Ahmet Çağatay Bayraktar
Halkbank Gençİz Gençlik Zirvesi 2024’e katılan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek güncel ekonomik duruma, enflasyonla mücadele ve gençlere finansal okuryazarlık kazandırmanın üzerine yaptığı konuşmada "Arkadaşlara bir sigara paketinin Türkiye'de ortalama fiyatı nedir diye sordum, 75,24 TL imiş. Günlük bir paket sigara içiyorsanız, yıllık size maliyeti 27 bin 375 TL. Bunu içmeyip sadece 1 yıl içmeyip 5 yıllığına bugünkü getiriler üzerine örneğin Halkbank'a koyarsanız, 147 bin TL getirirsiniz. Bu sadece 1 yıl. Küçük birikimlerin etkisi çok büyük olabilir” sözlerini kullandı.
Bakan Şimşek, sigara fiyatlarını örnek vererek birikim yapılabileceğini ileri sürdü
Bakan Şimşek’in sözlerini değerlendiren Ekonomist Prof. Dr. Aziz Konukman, “Ekonominin başında bulunan bir ismin sigara tüketimi üzerinden yapılacak yatırım tavsiyesi, ülkedeki yüksek enflasyondan dolayı gerçeklikten uzak. Gençlere verilecek yatırım tavsiyesi için uzun vadeli ve detaylı çalışma gerektiren bir plan yapılması gerekir. Nitekim 2023 yılı sonu itibariyle Türkiye'de 15-24 yaş arasındaki nüfus 11 milyon 796 bin. Bu gençlerin 2 milyon 525 bini ise ne eğitimde ne de iş piyasasında yer alıyor. Avrupa ülkelerinde ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranı ortalama 9,6. AB İstatistik Ofisi Eurostat’ın son verisi 2022 yılına ait araştırmada AB ortalamasında Türkiye listedeki 34 ülke içinde zirvede yer alıyor. Bu oranın en yüksek olduğu AB ülkesi ise yüzde 17,5 ile Romanya. En düşük ise yüzde 2,8 ile Hollanda. Türkiye ise yüzde 21,4 oranla tüm Avrupa ülkelerini geçiyor. Gençlerin hayatta kalma savaşı verdiği böyle bir ortamda yatırım tavsiyesi vermek yerine insanların emeklerinin karşılığını alabileceği istihdam alanları yaratmak ekonomi yönetiminin gündeminde olmalı” dedi.
Konukman, Bakan Şimşek ve heyetinin sigara fiyatlarını bilmemesini "halktan kopuk olmanın göstergesi" olarak nitelendirdi
Bir paketteki 20 sigaranın 16’sının vergi olduğunu söyleyen Konukman, “Bir paket sigarada vergi yükü yaklaşık yüzde 80. Bakan Şimşek ise ciddi bir maliyet analizi yapmadan bu tavsiyede bulunuyor. Ayrıca bir genç her gün bir paket sigarayı kenara koysa da bu enflasyonist koşullarda parası ekside olur. Orta Vadeli Program kapsamında yıl sonuna kadar enflasyonun tek haneye indirilme hedefi de başarısızlığa uğradı. Piyasa böyle bir durumda iken tavsiyene uyan kişilerin parasını koruması garantisini veremezsin” şeklinde konuştu.
Bakan Şimşek’in “sigara hesabından” yaptığı birikim planını Halkbank’ın faiz getirisi üzerinden hesaplamasını etik dışı bulduğunu da belirten Konukman, “Bir bakanın kamu bankası da olsa herhangi bir kuruluşu öne çıkarması ve üzerinden örnek vermesi konumuyla ilişkilendirilemeyecek bir tutum” dedi.
