Mandalina üreticisi bedava veriyor ama alan yok!

Ahmet Erkan Yiğitsözlü    
Çukurova’da narenciye hasadı sancılı başladı. Geçtiğimiz yıla göre verimin yüksek olduğu bölgede üretici sancılı günler yaşıyor. Geçtiğimiz yıl tarlada 5 TL’den satılan mandalinanın bu yıl yüzüne bakan yok. En son tarlada 1 TL’ye kadar düşen mandalina, alıcı bulunamadığı içinde dalında çürümeye ve dökülmeye başladı. 
Konuyla ilgili 23 sivil toplum örgütü bir araya gelmiş ve narenciye krizini masaya yatırmıştı. Yapılan açıklamada, narenciyenin 1.9 milyon tonluk kısmının ihraç edildiği, yurt içi tüketim için geriye kalan yaklaşık 3 milyon tonun ise yeterli olduğu vurgulanmıştı. 
Bu yıl 7 milyon tondan fazla narenciye üretiminin olduğu tahmin ediliyor. Tüketilmeyen fazla ürünün dalında kalarak maalesef çürümeye terk edileceği veya meyvesiyle birlikte milli servet olan ağaçların sökülmesine sebep olacağı uyarısında bulunuluyor. 
Belediyeler elde kalan mandalinaları alıp vatandaşa vermeli
Osmaniye’nin Arslanpınarı Köyü’nde 45 dönüm mandalina bahçesi bulunan Ahmet Yılman, geçtiğimiz yıl ihraç ettiği mandalinayı şu anda bedava verdiği halde kimsenin gelip toplamadığını belirtti. Bu yıl, 250 ton ürün ile verimin çok yüksek olduğuna dikkat çeken, üç çocuk babası Yılman, şunları söyledi:  
“25 yıldır bu bahçede emeğim var. İlk defa böyle bir şey yaşıyorum. Hiçbir tüccar bahçeme gelip bakmadı. Biz telefon ediyoruz, gelmiyorlar. Kesin, gidin bedava verelim, diyoruz gelmiyorlar. 13 kişiyi aradım. Hiç birinden ses çıkmadı. 
Artık mandalinanın zamanının geçti. Çürümeler ve dökülmeler başladı. Meyveler kabarıyor. Meyve özelliklerini kaybediyor. Ne yapacağız bilmiyoruz. Bedava veriyorum alan yok. Bu meyve dalında kalırsa seneye de ben ürün alamam. O yüzden acilen toplanması gerekiyor.” 
Çiftçi Yılman, tüccarın yüzüne bakmadığı mandalina için belediyelere şu çağrıda bulundu:
“Belediyelerimiz gelsinler maliyetine alsınlar. Hem vatandaşlara dağıtırlar hem de çiftçiyi bir nebze olsa rahatlatırlar. Çünkü daha önce benzer şey soğanda olmuştu. Belediyeler, tarlada kalan soğanları almış sosyal belediyeciliğin gereği olarak bunu ihtiyaç sahibi vatandaşlara dağıtmıştı.”  
Ne olacak bu çiftçinin hali?..
8 dönümlük tarlasındaki yaklaşık 50 ton mandalinasını, zararını kurtarmak amacıyla kendi imkânlarıyla toplayıp evinin önünde satan 4 çocuk babası Fatih Uyutmaz, şunları anlattı:
“Maalesef gelip mandalinanın yüzüne bakan yok. Biz de zararımızın birazını kurtarmak için kendimiz ailecek bir römork mandalina topladık. Evimizin önüne getirdik. Kilosu, 5 TL’den sattık. Bu şekilde yapmak çok zor. Ancak belli bir miktarını gelip satabildik. Daha tarlada 50 ton ürün var.
Geçtiğimiz yıl 5 TL’den sattığımız mandalinayı, artan yüzde 200 maliyete rağmen o fiyata dahi satmadık. Ne olacak bu çiftçinin hali? Kimse gelip ‘Sizin durumunuz ne, nasıl çiftçilik yapıyorsunuz’ demiyor. Gerçekten son 2-3 yıldır bir yandan kuraklık bir yandan artan maliyetler belimizi büktü. Mazot 40 TL’ye çıktı. Bu fiyatlarla nasıl olacak. Normalde mandalinanın en az 10 TL olması gerekirdi. Ancak görüyorsunuz alıcı dahi bulunmuyoruz. Allah çiftçimizin, üreticimizin yardımcısı olsun.”  
Acil, destek ve çözüm çağrısı…
“Tarlada bir TL olan mandalina, büyükşehirlerde fiyatı 20’lere kadar çıkıyor. Üzerine nakliye ve diğer masrafları koysanız bile bu olmaz” Toprakkale Ziraat Odası Başkanı Bülent Uluğ, mevcut duruma dikkat çekip hükümetten beklentilerini açıkladı:
“Böyle bir şey nasıl olur anlaşılır değil. Biz mandalina 1 TL dediğimizde İstanbul Ankara’daki gibi büyükşehirlerdeki tanıdıklarımız ‘Nasıl olur? Biz burada mandalinayı 20-25 TL’den yiyoruz’ diyerek serzenişte bulunuyorlar. Burada ise tonlarca mandalina toplanamadığı için çürüyor. Bunlar milli servet. Yazıktır günahtır. Konuyla ilgili yetkililerden de bir ses çıkmıyor maalesef. Bu konuya acilen el atılmalı. 
En büyük sorunlardan biri de mandalinaları toplayacak işçi bulunamıyor. Mevsimlik işçi bulunamadığı için ürün, ağaçta kalıyor. Şu an hangi ürün kıymetli ise talep ona yöneliyor o ürünün hasadı yapılıyor. Diğer ürünler ise ağaçta kalıyor. Birçok çiftçi, ağaçlarını söküp başka alternatifler aramaya başladı bile. Acilen hükümetimizden bir destek ve çözüm bekliyoruz.”