Ebubekir Atilla / Malatya
6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlerin üzerinden bir yıl geçti ancak deprem bölgesinden halen ticari faaliyetler oturmuş değil. Ekonomik, ticari faaliyetlerin erken başlayamaması, ardından yaşanan ekonomik buhran yüzünden bölgedeki esnaf, sıkıntılı zamanlar geçiriyor. 13 aylık süreçte faaliyetleri duran esnaf için Bağ-Kur, ekonomik buhrana rağmen fabrikalarını ve işletmelerini çalıştıran iş dünyası için ise SGK borcu dağ olup karşılarına çıktı.
Depremden etkilenen 11 il içerisinde yer alan Malatya’da, esnaf ve iş dünyasının yaşadığı sorunları Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, Malatya Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı Şevket Keskin ve MÜSİAD Malatya Şube Başkanı Yunus Akçin ile konuştuk. İş dünyası ve esnaf temsilcileri, sermayesiz şekilde iş yapmaya çalışan esnafın ve yatırımcının sırtına yük olan SGK ve Bağ-Kur borçların kısmi affını ve kalan kısmın ise yapılandırılmasını istiyor.
Sadıkoğlu: Gelir, borçlar kadar artmadı
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, konuya ilişkin şu açıklamayı yaptı:
“Depremin üstünden tam 1 yıl geçti. Maalesef toparlanma süreci uzuyor. Çarşımızın, esnafımızın hali ortada. Esnafımızın geliri borçları kadar artmadı. Bu nedenle sürekli olarak finansmana erişimde kolaylık sağlanması, faizsiz kredi ve borç afları gibi kapsamlı desteklerin önemine dikkat çekiyoruz. Koca bir şantiyeye dönmüş bu şehirde, 21 metrekarelik konteynırlarda ticaret yapmaya çalışan binlerce esnafımız var. Malatya insanı bu felakette canından, malından, geleceğinden çok şey kaybetti. Madem asrın felaketini yaşadık, asrın destekleriyle ayağa kalkmalı bu şehirler. İş dünyası olarak, bugüne kadar hayata geçirilen destekleri kıymetli buluyoruz ancak Malatya’mızın da aralarında bulunduğu depremden en fazla zarar gören illerimiz için daha fazlasını beklediğimizi ifade ediyoruz.
Öncelikle esnafımızın geleceğe karamsar bakmaması adına borç yükü hafifletilmeli ve mücbir sebep süresince biriken kamu borçlarında azami oranda aflar uygulanmalı. Esnafımıza, tüccarımıza, yatırımcımıza ve çalışanımıza uzun vadeli, gerçekten nefes aldıracak, kapsamlı destekler hayata geçirilmeli. Bu şehrin yeniden ayağa kalkması ve şehirdeki canlılığın yeniden tesisi için ticaretin ayağa kalkması şart. Bizler bugüne kadar gerek Bakanlarımızla gerçekleştirdiğimiz toplantılarda, basın yoluyla ve resmi yazılarla bu taleplerimizi güçlü şehirde dile getirdik. Önümüzdeki süreçte de aynı kararlılıkla bu taleplerimizin arkasında duracağız.”
Keskin: Damga vergisi iptal edilmeli
Malatya Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı Şevket Keskin, esnaf ve iş adamları nezdinde damga vergisinin dahi büyük bir yük olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Mücbir sebep süresince verilmesi gereken vergi beyannamelerin üzerinden ödenmesi gereken damga vergisi tutarı yaklaşık 20 bin TL ulaşmaktadır. Esnaf boş olarak vereceği bu beyanlar için haksız olarak bu vergiyi ödemek zorunda bu vergilerin iptal edilmesini talep ediyoruz.
Malatya’da sorunlar son bir yılda halen çözülmüş değil. Bizler bu noktada elimizden geleni yapmaya çalışsak da konteyner bulamayan ve ticari faaliyetine başlayamayan esnaflarımız var. Bu esnaflarımız Bağ-Kur ve SGK primlerini ödüyor. Bu konuda ciddi adımların atılması gerekiyor.”
Akçin: Mücbir sebep uzatılmalı
Finansal kaynakların yetersizliği ve müşteri talebindeki düşüş nedeniyle deprem bölgesindeki kuruluşların ödemelerde büyük sorunlar yaşayacağının altını çizen MÜSİAD Malatya Şube Başkanı Yunus Akçin, konu ele ilgili görüşünü şu ifade etti:
“Ülke genelinde yaşanan son deprem felaketi, maalesef pek çok vatandaşımızın yaşamını yitirmesine ve birçok ailenin mağdur olmasına sebep oldu. Bu felaketin ekonomik boyutu da göz ardı edilmemelidir. Özellikle deprem bölgesinde faaliyet gösteren işletmeler ve mükellefler, yaşanan bu felaketin ardından ciddi zorluklarla karşı karşıya kalmışlardır.
Mücbir sebep halinin uzatılmasının şart olduğunu vurgulamak istiyoruz. Çünkü depremin yarattığı tahribatın onarılması, işletmelerin ve mükelleflerin kısa sürede gerçekleştirebilecekleri bir durum değildir. Ancak mücbir sebep halinin uzatılmasıyla birlikte, bu sürecin daha rahat atlatılması ve toparlanmanın daha sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi mümkün olacaktır.
Halen birçok mali müşavir ve işletme sahibi, yaşanan felaketin etkilerini üzerlerinden atabilmiş değillerdir. İş yerlerinin zarar görmesi, kayıpların telafisi için gereken finansal kaynakların yetersizliği ve müşteri talebindeki düşüş, işletmelerin ödeme güçlüğü çekmelerine neden olmaktadır.
Özellikle de esnafın zor durumda olduğunu gözlemlemekteyiz. Geçimini küçük işletmelerinden sağlayan esnaf hem fiziksel hem de ekonomik açıdan ciddi kayıplar yaşamışlardır. Bu nedenle, mücbir sebep halinin uzatılmasıyla birlikte esnafın da daha sağlam adımlarla toparlanması sağlanabilir.
Bu noktada, sizden ricamız, deprem bölgesinde faaliyet gösteren işletmelerin ve mükelleflerin yaşadığı zorlukları dikkate alarak, mücbir sebep halinin uzatılması yönünde gerekli adımların atılmasını sağlamanızdır. Bu adımlar, ülkemizin ekonomik toparlanmasına ve depremzedelerin daha sağlıklı bir şekilde ayakta kalmasına yardımcı olacaktır.”
