Esin Özdemir
Teletıp olarak da bilinen ‘uzaktan muayene’ dönemi, 22 Mayıs itibarıyla başladı. Sağlık hizmetlerinin sunumunda dijital teknolojilerin kullanılmasını sağlayan sisteme tepkiler sürüyor. Sağlık Bakanlığı’nın hastanelerde randevu bulamama sorununa karşı getirdiği çözüm önerisini doğru bulanlar kadar, suistimallere açık olduğunu söyleyenler de var.
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nesrin Çobanoğlu, uzaktan muayene sisteminin yararlarını ve doğurabileceği olası riskleri 24 Saat’e anlattı.
Sistemin hekim emeğinin sömürülmesine yol açmaması gerektiğine dikkat çeken Çobanoğlu, Türkiye’de yasal bir altyapısının olmadığının altını çizdi. Değerlendirmesinde, uzaktan tedavi sırasında oluşabilecek hatalar veya yanlış teşhisler konusunda yasal çerçevelerin net olması gerektiğini belirten Çobanoğlu, hekimlerin ve sağlık kurumlarının yasal sorumluluklarının açıkça belirlenmesi gerektiğini kaydetti.
“Hekim hasta ilişkisinin yüz yüze kurulamadığı durumlarda çok değerli”
Teletıbbın kaçınılmaz olarak hayatımıza gireceğini vurgulayan Çobanoğlu, bu yöndeki gelişmelerin etik açıdan, hastanın yararına olacak şekilde değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Erişilebilirliğin zor olduğu yerlerde uzaktan muayene sisteminin hayat kurtarıcı olduğunu belirten Çobanoğlu, “Sistemin en önemli yararı, uzaktan erişebileceğimiz hastaların tedavisinin planlanması ve yürütülmesi... Uzay çalışmaları, dağcılık, Doğu Anadolu Bölgesi’nde sık yaşanan kar ve tipi nedeniyle erişimin olamadığı anlar, afetler nedeniyle hekim-hasta ilişkisinin yüz yüze kurulamadığı durumlarda çok değerli” dedi.
"Etik kurallar titizlikle gözetilmeli"
Uzaktan muayenenin olağan koşullarda klasik hekim-hasta ilişkisinin yerine geçemeyeceğini belirten Çobanoğlu, tıp etiğinin güvenli, etkili ve hasta haklarına saygılı bir şekilde sunulmasını sağlamak için şart olduğunu vurguladı. "Etik kuralların titizlikle gözetilmesi önemli" diyen Çobanoğlu, gizliliğin, güvenliğin sağlandığından, sorunun doğru algılandığından emin olmak gerektiğine değindi.
Sağlık alanının mahremiyet konusuna özen gösterilmesi gereken önemli alanlardan olduğunu ekleyen Çobanoğlu, şu ifadeleri kullandı:
"Fakat ne yazık ki dikkate alınmadığını görüyoruz. Teletıbbın yararları ve zararları var. Yararlarını ön plana çıkarıp, zararlarını engelleyecek önlemler alarak ilerlemek gerekiyor. Gizliliğin korunması, mahremiyetin sağlanması tıpta çok önemli. Yaşamsal önemi olan konular. Bu konuların güvenceye alınması son derece elzem. Hastaların teletıp hizmetleri hakkında yeterli bilgiye sahip olup doğru bir şekilde bilgilendirilmiş onam vermeleri gerekir. Dijital ortamda bu süreç bazen yeterince şeffaf olmayabilir."
