Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), mevsimlik tarım işçileri ve göçer ailelerin çocuklarının eğitime erişimini artırmak için Mevsimlik Tarım İşçileri Projesi (METİP) kapsamında 81 ilde gerçekleştirilecek eylem planını duyurdu. Plan doğrultusunda çocukların, e-Okul üzerinden takip edilmeleri, barınma imkanlarının artırılması ve mobil okul uygulamaları ile eğitimlerinin telafi edilmesi bekleniyor.
MEB'in eylem planı, çocuk iş cinayetlerinin yüzde 55’ini tarım iş kolunda gerçekleşmesi, 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne yüzde 22 oranında katılımı ve tarım bölgelerindeki alt yapı eksiklikleri ile beraber düşünüldüğünde verimlilik açısından soru işaretlerini beraberinde getiriyor.
Tarım sektörü çocuk işçi ölümlerinde birinci sırada
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2023 yılı çocuk istatistiklerinde 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne yüzde 22 oranında katılım sağladığı belirlendi.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, "Çocuk işçilik yasaklansın, mesleği eğitim yeniden yapılandırılsın" başlığıyla yayınlanan raporuna göre 2023 Eylül - 2024 Ağustos döneminde en az 66 çocuk iş cinayetlerinde öldü. Çocuklardan 24’ü tarım-orman işkolunda çalışıyordu.
Tarım sektörü rapora göre yüzde 36 ile ilk sırada yer alırken, İSİG Meclisi 2013-2024 yılları Çocuk İşçiler İş Cinayetleri Raporu’na göre ise çocuk işçi ölümlerinin yüzde 55’ini tarım işkolu oluşturdu.
"Eğitim hakkı çocukların en temel hakkıdır"
Mevsimlik Tarım İşçileri Projesi’ni 24 Saat'e değerlendiren Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Genel Başkanı Kemal Irmak, mevsimlik tarım işçisi ailelerin çocuklarının eğitimden uzaklaşmasının çok büyük bir sorun olduğunu belirterek, “Eğitim, her çocuğun hakkıdır. Ancak tarım işçisi çocuklar, okulların açık olduğu dönemde aileleriyle çalışmak zorunda kalıyor ve eğitimden kopuyor. Bu çocuklar, eğitim çağında olmalarına rağmen okullarından uzak kalıyorlar. Eğitim hakkını kullanamıyorlar ve çoğu eğitimin tamamen dışında kalıyor” dedi.
"Bakanlık plansız ve yetersiz adımlar atıyor"
Milli Eğitim Bakanlığı’nın bu konuda somut bir plan ortaya koymadığına dikkat çeken Irmak, “Bakanlık bugüne kadar yaptığı her işte anlık yaklaşımlar sergiliyor. Bu nedenle projeler ya sonuçsuz kalıyor ya da geri dönülüyor. Eğer bu konuda gerçekten samimi adımlar atılacaksa, planlı ve uzun vadeli bir çalışma yapılmalı. Çocukların eğitimden uzak kalmasını önlemek için kapsamlı bir program gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Tarım işçisi çocukların eğitim hakkını sağlamak için mobil okulların kurulması gerektiğini ifade eden Irmak, “Tarım işçilerinin gittikleri yerler belli. Çadırlarını kurdukları bölgelerde mobil okullar oluşturulursa, bu çocukların eğitimden kopması engellenebilir. Ancak Bakanlık, bu sorunu online eğitimle çözmeyi planlıyor gibi görünüyor. Oysa internet altyapısı olmayan bölgelerde bu yöntem gerçekçi değil” diye konuştu.
"Anayasal haklar ihlal ediliyor"
Irmak, eğitimin anayasal bir hak olduğunu hatırlatarak, “Anayasa’nın eşitlik ilkesi gereği, tüm çocukların eğitim hakkı vardır. Ancak tarım işçisi çocuklar, bu haktan mahrum bırakılıyor. Eğitim yalnızca zenginlerin çocukları için değil, herkes için bir hak olmalıdır. Bakanlığı, bu konuda anayasal ilkelere uygun adımlar atmaya davet ediyorum” dedi.
"Çocuk işçiliği eğitime erişimlerini engelliyor "
Çocuk işçiliği konusuna da dikkat çeken Irmak, “Bu çocuklar, aileleriyle birlikte çalıştırılarak emekleri sömürülüyor. Çocuk işçiliği, eğitime erişimlerini engelliyor ve hayatlarını olumsuz etkiliyor. Bakanlık, bu durumu görmezden gelmemeli ve çocuk işçiliğine karşı ciddi tedbirler almalı” ifadelerini kullandı.
Milli Eğitim Bakanlığı’nı tarım işçisi çocukların eğitim hakkını korumak için daha kapsamlı ve etkili politikalar geliştirmeye çağıran Irmak, “Eğitim-Sen olarak, tarım işçisi çocukların eğitime erişiminin sağlanması ve çocuk işçiliğinin önlenmesi için mücadeleye devam edeceğiz” dedi.
