hesaplarına yatırılıyor. Titiz inceleme sonucu yine de sahtecilik tespit ediliyor. Sahte sigortalılığın saptanması üzerine, sigortalılığı ve prim günleri iptal ediliyor, ödediği primler geri ödenmiyor. Bu yöntemle emekli olunmuşsa emekliliği iptal ediliyor, ödenen aylıklar faiziyle geri alınıyor. Sahte sigortalılık süresince kendi ve yakınları adına ödenen tüm sağlık giderleri geri talep ediliyor. SGK, bu kişiler için hapis cezası istemiyle suç duyurusunda bulunuyor. Sigortalı kişiye ödenen iş göremezlik aylıkları faiziyle geri alınıyor. Çalışmadığı halde kişiyi işyerinde çalışıyor gösteren işverene yüksek tutarda para cezası uygulanıyor, sahte sigortalı emekli aylıklarını ve sağlık giderlerini geri ödeyemezse işverenden isteniyor. Sahtecilik yaptığı için işveren hapis cezası ile yargılanıyor. Ucunda hapis ve para cezası olan sahteciliğe yönelmeden emeklilik için prim ödemesi yapılabilir. Bunun yolu isteğe bağlı sigorta primi ödemek. İsteğe bağlı sigortalı olanlar genel sağlık sigorta sistemine girdiğinden devletin sunduğu sağlık hizmetinde yararlanabiliyor. Ayrıca 4/B’li olduklarından Bağ-Kur’luların tüm haklarını kullanabiliyorlar. Lakin 4/B’li yani isteğe bağlı sigorta primi ödeyenlerin emekliliği edinebilme süresi uzun ve bağlanan aylık SSK’ya göre daha düşük. Yine de sahte sigortalılıktan iyidir.