Dünya kekik üretiminin yüzde 75’ini gerçekleştiren Denizlili çiftçiler ürünlerinin elde kalmasından dertli. Denizli Ziraat Odası Başkanı Gemici, kekik fiyatlarının düşüklüğünden yakınırken, Gözler Kalkınma Kooperatifi Başkanı Akkaya ise devletin yurt dışından kekik alımına izin vermesinin üreticiyi daha da zorlayacağına dikkat çekti. Durum kötüleşirse, üretici başka ürünlere yönelecek.
Haber: Erva Gün
Kekik üretiminde ‘Coğrafi İşaret’ tescili bulunan Denizli'de üreticiler kilogram fiyatının düşmesi nedeniyle zarara uğradı. Denizli Ticaret Borsası’nda Ocak ayında kekiğin ortalama alış fiyatı 21.97 olarak belirtilirken çiftçiler bu fiyata alıcı bulamadıklarını dile getirdiler.
Çiftçi kekiğini satamıyor
Denizli’nin Pamukkale ilçesine bağlı Güzelpınar mahallesi muhtarı Ergün Gürsoy, “Kekik fiyatı şu anda 14-15 lira ve bu fiyatlar üreticiye zarar ettirir. Kilo fiyatı 20 liranın altına düştükten sonra hiçbir şekilde kar edemezsin. Bir torba gübre 500 lira, 1 litre mazot 21 lira olmuş. Köylü nasıl geçinsin?” dedi. Çiftçinin ürettiği kekiğin yüzde 70’nin elinde kaldığını aktaran Gürsoy, “Sezonunda kekiğin fiyatını 40-50 liraya kadar çıkardılar. Böyle olunca birçok köylü fiyatlar yükselir diye kekiklerini depolamaya başladı. Şimdi de o mallar depoda kaldı, satılamıyor” ifadelerini kullandı.
Gürsoy, çiftçilerin zarara uğradıklarını belirterek üreticinin kekik üretiminden vazgeçebileceğine değindi. Gürsoy şunları söyledi:
“Çiftçiler kekiği bozarak tütüne ve antep fıstığına yöneldi. İki tarlamda şu an kekik var. Birkaç kişiye danıştım eğer mümkün olursa ben de kekiği sürüp antep fıstığı ekmeye başlayacağım.”
Üreticiyi mahvettiler
Kekik üretimi ve çiftçilerin durumu hakkında 24 Saat’e konuşan Denizli Ziraat Odası Başkanı Hamdi Gemici, “Ticaret Borsası’nda rakamlar gerçeği yansıtmıyor çünkü borsa kendi üye üreticilerinin fiyatlarını bu şekilde gösteriyor. Kekik fiyatlarını 12 liraya kadar düşürdüler. Bu sene kekik üreticisini mahvettiler” açıklamasında bulundu. Birçok çiftçinin kekik arazilerini bozmaya başladığını aktaran Gemici, “Bu sene üreticiler için son defa denenecek. Eğer ürün masrafları karşılamayacak olursa tarlalar bozulmaya başlanacak. 2020-21 yıllarında kekiğe olan talep yüksekti ve fiyatı da iyiydi. 2022 yılında ise üreticiyi haksız rekabetle sıkıntıya soktular” dedi.
2 bin 500 tonluk ithalat
Geçtiğimiz yıl Avrupa’dan 2 bin 500 tona yakın kekik ithalatının gerçekleştiğini dile getiren Gemici, “İç piyasada bu kadar üretim varken dışarıdan kekik getirildi bu ülkeye. Üreticilerin kekik fiyatına yönelik beklentisini kırmak için yapıldı” dedi. Yeterli imkân ve koşulların sağlanamadığına değinen Gemici, “Kekikte kalıntı var dediler yani kekiğin içinde bir yabancı ot var. Bu tahliller Almanya’da yapılıyor. Neden 22 milyon kekik üretiminin yapıldığı yerde bir laboratuvar yok? Ticaret Borsası çiftçinin sattığı her üründen binde 2 borsa tahsil ücreti alıyor ama çiftçinin ürününü satma noktasında bir borsası yok. Çiftçi kendi kaderinde sattı. Hazırdan binde 2 parayı aldığında borsa trilyonları bütçesine katıyor” açıklamasında bulundu.
Hükümet yanlış politika uyguluyor
Kekiğin satılamamasının nedeni olarak hükümetin yanlış politika uygulamaları olduğuna dikkat çeken Gözler Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Ali Akkaya, “Ülkemiz dünya ihtiyacının yüzde 75’ni karşılıyor. Ancak yurt dışından ülkemize 2 bin 500 ton kekik ithalatına izin verildi. Yurtdışından mal ithal edebilen firmaların hepsi devletin izniyle kekik ithalatı yaptı. Daha ucuza, daha pahalıya ya da pH’ı olmayan kekikleri ithal ettiler. Bu nedenle yurt içindeki üreticinin elinde kekikler kaldı” dedi.
Üretici başka arayışlara girdi
Durum daha kötüye gittiği takdirde çiftçinin kekik üretimini bırakacağını belirten Akkaya, “Bizim kendi çiftçimizin ayağına sıkılıyor. Bu sene sabır dönemi olacak. Köylü aç mı bekleyecek? Mecburen kendi geçimi için ekip dikmeye devam edecek. Arpa, buğdayı on dönümlük yere ektiğimizde 1 ila 1,5 ton hasat elde edilir. Masrafları karşılamaya bu pek işe yaramıyor. İnsanlar arayışa girdi artık. Kekiği bırakıp tütün ekiliyor, bağa dönülüyor” dedi.
