Naz Akman
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, Ankara’daki marketlerden düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesinden oluşan gıda sepetini esas alarak hazırladığı Temmuz 2024 gıda endeksi açıklandı.
100 liraya alınan gıda sepeti 900 lira oldu
Rapora göre; Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 800 oranında arttı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için vatandaşlar bu yıl temmuzda 900 lira ödemek zorunda kaldılar. Aynı dönemde, yüzde 19,31 oranındaki son Temmuz zammıyla birlikte kamu çalışanlarının ücretlerinde ise yüzde 780 oranında artış yaşandı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 lira olan ortalama kamu çalışanının ücreti Temmuz 2024’te 880 lira olabildi. Kamu çalışanlarının ücretlerindeki artış gıda fiyatlarındaki artışı bile karşılamaya yetmedi. Kamu çalışanlarının ücretlerinin alım gücü gıda fiyatlarına karşı reel olarak azaldı Kamu çalışanlarının ücretleri altı ayda bir artırıldığı için bu reel azalma önümüzdeki aylarda artarak devam edecek.
50 aylık dönemde gıda fiyatları 13 katına çıktı
Birleşik Kamu-İş’in gıda fiyatları endeksi Haziran 2020’den bu yana her ay, aralıksız olarak 50 aydır bir önceki aya göre artıyor. Bu 50 aylık dönemde gıda fiyatları 13 katına çıktı. Temmuz'da sadece yağ ve bakliyat fiyatları değişmezken, diğer harcama gruplarında fiyatlar bir önceki aya göre çeşitli oranlarda artış gösterdi. Temmuz'da, ekmek-pirinç-un-bulgur fiyatları önceki aya göre ortalama yüzde 9,8 oranında artarken, et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 3,9 oranında gerileme yaşandı. Süt, süt ürünleri ile yumurta grubunda fiyatlar bir önceki aya göre yüzde 1,5 oranında, yağ harcamaları ise yüzde 2,8 oranında zamlandı.
Meyve fiyatlarının yüzde 5,7 oranında arttığıTemmuz’da sebze fiyatlarında da bir önceki aya göre ortalama yüzde 13,1 oranında artış oldu.
Temmuz’da bakliyat fiyatları yine önceki aya göre yüzde 2,4 oranında arttı. Salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri işlenmiş gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatları ise yüzde 2,9 oranında azaldı. Vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için Temmuz’da bir önceki aya göre yüzde 3,1 oranında daha fazla para ödemek zorunda kaldı.
İlk yedi aylık dönemde yüzde 34,2 artış
Gıda fiyatlarında bu yılın ilk yedi aylık dönemde ise toplam yüzde 34,2 oranında artış gerçekleşti. Bu dönemde ekmek-pirinç-un-bulgur-makarna fiyatları yüzde 29,6, et-balık harcamaları yüzde 30,8 süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları yüzde 20,2, yağ fiyatları yüzde 27,9, meyve fiyatları yüzde 63,8, sebze fiyatları yüzde 62,9, bakliyat fiyatları yüzde 21,7, diğer ürünlerin fiyatları yüzde 18,4 oranında yükseldi.
Yıllık ortalama fiyat yüzde 98 oranında arttı
Bu yıl Temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 61,9, et-balık fiyatlarında 63,1, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 63,8 oranlarında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 77,8 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 79,9, sebze fiyatları ise yüzde 174,6 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 62,5, diğer gıda fiyatları ise yüzde 64,1 oranında zamlandı. Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise yüzde 79,1 oranında artış gözlendi. Temmuz 2024 sonu itibariyle son 12 aylık ortalama gıda fiyatları ise bir önceki 12 aylık ortalama fiyatlara göre yüzde 98 oranında arttı.
