Editör: Ahmet Ertüm
Kreiken Rasathanesi’nden gökyüzü şölenine davet
Gökyüzü tutkunlarının ve astronomi meraklılarının heyecanla beklediği Perseid Meteor Yağmuru, bu yıl 12-13 Ağustos tarihlerinde maksimum seviyeye ulaşacak. 12 Ağustos Cumartesi günü Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi tarafından halka açık düzenlenecek “Perseid Göktaşı Yağmurları” etkinliği ile meteor yağmuru izlenecek. Etkinlikte, öğretim görevlilerince gözlemcilere meteor yağmuru ile ilgili bilgiler verilecek, sunumlar yapılacak. Gözlemciler, saat 22.00’den itibaren görsel bir şölene şahit olacak
CEMRE POLAT
En çok bilinen meteor yağmurlarından Perseid meteor yağmuru, her yıl ağustos ayında gerçekleşiyor. Halk arasında “yıldız kayması” olarak bilinen meteor yağmurlarının en yoğunlarından biri olan Perseid Meteor Yağmuru, bu yıl 12-13 Ağustos tarihlerinde çıplak gözle izlenebilecek.
Gökyüzü tutkunlarının ve astronomi meraklılarının heyecanla beklediği 2023 Perseid Meteor Yağmuru, 12 Ağustos Cumartesi günü Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi tarafından düzenlenen “Perseid Göktaşı Yağmurları” etkinliği ile takip edilecek. Çankaya Ahlatlıbel’de bulunan Rasathane binasında cumartesi akşamı saat 19.30’da başlayacak etkinlikte, öğretim görevlileri tarafından meteor yağmuruna dair bilgiler verilecek, sunumlar yapılacak. Saat 22.00’de ise meteor yağmuru izlenecek.
Her yıl aynı dönemde gerçekleşen Perseid Meteor Yağmuru, kuyruklu yıldız Swift-Tuttle'ın Dünya'nın yörüngesi etrafında geçişi sırasında, gezegenimizin atmosferiyle etkileşime girerek göktaşlarının parlamasına neden oluyor. Astronomi dernekleri ve gözlem merkezleri, Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde etkinlikler düzenleyerek halkı bu doğa harikasını izlemeye davet ediyor. Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi de her yıl bu dönemde Perseid Meteor Yağmuru için etkinlik düzenliyor.
Bu yıl da “Perseid Göktaşı Yağmurları” etkinliği ile vatandaşlar, göktaşlarının atmosferimize girip yandıklarında bıraktıkları izleri görme şansı yakalayacak. Bu görsel şöleni çıplak gözle izleme fırsatı bulacak katılımcılar, meteor yağmurları üzerine uzman astronomlardan bilgi alacaklar.
Rasathane tarafından gazetemize verilen bilgilere göre, her yıl düzenlenen “Perseid Göktaşı Yağmurları” etkinliği, bu yıl da binden fazla katılımcı bekliyor. Cumartesi akşamı saat 19.30’da başlayacak etkinlik, gece 00.00’da sona erecek. Tam ücreti 40 TL, öğrenciler için ise 20 TL olarak belirlenen etkinlik biletleri, Rasathane girişinden temin edilebilecek.
Gece boyunca teleskoplarla gök cisimlerini gözlemleyecek katılımcılar, meteor yağmuru ile ilgili bilgiler edinecek. Gökyüzü meraklıları saat 22.00’da çıplak gözle görülebilen perseid meteor yağmurunu izleyecek. Rasathanenin bulunduğu Ahlatlıbel bölgesinde şehir merkezine nazaran hava sıcaklığının düşük olacağını söyleyen görevliler, gözlemcilerin yanlarında kalın kıyafetler getirmesini öneriyor.
Meteor yağmuru Ankara’da nerelerde izlenebilir?
Perseid gök taşı yağmuru, yaz mevsimine denk gelmesi nedeniyle ışık kirliliğinin az olduğu yüksek rakımlı alanlarda daha rahat izlenebiliyor. Meteor yağmurunun gözlemi için karanlık ve ışık kirliliğinden uzak bölgelerde olmanın önemini vurgulayan uzmanlar, şehir merkezlerinden uzaklaşarak gökyüzünün daha net bir şekilde görebileceğini söylüyor.
Ankara, Türkiye'nin iç kesimlerinde bulunan bir şehir olması nedeniyle ışık kirliliğinin daha az olduğu bölgelerden Perseid Meteor Yağmuru'nun izlenmesi için uygun bir şehir olarak görülüyor. Peki Ankara’da Kreiken Rasathanesi haricinde meteor yağmuru nerelerden izlenebilir? Gözlem yapmak için tercih edilebilecek bazı noktalar şöyle sıralanabilir:
Çamlıdere: Bölgedeki yaylalar ve kamp alanları gözlem için uygun seçenekler sunuyor.
Gölbaşı Göleti: Gölbaşı ilçesinde yer alan gölet ve çevresi, şehir merkezine yakın olması nedeniyle kolaylıkla ulaşılabilir bir gözlem noktası konumunda.
Polatlı: Ankara'nın güneybatısında yer alan Polatlı, gözlem yapmak için sessiz ve sakin bir atmosfere sahip.
Beynam Ormanı: Ankara'nın doğusunda yer alan Beynam Ormanı, kamp yapmak ve doğayla iç içe bir deneyim yaşamak isteyenler için uygun bir seçenek olabilir.
Tulumtaş Tabiat Parkı: Şehir merkezine görece yakın olan Tulumtaş Tabiat Parkı, kamp yapmak ve doğal bir ortamda gözlem yapmak isteyenler için tercih edilebilir.
Gözlem yaparken dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise gece görüşünü bozmamak için ışıklı cihazları minimum seviyede kullanmak veya gözlem sırasında ışık kaynaklarından uzak durmak.
Perseid Meteor Yağmuru
Perseid Meteor Yağmuru, 1992 yılında Dünya'nın yakınlarından geçen Swift-Tuttle kuyruklu yıldızından arda kalan kalıntılardan oluşuyor. Atmosfere çok büyük hızlarla çarpan parçacıkların yanmasıyla meydana gelen göktaşı yağmurları, “izlemesi keyifli ve yaşamımız için tehdit oluşturmayan görsel şölenler” olarak tanımlanıyor.
Halk arasında “kayan yıldızlar” olarak bilinen göktaşları gökbilimin en çok ilgi çeken konularından biri. Atmosfere çok büyük hızlarla çarpan parçacıkların yanmasıyla meydana gelen göktaşı yağmurlarından biri olan Perseid göktaşı yağmuru, uygun koşullarda saatte 80’e varan sayılarda gözlenebiliyor.
Gökyüzünde görünür saçılma noktası Perseus takımyıldızına denk geldiği için konan Perseid ismi, Yunan Mitolojisinde, Perseus'un oğulları anlamındaki Perseidai kelimesinden geliyor.
Perseid meteor yağmuru, yıllık olarak temmuz ayının sonlarından ağustos ayının başlarına kadar süren ve zirve noktasına genellikle 12-13 Ağustos civarında ulaşan bir meteor yağmuru. Bu meteor yağmuru, Dünya'nın yörüngesindeki Perseus takımyıldızı yönünde görünen yıldız kaymalarıyla karakterize şekilde ilerliyor.
Swift-Tuttle Kuyruklu Yıldızı (109P/Swift-Tuttle) Güneş etrafındaki tam bir turunu 133 yılda tamamlar. Kuyruklu yıldız Güneş'e yaklaştıkça, sıcaklığın etkisiyle yüzeyinden gaz ve toz parçacıkları kaybolur ve bu parçacıklar kuyruklu yıldızın yörüngesi boyunca bir iz bırakır.
Meteor yağmuru gökyüzü boyunca görülebilirken, radyantı Perseus Takımyıldızı'na denk geldiği için çoğunlukla Kuzey Yarım Küre'den görünür. Seyrek olarak Güney Yarım Küre'den de gözlenebilen yağmur, güneye doğru inildikçe kuzeyin tersine, gökyüzüne doğru yükselir gibi görünür. Şafakla öğlen arasında atmosfere giren birçok meteor gün ışığından dolayı görünmez. Gece yarısından önce atmosfere giren bazı meteorlar ise uzun parlak izler bırakır ve ateş topları oluşturabilir. Meteorlar genelde 80 kilometre yüksekte, atmosferde yanarak parçalanırlar.
Atmosferimize giren parçacıkların hızlı bir şekilde yanması sonucu ışık ve renk oluşur. Bunlar, “göktaşları” olarak adlandırılan parlak noktalar olarak gökyüzünde görülür. Perseid meteor yağmuru, geceleri gökyüzünde etkileyici bir görsel şölen sunarken amatör gözlemciler için popülerliğini korumakta.
Yorumlar