NEVŞEHİR (AA) - BEHÇET ALKAN - Kapadokya'da milyonlarca yıl önce oluşan peribacaları, bilim insanları ve uzmanların çalışmalarıyla restore ediliyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığının tarihi ve kültürel değerlerin korunması amacıyla bölgede başlattığı çalışmalar, Kapadokya Alan Başkanlığınca sürdürülüyor.
Kapadokya Alan Başkanlığı ekipleri, UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan Kapadokya'da, iklim, zaman, çevresel koşullar, insan etkisi gibi faktörlerden etkilenerek onarıma ihtiyaç duyan 14 peribacası tespit etti. İlk etapta bunlardan 4'ünde bakım, onarım ve restorasyon çalışması başlatıldı. Risk oluşturan diğer peribacaları da peyder pey restore edilecek.
- Doğaya uygun malzemeler kullanılıyor
Çalışmanın yapıldığı peribacalarının zarar görmemesi için kurulan iskele parçaları yapıya keçeyle tutturulurken, onarımda kullanılan malzemeler doğaya uygun ve uzun ömürlü olması için uzman görüşleri alındıktan sonra komisyon kararı ile uygulanıyor.
Kapadokya Alan Başkanı Birol İnceciköz, AA muhabirine, misyonlarının bölgenin doğal, tarihi ve kültürel değerlerini geleceğe sağlıklı şekilde taşımak olduğunu, bu kapsamda gerekli alanlarda restorasyon çalışmalarını başlattıklarını belirtti.
Özellikle Nevşehir'in Göreme beldesinde peribacalarıyla iç içe olan yerleşim alanlarının bulunduğuna dikkati çeken İnceciköz, restorasyon ve onarımlarla hem peribacalarının doğal ve tarihi kimliğinin korunduğunu hem de can ve mal güvenliğini açısından oluşabilecek risklerin bertaraf edildiğini kaydetti.
Restorasyon çalışmaları öncesinde, dünya mirasını oluşturan değerlerin kriterlerini belirleyen ve denetleyen İCOMOS (Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi) ile UNESCO'dan katılımcıların da olduğu toplantılar düzenlediklerini anlatan İnceciköz, çalışmaları insanlığın ortak mirası peribacalarını korumak adına katılımcı bir anlayışla sürdürdüklerini ifade etti.
- "14 peribacasının acil restorasyon ihtiyacı var"
Titizlikle yürütülen restorasyonda alanında uzman çevrelerden faydalandıklarını aktaran İnceciköz, "Kapadokya Alan Başkanlığı olarak peribacalarımızı acil müdahale gerektirenler, kapsamlı onarım gerektirenler gibi sınıflara ayırdık. Bunlardan 14'ünün acil restorasyon ihtiyacını olduğunu tespit edip, bilimsel çalışmalar yaptık. Bu peribacalarından dördünün lazer taramasıyla adeta röntgenlerini çektirdik. Çıkan sonuçlara göre kayaç yapıların düşeydeki hareketleri, yapraklanma, iklim ve insan etkisinin sebeplerini araştırıp bundan sonraki süreçte ömürlerinin daha uzun olması amacıyla çeşitli müdahale önerileri ürettik. Bu kapsamda çeşitli üniversitelerdeki akademisyen ve bilim çevrelerinden tavsiyeler alıp hepsinin ortak noktada buluştukları süreci komisyonumuzun onayıyla uygulamaya başladık." diye konuştu
- Yapılan çalışmalar bilim çevrelerine anlatılıyor
İnceciköz, peribacalarının bulunduğu bazı alanlardaki insan etkisine karşı gerekli önlemleri almak için gayret gösterdiklerini, en değerli amaçlarının peribacalarının ömrünü uzatmak olduğunu vurguladı.
Bilimin, uluslararası ve Türkiye'deki koruma mevzuatlarının öngördüğü ortak paydada buluşan tüm müdahale yöntemlerini benimsediklerini ve sahada uygulamaya koyduklarını dile getiren İnceciköz, şöyle devam etti:
"Bölgenin kayaç yapısına uygun malzeme, senaryomuzdaki temeli oluşturuyor. Çeşitli çemberlemeler, unsurlarla bir araya getirip tutturmak gibi detaylar var. Tabii her peribacasına aynı usulü uygulamıyoruz. Çalışmalarda hasarları ortaya koyduktan sonra, çözüm önerilerini bilim çevreleri ile görüşüyoruz. Yapılan çalışmaları, burası uluslararası sözleşme kapsamında korunan bir bölge olduğu için taraflara da açıklıyoruz. Bölgede alan başkanlığı olarak hem yatırım yapıyoruz hem ana kaynak değeri olan peribacalarının gelecek nesillere aktarılması için çalışıyor ve aynı zamanda kaçak yapılarla mücadele ediyoruz."
