Haber Merkezi - Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), 2023 bilançosunu yayımladı. Bilançoya göre, dünyada 521 gazetecinin kamuoyunu bilgilendirme görevi nedeniyle tutuklu olduğunu, en az 13’ü Gazze’de olmak üzere 45 gazetecinin de öldürüldü.. Kuruluş, dokuz habercinin örgütlü suçlarını, altısı da yolsuzluğu araştırırken ortadan kaldırıldığını bildirdi.
Kuruluş, meslekleriyle açık bir bağlantı tespit edilemeyenlerle birlikte Gazze’de öldürülen habercilerin sayısının 56 olduğunu kaydetti. Gazeteci cinayetleri ve tutuklamalarında (yüzde -8,4) bir düşüşe işaret eden RSF, dünyada 54 medya temsilcisinin rehin, 84’ünün de kayıp durumda olduğunu açıkladı.
Ölümler tedbir ve cezasızlıkla mücadeleyle düştü
Merkezi Paris’te bulunan RSF’ye göre 2022’de öldürülen gazeteci sayısı 61 iken en son 2002’de (33) bu sayının düşük olduğunu aktardı. En ölümcül yıllar ise, başta Suriye ve Irak’taki savaşların etken olduğu ve 140 ölümün yaşandığı 2012 ve 2013 olmuştu.
Deloire: Gazze için UCM’ne başvurduk
Bu yıl öldürülen 45 gazeteciden 23’ü çatışma bölgelerinde, bunlardan 17’si de İsrail – Hamas savaşı sırasında öldürüldü. RSF Genel Sekreteri Christophe Deloire, Gazze’de öldürülen 13 haberci için “Gazze'de gazeteciler, siviller olarak ağır bir bedel ödüyor” dedi.
Deloire şunları belirtti:
Gazze'de gazeteciler siviller olarak ağır bir bedel ödüyor. Görevleri kapsamında öldürülen gazetecilerin sayısının çok yüksek olduğunu görüyoruz: En az 13’ü küçücük bir bölgede can verdi. Durumun gerçekliğini ve gazetecilerin nasıl kasıtlı hedef alındığını tespit etmesi için Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne (UCM) şikayette bulunduk. Genelde ise, çalışmaları sırasında ya da görevleri nedeniyle öldürülen gazetecilerin sayısında keskin bir düşüş saptandı: Bu düşüş uzun bir döneme yayılıyor. Neden mi? Haber merkezlerinde alınan güvenlik önlemleri, eğitim ve koruyucu ekipman tahsisi, dikkat, cezasızlıkla mücadelenin etkileri ve hükümetler arası kuruluşların faaliyetlerini sayabiliriz. Kuşkusuz STK'ların çalışmalarının da etkisi var.
Türkiye ve İran: Sürekli tutuklayıp bırakıyorlar
RSF, 2022’de dünyada sayıları 569 olan tutuklu gazetecilerdeki düşüşü, İran ve Türkiye’de geçen yıla göre ve 1 Aralık itibariyle daha az sayıda gazetecinin tutuklanmasıyla açıkladı.
2023’de Türkiye’de 43, İran’da 58 gazetecinin yolu hapishaneden geçti. 569 tutuklu gazeteciden 258’i Çin (Hong Kong dahil), Myanmar, Belarus ve Vietnam’da bulunuyor.
Türkiye: Yıldırma amaçlı yaygın tutuklama
Kürt gazetecilerin iktidar için “özel hedef” teşkil ettiğini bildiren RSF, 2023’te 43 gazetecinin cezaevine girdiğini, 7’sinin 1 Aralık 2023 tarihi itibariyle halen mahpus olduğunu, bunlardan 4’ünün “tedbir amaçlı tutuklu” bırakıldığını açıkladı. RSF tutuklamalara ilişkin olarak, “Bu sayı, yıldırma amaçlı tutuklamalara yaygın şekilde başvurulduğunu gözler önüne seriyor” şeklinde açıklama yaptı.
Kuruluş, 2022’den başlayan bir sürecin devamı olarak Nisan 2023’de de en az 13 Kürt gazetecinin seçimlerden önce tutuklanıp birçoğunun sonrasında tahliye edildiğini duyurdu.