73 kuşağına mensup çizerlerden Mustafa Saryal, “Yaşanmışlıklar” adı altında kurgusuz, kurmacasız, gördüğünü ve yaşadığını izleyiciyle buluşturmak için çizdiği eserleri Karikatür Atölyesi’nde sergiliyor. 1978’de Nezih Danyal öncülüğünde dönemin başarılı çizerleri Kamil Masaracı, Sait Munzur, Ümit Öğmel, Ferit Avcı, Mehmet Altuğ ile Ankara Sanatseverler Derneği’nde karikatüre başlayan Saryal, 40 yılı aşkın süredir çiziyor. Tıp fakültesi öğrenciliği sırasında başladığı karikatür serüveninde siyasi atmosferin en sıcak olduğu 1980’ler döneminde ilk kişisel sergisini açan Saryal, zaman içinde çeşitli karma sergilere ve yarışmalara katılıyor. Çizgiyle düşünmenin, çizgiyle iç içe olmanın, üzerinde ve hayata bakışında çok olumlu katkısı olduğuna inandığını belirten Saryal, Türkiye siyasi tarihinin en ateşli dönemlerinde bile çizgiden vazgeçmeyen bir karikatürist.
Eleştiriye tahammül azaldı
Karikatürün kamuoyunda ilgiyle takip edildiği söz konusu dönemi değerlendiren Saryal, “12 Eylül’den aylar öncesinde ilk kişisel sergimi açmıştım. O dönemler karikatüristler daha saygındı, karikatürler de kamuoyunda daha çok değer görüyor, sahipleniliyordu. Süreç içinde değer yargıları değişti, toplum değişti. Özellikle son 15 senedir basından karikatür köşelerini, çizerleri çıkarmaya yönelik bir politika izleniyor. Bir dışlanma söz konusu. Karikatürlerin sergilendiği alanlar azaldı, bir araya gelecek faaliyetler kalmadı. Elbette basın da dijitalleşti, belki yeni gelişmelere enstrümanlara uyum sağlamak gerekecek ama eleştiriye tahammül de azaldı. Çizgide mizahta hiçbir şey yok olmaz azalır ama devam eder. Mizah bir duruştur, hayata karşı duruşunuzdur” dedi.
Yedi yıllık yaşanmışlıklar
Durum odakları çizgilerden oluşan “Yaşanmışlıklar” sergisinin son yedi yılın ürünü olduğunu ifade eden Saryal, “Yaşanmışlıklar, kendime meydan okuyarak bir espri katmadan, kurmadan çizimler yapmanın mümkün olduğunu ortaya koyduğum eserlerden oluşuyor. O nedenle güldürüden çok durum odaklı karikatürler bunlar. Bunu çizmesem başka bir şey çizemezdim. Bu temayla çizilen 65’e yakın eser var, burada yarısını sergiliyoruz. Çizmek benim için bir tutku, hobi, 40 yıllık bir serüven” diye konuştu.
