Işığı görmeye başladık
Utku ŞENSOY 2019 yılı sonunda Çin’de ortaya çıktıktan sonra iki yıldır yaşamımızda olan Korona virüsü dünya genelinde çeyrek milyara yakın kişiye bulaşırken, 5 milyona yak...
Utku ŞENSOY
2019 yılı sonunda Çin’de ortaya çıktıktan sonra iki yıldır yaşamımızda olan Korona virüsü dünya genelinde çeyrek milyara yakın kişiye bulaşırken, 5 milyona yakın insanın da yaşamını yitirmesine yol açtı. Covid-19 son dönemde varyantlarla etkisini sürdürürken, ülkemizde yetkililer aşılama konusunda iyi bir seviyede olduğumuz ifade ediliyor. Aslında her ne kadar 108 milyona yakın doz sayısı ile dünyada yedinci sırada olsak da, vaka sayısı bakımından ABD, Hindistan ve İngiltere’nin ardından dördüncü olduğumuzu unutmamak, sıkı tedbirleri elden bırakmamak gerekir. Barındırdığımız mültecilerle birlikte 90 milyona yaklaşan bir ülke için 108 milyon doz henüz yeterli seviyede değildir. Dünya Sağlık Örgütü, bulaşıcılığı yüksek olan varyantlara rağmen, Korona virüsü vakalarında ve ölüm oranlarında düşüş kaydedildiğini açıklasa da Kasım ayından itibaren kapalı ortamlarda bulaşın artabileceğine dikkat çekiyor. Öte yandan bilim insanları, dünya genelinde 5 milyar dozdan fazla Kovid-19 aşısı yapılmasıyla tünelin ucundaki ışığın görülmeye başladığına vurgu yapıyor. Okulların açılmasıyla yüz yüze eğitimin de başladı ve bunun devam etmesi, gençlerimizin iyi eğitim alıp yetiştirilmesi şüphesiz çok önemlidir. Ancak aşılanma, sınıf sayısının otuz öğrencinin altında tutulması, maske-mesafe-hijyen kurallarına sıkı biçimde uyulması lazım.
Bilim insanları, gelecek yaz aylarında tüm dünya nüfusunu aşılamaya yetecek kadar doz olacağını, aşı olamayan az sayıdaki insanın da sürü bağışıklığı kazanarak, salgının 1 yıl içinde biteceğini öne sürüyor. Böylece salgının grip gibi bir hal alacağına vurgu yapan bilim insanları, aşı olanların 2022 sonbaharından itibaren iyi bir kış geçireceğini, olmayanların da hasta olma riskini göze alacaklarını belirtiyor.
Geçtiğimiz yıl kapanmaların ve maske-mesafe kuralının etkisiyle grip mevsimi pek de yaşamadık. Ancak bu kış, grip vakalarda bir artış yaşayabiliriz. Uzmanlar, iki salgının bir arada yaşanacağının altını çizip, korona aşılarımızla birlikte grip aşısı da olmanın önemine dikkat çekiyor.
Ülkemizde aşılanma eğilimi azalırken, 500 günden fazla bir süredir sıkı önlemlerin uygulandığı ve çift doz aşının yüzde 70’e yaklaştığı Hollanda ve yüzde 80’lere ulaştığı Norveç’te Covid-19 önlemleri kaldırılmaya başlandı. Demek ki tedbir ve aşılanmayla bu illetten kurtulabilmek mümkün olabiliyor.
***
ENDOSKOPİ-KOLONOSKOPİ
Salgın dönemi boyunca kapanma, iş, aş, eğitim koşuşturmacası, yaşam mücadelesi sırasında göz ardı ettiğimiz konuların başında ötelediğimiz diğer sağlık sorunlarımız geliyor. Görebildiğimiz sağlık sorunlarımız için çözüm arayışına girip bir şekilde üstesinden gelebiliyoruz, ya görünmeyen sorunları nasıl anlayacağız? Bunca ekonomik sıkıntı, insanın kimyasını bozan koşullar, stres dolu yaşam mücadelesi ve sağlıksız beslenmenin olduğu bir ülkede, sağlıklı kalabilmek pek de mümkün olmayınca, hastaneler lebalep dolup taşıyor, olan iç organlarımıza oluyor. Gastroenteroloji uzmanı Doç. Dr. Murat Kantarcıoğlu, ailesinde kolon kanseri olanların 30 yaşından itibaren, diğer insanların da 50 yaşından itibaren mutlaka kolonoskopi yapmaları gerektiğine işaret ediyor. Arabalarımızın bakımına gösterdiğimiz özeni kendimize de göstermemiz şart.
***
TÜRKİYE’Yİ DE ETKİLEYECEK
Önümüzdeki kışın soğuk geçeceği beklentisi doğalgaz arzının yükselmesine neden olacak. Gıda fiyatlarındaki artışın, enerji maliyeti nedeniyle daha da yükselecek olması ülkemizle birlikte Avrupa’da da endişeye neden oldu.
Doğal gaz ve diğer enerji maliyetlerinin artması, zincirleme etki yaratıp başta gıda sektörü olmak üzere pek çok sektörde krize neden olabilecek. Uzmanlar enerjideki bu artışın gübre ve karbondioksit üretimini de etkileyeceğine dikkat çekerek, gıda fiyatlarında da artışın kaçınılmaz olacağına vurgu yapıyor. Doğalgaz kriziyle birlikte, gıdadaki zamlar ve yüksek elektrik faturaları tüketicilerin hayli sıkıntılı bir kış geçirmesine neden olacak.
Ülkemizde dövizdeki kur artışı görmezden gelinip, gıdadaki artış konusunda beş market zinciri hedef alınırken, Avrupa’daki artışın yurdumuzu da etkilemesi hatta bunun doğalgaz ve elektrik zammı olarak gelecek aydan itibaren faturalarımıza yansıması kaçınılmaz görünüyor. Dar gelirli yurttaşlarımız için kabus gibi bir kış geliyor.
***
BREXİT SONRASI KRİZ
İngiltere'de Brexit (Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrılması) sonrası çok sayıdaki Avrupa vatandaşının ülkeyi terk etmesi üzerine 10 bin kamyon şoförü açığı oluştu. Bunun sonucu ortaya çıkan petrol krizi nedeniyle benzin istasyonlarının önünde uzun kuyruklar
