İmalat sanayinin kaydettiği performansı sergilemek amacıyla tasarlanmış tek rakamlı, bileşik performans göstergesi olan İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) açıklandı.
Yeni siparişler, fabrika çıkışları, istihdam, tedarikçilerin teslim süresi ve satın alma stokları gibi göstergelerden elde edilen verilere göre, Türk imalat sektörünün faaliyet koşullarında bozulma eğilimi üçüncü çeyrek sonunda belirginleşti. Firmalar, talep koşullarının zorlu seyrettiği yönünde yaygın geri bildirimlerde bulundu. Üretim, yeni siparişler, istihdam ve satın alma faaliyetlerindeki düşüş bir önceki anket dönemine göre hızlandı. Enflasyon ise ılımlı düşüşlere rağmen hem girdi maliyetlerinde hem de nihai ürün fiyatlarında belirgin düzeylerde kaldı.
Son 4,5 yılın en sert yavaşlaması
İSO verilere göre, ağustosta 47,8 olan manşet PMI, eylül ayında sektörde sert bir yavaşlamaya işaret edecek şekilde 44,3’e geriledi. Söz konusu yavaşlama Mayıs 2020’den bu yana en belirgin düzeyde gerçekleşti ve faaliyet koşullarındaki bozulma eğilimi altıncı aya ulaştı. Eylül ayında anket katılımcılarının talep zayıflığına ilişkin geri dönüşleri dikkat çekti. Söz konusu zayıflık, yeni siparişlerde yaklaşık son dört buçuk yılın en sert düşüşüne yol açtı. Yeni ihracat siparişlerinin yeniden yavaşlamaya geçmesi, dış talepte de durgunluğa işaret etti. Yeni siparişlerin zayıf seyrine bağlı olarak üretim de üst üste altıncı kez, aylık bazda yavaşlama kaydetti. Üretimdeki daralma aynı zamanda Mayıs 2020’den bu yana en yüksek oranda gerçekleşti.
İstihdam hacminde Nisan 2020’den bu yana en belirgin daralma gözlendi
Endekse göre, talepteki zayıflık ve üretim gereksinimlerindeki azalış, eylül ayında imalatçıların istihdam ve satın alma faaliyetlerini de yavaşlatmalarına yol açtı. Bazı firmalar eylül ayında tam zamanlı çalışanlarının işten ayrıldığını bildirdi. Böylece istihdam hacminde Nisan 2020’den bu yana en belirgin daralma gözlendi. Hem girdi hem de nihai ürün stoklarında azalma devam etti. Girdilere yönelik talebin zayıf seyri, tedarik zincirleri üzerindeki baskıyı hafifleterek teslimat sürelerinin son 9 ayda ilk kez kısalmasını sağladı. Liradaki zayıflık ve ham madde fiyatlarındaki yükseliş, eylül ayında girdi maliyetlerinin daha da artmasına yol açtı. Enflasyon son üç ayın en düşük seviyesine gerilemesine rağmen belirgin seviyelerde kaldı. Buna bağlı olarak nihai ürün fiyatlarında devam eden artış oran olarak ağustos ayındakine oldukça yakın gerçekleşti.