Yapılan çalışmalarda 60 yaşındaki erkeklerin %50’sinde, 80 yaşındaki erkeklerin ise %90’ında iyi huylu prostat büyümesinin görüldüğü bildirilmektedir. İyi huylu prostat büyümesi ile prostat kanseri farklı hastalıklardır. BPH prostat kanserine yol açmazken, her iki hastalık bir arada bulunabilir. Memorial Antalya Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Op. Dr. Egemen İşgören, prostat büyümesi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
40’lı yaşlardan sonra büyümeye başlıyor
Prostat bezi erkeklerde idrar kesesinin hemen altında bulunan, idrar kanalını çevreleyen ve şekil olarak kestaneye benzeyen bir organdır. Erişkin bir erkekte ağırlığı 25-30 gram olan ve semen sıvısının yapımına katkıda bulunan prostat bezi, 40’lı yaşlardan itibaren büyümeye başlar. Normalde bir kestane büyüklüğünde olan prostat bezi, bir mandalina hatta portakal büyüklüğüne erişebilir ve bu durum ‘İyi huylu prostat büyümesi (Benign prostat büyümesi-BPH)’ olarak adlandırılır.
Sık idrara çıkma hastalığın başlıca belirtilerinden
Prostat büyümesi idrara çıkma rutininde değişikliklere neden olur. Prostat büyümesi, bir süre sonra hastanın idrar yolunu tıkayarak idrar akışını engellemeye başlamaktadır. Tıkanıklığın derecesine bağlı olarak hastalarda idrar yapmayla ilgili şikayetler ortaya çıkmaktadır. Bazen prostat belirti vermeden de büyüyebilir.
Sıklıkla hastalarda görülen belirtiler şunlardır;
- Sık idrara çıkma
- Ani idrar yapma isteği
- İdrar kaçırma
- İdrar yaparken yanma ve sızı hissinin olması
- İdrar kuvvetinin ve kalınlığının azalması
- İdrarı başlatmakta güçlük
- Kesik kesik idrar yapma
- İdrarın sonunda damlama
- İdrarı tam boşaltamama hissi
- İdrarda kan
Tedavi edilmezse böbreklere zarar verebilir
Böbrek sağlığının korunmasında prostat sağlığının önemi büyüktür. Prostat büyürken kişinin idrar yollarını da olumsuz olarak etkilemektedir. Ani idrar tıkanması, idrar yolu iltihabı, idrar kesesi bozuklukları ve böbrek yetmezliğine kadar varabilen rahatsızlıklar hastalığın bilinen olumsuz etkilerinden bazılarıdır.
Prostat kanseri de araştırılmalı
İyi huylu prostat büyümesinin görüldüğü kişilerde aynı anda prostat kanseri de olabilir. Prostat kanserinin kendine özgü erken dönem belirtileri yoktur. Bu nedenle hastalıkta doğru tanıya ulaşmak için her iki yönden de incelemeler yapılmalıdır. Hastalığa dair bazı şikayetler görüldüğünde öncelikle hastanın kanındaki “Prostat Spesifik Antijen” (PSA) değerine bakılmalıdır. Ayrıca parmakla prostat muayenesi, ultrasonografik inceleme ve idrar tahlillerinin yanı sıra; “Üroflowmetri” olarak adlandırılan idrar akım hızı ölçümü tanı için kullanılan başlıca yöntemlerdir.
Kişiye özel tedavi planlanır
İyi huylu prostat büyümesi her zaman tedavi gerektirmeyebilir. Bazen sadece düzenli kontrollerle takibi yapılabilen hastalıkta, tedaviye ne zaman başlanması gerektiğine test sonuçlarını değerlendiren hekim karar verecektir. Ayrıca herkes için tek bir doğru tedavi seçeneği yoktur. Kişiye göre tedavi şekli de değişebilmektedir. Günümüzde prostata bağlı tıkanıklıkların tedavisinde son derece etkili ilaç tedavileri vardır. Öte yandan ilaç tedavisinin yeterli olmadığı düşünüldüğünde cerrahi gündeme gelebilir. Ancak cerrahi girişim kararı alınmadan önce uzman hekimlerce hastanın çok iyi değerlendirilmesi ve tüm tedavi yöntemlerinin içinden hastaya en uygun olanının seçilmesi büyük önem taşımaktadır.
