İstanbul ve yabancı filmler

Orhan GÜRDİL İstanbul; dünyanın en güzel kenti. Bu güzelliklerin içinde ne ararsanız bulursunuz. İki kıtayı birleştiren üç imparatorluğa başkentlik yapmış olan asırlık-tarihi bu şehir pek çok yabancı sinema yapımcısının da ilgisini çekmiştir. 1925 yılında İsveçli yönetmen John W. Brunius’un, 1682-1718 yılları arasında yaşamış olan Demirbaş Şarl adlı filminin pek çok sahnelerini İstanbul’da çekmiştir. Bu efsunlu kentte çekilen en eski yabancı film olarak sinema tarihine geçmiştir. Sırası ile içinde İstanbul görüntüleri olan filmleri şöyle sıralayalım: 1938, İstanbul’un sırrı, 1944’te çekilen İzmirli Dimitriyos’un maskesi, 1952’de çekilen Ankara casusu, 1957’de İstanbul’da çekilen İstanbul adlı filmde, dünyaca meşhur Amerikalı aktör Errol Flynn rol almıştır. Ten ten İstanbul’da 1961 yılında, Rusya’dan sevgilerle 1961’de, Ölümsüz kadın 1963’de, Paralı Askerler 1970’de, II Sesso Del Diavolo 1971’de, 1970’de İstanbul’da çekimi yapılan Murder on the Orient expres (Şark ekspresinde cinayet) adlı İngiliz-ABD ortak yapımı filmi, Sidney Lumet yönetmişti. O devrin ünlü oyuncuları İlbert Finney, Lauren Bacall, Martin Balsam, İngrid Bergman, Jacqueline Bisset, Sean Connery ve Anthony Perkins rolleri paylaşmışlar. Bu filmdeki oyunu ile İngrid Bergman, en iyi yardımcı kadın oyuncu dalında Oscar ödülü kazanmıştı. Konusu 1930’lar da geçen bu film halen pek çok ülke sinemalarında gösterilmektedir. 1983’te Maceracılar, 1991’de Zombi ve hayalet treni, 1999’da Dünya yetmez, 2000’de Temmuz’da adlı film ünlü yönetmen Fatih Akın’ın bir yapıtı olarak İstanbul’da çekilmiş bir filmdir. Hamburg’dan İstanbul’a bir yol hikâyesinin işlendiği filmde, Mehmet Kurtuluş adlı bir Türk oyuncunun da rolü bulunmaktadır. 2001’de Altın yumruk İstanbul’da adlı Hong Kong yapımı bu film de, Jackie Chan başrolde rol almıştır. 2003’te Baharatın tadı, 2004’te yine Fatih Akın’ın Türk Alman ortaklığında çevirdiği Duvara karşı adlı yapıtında Birol Ünel Sibel Kekilli ve Güven Kıraç başrolleri paylaşmışlardır. Film, tüm dünya sinemalarında aylarca gösterimde kalmıştır. 2005’te Kurtlar İmparatorluğu, 2006’da Uluslararası, 2009’da Aşkın yaşı yoktur, ABD yapımı olan bu filmde Türk sanatçı saadet Işıl Aksoy’un da ufak bir rolü vardır. Bu yapıtın başrol oyuncusu Cathreine Zeta Jones, yıllar sonra Türkiye’ye sık sık gelmiştir. 2011 çekimi yapılan Fransa, İngiltere ve Almanya ortak yapımı olan Köstebek ve 2012’de Fransa-ABD işbirliği ile çekilen filmin ünlü başrol oyuncusu Liam Neeson olmuştur. Liam’da sık sık Türkiye’yi ziyaret eden dünya çapında bir oyuncudur. 2012’de Skyfall, yine 2012’de Takip:İstanbul adlı bu filmde de ünlü oyuncu Liam Neeson başrolde görülmektedir. 2014’te Son umut, Avustralyalı ünlü oyuncu Russel Crowe’un hem yönettiği ve hem de başrolde yer aldığı bu filmde Yılmaz Erdoğan, Cem Yılmaz gibi Türk oyuncularda rol almıştır. Avustralya-ABD ortak yapımı olan film, Çanakkale’de üç oğlunu kaybeden Avustralyalı bir babanın serüvenlerini anlatmaktadır. Türk turizmi için iyi bir yapıt olmuştur. Ünlü oyuncu Russel Crow sık sık İstanbul’a gelerek Türk dostları ile buluşmuştur. 2014’te Ocuk ayının iki yüzü, 23016’da Cehennem, 2017’de Aman doktor adlı filmlerde İstanbul’da çekilmiştir. Son olarak 2019’da filmin büyük bölümü İstanbul’da geçen Charlie’s Angels (Çarli’nin Melekleri) adlı filmde dünya sinemasının ünlü yıldızları Kristen Stewart, Nocomi Scott ve Elia Balinsko başrolleri paylamışlardır. ABD yapımı olan film, Türkiye’nin reklamını yapmıştır. İşte böyle kabarık bir listede görüldüğü gibi İstanbul, yabancı film yapımcılarının vaz geçemedikleri bir mekândır.