Haber: Esin Özdemir
Ev fiyatlarında yaşanan rekor yükseliş, artan maliyet ve enflasyon, konut satışlarında gerilemeye neden oldu. Yüksek faiz oranları ve krediye erişimdeki zorluk, ev sahibi olmak isteyen vatandaşları olumsuz etkiledi. Evini satmak isteyenler ise piyasadaki durgunluk nedeniyle alıcı bulamaz hale geldi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ekim ayına ilişkin yayımladığı verilere göre, konut satışları ocak-ekim döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 14,3 azalışla 993 bin 835 olarak gerçekleşti. Ekim ayında ise söz konusu konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,7 azalarak 93 bin 761 oldu. Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam ve Gayrimenkul Danışmanı Canan Kılagöz Gül, satışlardaki düşüşün nedenlerini ve fiyat seyrinin ne yönde olacağını aktardı.
"Fiyatlarda kayda değer bir değişim beklentisi yok"
Konut satışlarındaki düşüşün birkaç sebebi olduğunu belirten ATEM Başkanı Akçam, satışlardaki düşüşün nedenlerini şöyle sıraladı:
"Konut fiyatlarının en üst noktada olması, yüksek faizli konut kredilerine ulaşamamak, arzın üç ay öncesine göre biraz daha yüksek olması, mevduat faizlerinin yüksek oluşu ve yatırımcıları dönemsel olarak gayrimenkul yatırımından uzak tutması, TÜİK’in ekim ayı konut satışlarındaki düşüşü içeren istatistiklerinin ardından konut satışındaki gerilemeyi yüksek faiz oranları ile açıklarken, artan maliyetler nedeniyle satış fiyatlarında da kayda değer bir değişim, beklenen bir düşüş yok."
Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam
"Konutta yeni bir dönem başlayacak"
Öte yandan, faiz oranlarının çok yüksek oluşundan kaynaklı, konutların kredi çekilmeden satıldığı ve peşin ödemeli satışların yoğunlukta olduğu bilgisini paylaşan Akçam, inşaat firmalarının kendi bünyelerinde faizsiz, belirli bir vadede finansman desteği oluşturarak satışlarını hızlandırdığını aktardı.
Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) taslağını hazırladığı "Proje Gayrimenkul Yatırım Fonları" ile konutta yeni bir dönem başlayacağını vurgulayan Akçam, 5-10 milyon TL'ye konut alamayan alıcıların küçük birikimleriyle milyarlık projelere ortak olabileceklerini kaydetti.
"Yasal prosedürlerin sıklaştırılması, yabancıların konut alımını olumsuz etkiledi"
ATEM Başkanı Akçam, yabancılara yapılan konut satışlarının ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 52,9 azalmasına ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:
"Saydığımız diğer sebeplerin yanı sıra yabancıların Türkiye’deki yatırımı; pandemi dönemi, ekonomik sıkıntılar ve seçimin ardından yaşanan doğal afet gibi başlıca faktörlerden etkilendi. Bununla birlikte, fiyatların artışı , yabancıya konut satışı ile yasal prosedürlerin daha önceki aylara göre sıklaştırılması, ikamet ve vatandaşlık almak için yatırım bedelinin yukarı çıkması da satışları etkiledi."
"Konuta erişim hayal ötesi"
Sektör temsilcileri olarak tüm satışlarda ciddi düşüşler yaşandığını ve bu seyrin bundan sonraki süreçte de devam edeceği kanaatinde olduklarını ekleyen Akçam, konut kredi faizlerinin vatandaşın ödeyemeyeceği kadar yüksek aylık ödemelerinin çıkması nedeniyle konuta erişimin hayal ötesi olduğunu kaydetti.
Arsa maliyetleri ile işçilik ve inşaat malzemesi fiyatlarına da işaret eden Akçam, şöyle dedi:
"Ayrıca, sürekli artış gösteren enflasyon oranlarının haricinde arsa maliyetlerinin ve işçilik ile inşaat malzemesi fiyatlarının hız kesmeden yükselmesi, özellikle barınma ihtiyacı olan orta gelirli vatandaşın almak istediği konuta ulaşmasını imkânsız hale getiriyor. Şu an için sektör durağan bir şekilde seyrederken suni artış normal seviyelere doğru geliyor."
Gayrimenkul Danışmanı Canan Kılagöz Gül
Gayrimenkul Danışmanı Gül: Nakit parası olanlar için piyasa fırsat durumunda
Gayrimenkul Danışmanı Canan Kılagöz Gül ise satışlardaki düşüşün banka kredilerindeki yüksek ödemelerden ve yüksek faiz oranlarından kaynaklandığını söyledi. Gül, "1 milyon TL çekilen kredinin üzeri 3 milyon TL ödeniyor ve bunun aylık ödemesi insanları zorluyor. Öte yandan, nakit para neredeyse yüzde 50 oranında getiri sağladığı için insanlar risksiz bir şekilde paralarını bankaya yatırmayı tercih ediyor" dedi.
Parası olan ve mevcut parasını gayrimenkulde değerlendirmek isteyenler için içinde bulunduğumuz dönemi 'alıcı piyasası' olarak nitelendiren Gül, "Nakit ihtiyacı olan satıcılar, alıcının her türlü teklifine ihtiyaç duyuyor. Elinde nakiti olan için piyasa şu an fırsat niteliğinde" diye belirtti.
Antalya, yabancılar için zirveyi korudu
Türkiye'den ev alan yabancıların en çok Antalya'yı tercih etmesine ilişkin de konuşan Gül, "Dünyanın en önemli turizm kentlerinden biri olan Antalya, iklimi ve doğal değerleriyle yabancıların tercih listesinde yer alıyor. Konut projelerinin yabancılara hitap edebilecek şekilde akıllı ev sistemleriyle donatılması, sadece bavulunu alıp gelecekleri şekilde dizayn edilmesi de bir diğer tercih sebebi. Döviz kurundaki artışın maliyetleri artırması, yabancılar için otelde kalmak yerine, bu yöntemlere yönelmesine sebep oldu."