Esin Özdemir
Kamuoyunda vergi paketi olarak bilinen “7524 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, 2 Ağustos Cuma günü Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanundaki bazı maddeler yayımlandığı gün yürürlüğe girerken, bazı uygulamalar ise ileriki tarihlerde geçerli olacak.
Vergi Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Murat Batı, bir süredir gündemden düşmeyen vergi paketini 24 Saat’e değerlendirdi.
"Dolaylı vergilerin ne oranını düşürüyor ne de kapsamını daraltıyor"
Kanunda, Katma Değer Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gibi dolaylı vergi oranlarının düşürülmediğine dikkat çeken Batı, "Bu kanun değişikliği ile gelir ve kurumlar vergisi hasılatı artırılarak dolaylı vergi hasılatı düşmeden dolaysız vergilerin payı matematiksel olarak artırılacak. Ödenen vergi tutarının artması nedeniyle toplam vergi yükünde de artış yaşanacak" dedi.
Türkiye'de ortalama vergi yükünün yüzde 20’lerde seyrettiğine de dikkat çeken Batı, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bu Kanun tamamen Hazine'ye gelir getirmek üzere hazırlanmış ve dolaylı vergilerin ne oranını düşürmekte ne de kapsamını daraltmaktadır. Ancak asgari ve kurumlar vergisi uygulaması getirerek toplam vergi gelirinin artmasını sağlamakta ve dolayısıyla da toplam vergi gelirleri içindeki dolaysız vergilerin oranının artmasını sağlamaktadır."
Yerel asgari kurumlar vergisi
Vergi kabahatlerine ilişkin idari para cezalarının yükseltildiğine de değinen Batı, getirilen yerel asgari kurumlar vergisine ilişkin ise şunları söyledi:
"Hesaplanan vergi, kurumların indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının yüzde 10'undan az olamayacaktır. Bu hesaplamada; Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5’inci maddesinde düzenlenen tam mükellef kurumlardan elde edilen iştirak kazançları istisnası, emisyon primi kazanç istisnası, sahip olunan taşınmazlardan elde edilen kazançlar dışında (d) bendinde sayılan yatırım fon ve ortaklıklarıma istisna kazançları, risturn istisnası, finansal kiralama şirketleri ve varlık kiralama şirketleri ile yapılan sat geri kirala işlemlerinden elde edilen kazançlara uygulanan istisna, Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı gemilerin işletilmesi ve devrinden elde edilen kazançlara uygulanan istisna ile girişim sermayesi fonu indirimi ve korumalı işyeri indirimi dikkate alınmayacaktır. Ayrıca, mikro ve küçük işletme tanımına giren kurumlar vergisi mükelleflerinin teknoloji geliştirme bölgesi kazanç istisnası ile aynı işletmelerin Ar-Ge ve tasarım indirimleri de hesaplamada kazançtan indirilecektir."
"Hiç vergi vermeyen şirketlerin vergi ödemeleri amaçlanıyor"
Öte yandan, yerel asgari kurumlar vergisinin işleme sistemini aktaran Batı, "Kurumlar vergisi yıllık beyannamelerini verdiklerinde kanunen kabul edilen giderlerini düşüp, kanunen kabul edilmeyen giderlerini (düşmüşse) ekledikten sonra ifade ettiğim diğer istisnalar da düşüldükten sonra- ulaşacakları ticari karlarına asgari kurumlar vergisi oranını yani yüzde 10’u uygulayacaklar" diye belirtti.
Ardından normal sürecin uygulanacağını ekleyen Batı, şu ifadeleri kullandı:
"Yukarıda sayılan istisnalar hariç varsa diğer istisnalar muafiyetler, bağışlar vs düşülecek. Kalan tutar üzerinden yüzde 25’lik -banka, finans kurumları için yüzde 30- kurumlar vergisi uygulanacak ve çıkacak bu tutar ilk önce bulunan (asgari kurumlar vergisi uygulandığı andaki) tutardan düşük ise ilk bulunan tutar ödenecek. Fazla ise zaten bu tutar ödenecek. Bu uygulama hiç vergi vermeyen şirketlerin vergi ödemelerini sağlamaya çalışabilecek."