“Kıbrıs Meselesi” belgesel gösterimi Basın Evi’nde gerçekleşti

Cemre Polat / Ankara

Gazeteciler Cemiyeti tarafından yaz boyu düzenlenecek “Film Geceleri”, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kadın kahramanı, hekim ve sporcu Dr. Ayten Salih Berkalp’ın hayat mücadelesinin anlatıldığı “Kıbrıs Meselesi” belgesel gösterimi ve söyleşisiyle başladı.

Gösterim öncesinde belgeselin yaratıcılarıyla gerçekleştirilen söyleşide, filmin yapım süreci ve Dr. Ayten Salih Berkalp’in hayatı hakkında detaylı bilgiler verildi. Yönetmen Mehmet Yayınoğlu, Prof. Dr. Pınar Eraslan Yayınoğlu ve Yapımcı Ercan Çalık’ın katılımıyla düzenlenen söyleşinin moderatörlüğünü Gazeteci Yıldız Yazıcıoğlu üstlendi.

Etkinliğin açılışında konuşan Gazeteciler Cemiyeti Başkan Vekili Savaş Kıratlı, Kıbrıs Harekatı’nın 50’nci yılında böyle bir etkinliğe ev sahipliği yapmaktan mutluluk duyduklarını aktardı. Kıratlı, “Sinema etkinliklerimizin ilkini ‘Kıbrıs Meselesi’ belgeseliyle açıyoruz. Barış Harekatı’nın 50’nci yıl dönümünde, Rauf Denktaş'ı, şehit ve gazilerimizi saygıyla anıyoruz” dedi.

Gazeteciler Cemiyeti Başkan Vekili Savaş Kıratlı 

“Dr. Ayten’in Tanıklığı ile Kıbrıs Meselesi”

Gösterimi yapılan “Kıbrıs Meselesi” belgeseli, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kadın kahramanı, hekim ve sporcu Dr. Ayten Salih Berkalp’ın yaşamını konu alıyor. 1950’lerden 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’na kadar uzanan süreçte Berkalp’ın kişisel ve mesleki mücadelelerini anlatan belgeselde Rum toplumunun baskıları ve EOKA terör örgütünün saldırıları altında doktorluk yapan Berkalp, Türk Mukavemet Teşkilatı’nda (TMT) mücahitlik görevini de üstlenmiş cesur bir kadın olarak tanıtılıyor.

Limasol’dan İstanbul’a uzanan yaşam yolculuğunda sporda ve hayatın birçok alanında unutulmaz başarılara imza atan Dr. Ayten Salih Berkalp’in yaşam öyküsünü konu alan belgesel, Berkalp'in kendi tanıklığına dayalı olarak 1950’lerden 1974 Kıbrıs Barış Harekatıyla adaya Türk askerinin gelişi ve takip eden dönemde Kıbrıs Türklerinin uğradığı katliamlar karşısındaki örgütlenme, savaş ve varoluş hikayesini merkeze alarak kahraman bir kadın doktorun ve Kıbrıs Türkü’nün başarı öyküsünü aktarıyor.

Berkalp: Tüm Atatürk çocuklarına minnet borçluyuz

Belgeselin yapım süreci hakkında detayların verildiği ve Kıbrıs meselesinin irdelendiği söyleşiye çevrim içi bağlanan Dr. Ayten Salih Berkalp, katılımcılara ilgilerinden ötürü teşekkürlerini iletti. Berkalp, “Kıbrıs Barış Sürecinin temelleri atılırken bir kadın ve doktor olarak mücadele ettim. Mücadele sürecinde büyük emekleri olan Türkiye ve Kıbrıs’taki yöneticilerimize, tüm Atatürk çocuklarına minnet borçluyuz” diye konuştu.

Mehmet Yayınoğlu: Belgeselin kurgusu gözyaşlarıyla yapıldı

Belgeselin yapım süreci hakkında detaylı bilgiler veren Yönetmen Mehmet Yayınoğlu, filmin hikayesinin Lefkoşa’da bir kitapçıda gördüğü, Yazar Ahmet Tolgay tarafından kaleme alınan "Doktor Ayten’in Romanı"ndan esinlendiğini ve çekimlerine 2019 yılında başladıklarını belirtti.

Belgeselin tüm kurgusunu ve müziklerini kendisinin yaptığını söyleyen Yayınoğlu, “Ayten Berkalp, fedakâr bir insan ve yeminine sadık bir doktor. Onun anlattıklarını bir arşiv yapmak istedim. Belgesele hiçbir kelime eklemedim, hiçbir kelime çıkarmadım.

Ayten Hanım’ın güneyde başlayan bir hikayesi var. O güney, bugün bizler tarafından görülemeyen bir coğrafya. Amacım, belgeselin araştırmacılara bir kaynak olması. Anlatımın üzerine çok düşündüm. Toplamı 9 buçuk saat olan bu filmin çevirisinde 10 bin cümle var. Bazen 10 saniyelik bir görüntüyü elde edebilmek için gece yarısına kadar çalıştık. Ekmeğini yiyip suyunu içtiğimiz Kıbrıs için böyle bir şey yaptıysak ilgi görmesini, fayda sağlamasını isterim” dedi.

Pınar Yayınoğlu: Ayten, çok cesur biri

Ardından söz alan Prof. Dr. Pınar Yayınoğlu ise Doktor Ayten’in yaşamından ilham alınması gerektiğinin altını çizdi. Yayınoğlu, “Kıbrıs meselesini anlamak için çok kitap okudum. Kıbrıs, Türkiye için her zaman ‘ana vatan’ ama iki toplum arasında siyasi nedenlerle bir köprü kopmuş gibi.

Hikâyede Rum toplumu da anlatılıyordu ama Rum tarafına geçmemiz çok kolay değildi. Berkalp, hikâyeyi o kadar iyi anlattı ki, bilgilerin yanlış verilmemesine olan hassasiyeti çok yüksekti, kendini denetliyor ve düzeltiyordu. Onun anlatıcılığı, bizim için bir avantaj oldu.

Ayten çok cesur birisi. Kimliği ve karakteri nedeniyle hemen hemen her yerde bulunabilmiş, hekimliği sayesinde adanın her yerinde çalıştığı için hikâyeyi her açıdan anlatabildi” dedi.

Ercan Çalık: Türkiye’de belgesel yapılacak milyonlarca hikâye var

Belgeselcilik üzerine fikirlerini paylaşan Yapımcı Ercan Çalık ise “Kıbrıs, Türkiye’nin Akdeniz’deki soluk borusudur. Mehmet Bey bu projeyi getirdiğinde bir oturuşta seyrettim ve hayran kaldım. Çok büyük ve başarılı bir iş yaptılar. Hem bir biyografi hem Türkiye’nin milli meselesi olan Kıbrıs meselesini anlattılar.

Belgesel filmcilik çok önemli. Sinemaya merakı olan kişilere belgesel yapmalarını tavsiye ediyorum çünkü Türkiye’de belgesel eksikliği var. Türkiye’de belgesel yapılacak milyonlarca hikâye var. Bunların dünyada pazarlanması gerekiyor. Belgeseller, birçok dizi ve filmden daha çok izleyici buluyor” dedi.

Söyleşinin ardından 5 bölümden oluşan ve toplamı 9 buçuk saat olan “Dr. Ayten’in Tanıklığı ile Kıbrıs Meselesi” belgeselinin kısa versiyonu izleyicilerle buluştu. Kıbrıs'ta İngiliz sömürge yönetimi ve Rum toplumunun baskısı altında, her an öldürülme tehlikesiyle karşı karşıya doktorluk yapan Berkalp’in hayat hikayesi, katılımcılar tarafından ilgiyle izlendi.